|
Elektrolitlar suvli eritmalarining pH tavsifi
|
| bet | 5/5 | | Sana | 30.04.2023 | | Hajmi | 10.28 Mb. | | #55096 |
Bog'liq Elektrolit eritmalar xaqidagi nazaryalar111123 10-маъруза, Raqamli-analog o’zgartirgichlar Bajardi Jaloliddinov F-fayllar.org, Algebra ma\'lumot, lab3, lifeSkills lesson 1 (3)Elektrolitlar suvli eritmalarining pH tavsifi
Biror kislota masalan, xlorid kislotasining suvdagi dissotsiatsiyasini ko'rib chiqaylik:
Eritmada gidroksoniy (oksoniy, gidroniy—sinonimlari) ioni holida mavjud bo'luvchi + vodorod ionlari paydo bo'ladi.
Bu ionlar faolligi pH biriigida:
Eritmaning pH qiymati unda begona ionlar mavjudligidan bog'liq, chunki ionlaming umumiy konsentratsiyasi ion kuchi va faollik koeffitsiyentiga ta’sir etadi. Ko'pincha tenglik soddalashtirib yoziladi
Juda suyultirilgan eritmalar uchun, f( ) ≈ 1 bo'lib, pH quyidagicha hisoblanadi.
yoki sodda qilib pH = -lgc( ).
(3.8) ifodasi (3.7) ga nisbatan soddaroq. Shunday bo'lsada, analitikada (3.7) ga nisbatan (3.8) ifodasi ko'proq qo'llaniladi. Agar bu ifoda (3.8) konsentratsiyani hisoblash uchungina qo'llanilgan bo'lsa, jiddiy xatolarga olib kelmaydi. Ammo termodinamik o'lchamlar hisoblanganda o'rta va yuqori konsentratsiyalik eritmalar uchun (3.7) ifodasi qo'llanilishi lozim.
(3.7) ifodasi o'miga (3.8) o'rinsiz qo'llanilganda qanday xato hosil bo'lishini ko'rib chiqamiz.
Umumiy konsentratsiyasi c(HCl) = 0,1 mol/1 eritmaning pH hisoblaylik.
Xlorid kislota, kuchli elektrolit bo'lgani uchun suvda eritilganda ionlarga to'liq ajralishini hisobga olib c ( ) = c (HC1)= = 0,1 mol/1 bo'lgani uchun (3.7) ga muvofiq
c (HC1)=0,1 mol/1 bo'lgani uchun vodorod ionlarining faollik koeffitsiyenti f( )=0,83 demak, pH=-lg(0,83 • 0,1)= 1,09.
(3.8) tengligiga ko'ra
Ikki xil natijaning farqi 0,09 pH birligiga teng. Vodorod ko'rsatkichi tushunchasi (pH)ni vodorod ionlari konsentratsiyasi orqali pH=-lgc ( ) belgilashni 1909-yilda daniyalik fizik-kimyogar, biokimyogar olim P.L. Syorensen (1869— 1932) taklif etgan bo'lib, pH belgisi potentio Hydrogenii so'zlarining bosh harfidan olingan.
Xulosa
Men bu yoritkan mavzuyim bo’yicha qisqacha qilib aytkanda xulosa qilib shuni ayta olamnki: Bu mavzuyimda elektrolitli eritmlar xaqida juda ko’p o’zimga kerakli malumotlarga ega bo’ldi. Yani ularni kimyoviy xossalari xaqida va yana boshqa malumotlarga ega boldim.
Ion kuchi qoidasining nazariy asosi kuchli elektrolitlar nazariyasida keltirilgan. Bu nazariyaga ko'ra ionlarning (jumladan ionning alohida turi) faollik koeffitsiyenti eritma ion kuchining funksiyasi (ion kuchidan bog'liq ravishda o'zgaruvchi son) sifatida hisoblanadi.
Eritmalar odam, hayvon va oʻsimliklar hayotida muhim rol oʻynaydi. Oziqovqatlar hazm qilinishidan oldin eritmalarga oʻtkaziladi. Barcha fiziologik suyukliklar eritmalardan iborat eritmalar oʻsimliklarning oʻsishida va hosildorligining oshishida muhim ahamiyatga ega. Oʻsimliklar hosilini eritmalarga oʻtkazish sanoat texnologiyasining asosidir. Dengiz, okean, daryo, koʻl suvlari ham eritmalar, ularni tuzlardan tozalash, kimyoviy ishlash va boshqalar ham eritmalar texnologiyasi bilan bogʻliq ekanligi xaqida bilib oldim va o’zimda xulosa chiqarib oldim.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Elektrolit eritmalar. https://kompy.info/elektrolitlarning-eritmalari-elektrolitik-dissocilanish-nazari.html
2. Kuchli va kuchsiz elektrolitlar. https://muhaz.org/kimyo-mavzu-kuchli-va-kuchsiz-elektrolitlar-elektrolitlarning.html
3. Elektrolit eritmaning ion kuchi https://fayllar.org/elektrolitik-dissotsiyalanish.html?page=11
|
| |
