|
Ёритгичлар ва ёруғлик манбалари
|
| bet | 2/8 | | Sana | 20.01.2024 | | Hajmi | 2,87 Mb. | | #141810 |
Bog'liq Bmi Sharipbayev M 14 12 23(yuqori kuchlanishni
transformatorlar keng
pasaytirish ishlatiladi.
uchun) Elektr
tarmog‘ining muhim apparati hisoblangan transformatorni rus elektrotexnigi P.N.Yablochkov 1876 yilda ixtiro qilgan. Transformatorni yanada takomillashtirish ustida rus ixtirochisi I.F.Usagin ham ko‘pgina tadqiqot ishlari olib borgan.
TRANSFORMATORNI IXTIRO QILINISHI
Elektr energiyasi ishlab chiqarishdan boshqa turga aylanishigacha bo‘lgan jarayon
faqat o‘zgaruvchan
- Transformator ulangandagina
o‘zgarmas
ulanganda o‘zgarmas
ishlaydi, esa ishlamaydi, tok tarmog‘iga
chunki birlamchi ulanganda undan
tok tarmog‘iga tok tarmog‘iga
chulg‘am o‘tadigan
o‘zgarmas tok ferromagnit o‘zakda o‘zgarmas magnit oqimi hosil qiladi. Magnit oqimi vaqt birligida o‘zgarmaganligi sababli chulg‘amlarda EYuK (Elektr yurituvchi kuch) hosil
bo‘lmaydi. Lekin zanjirda elektr tokining har o‘zgarishi chulg‘amlarda EYuK hosil bo‘lishiga
qanday sabab
bo‘ladi. O’zgarmas tok tarmog‘iga ulangan transformator chulg‘amlarida EYuK ning hosil bo‘lishi, transformator tarmoqqa ulanayotganda yoki uzilayotganda yaxshi seziladi, chunki transformator tarmoqqa ulanganda uning chulg‘amida tok noldan biror qiymatgacha ortib boradi yoki u tarmoqdan uzilganda, tok kuchi biror qiymatdan nolgacha kamaya boradi.
Energiya isrofi
Elektr energiyasi ma’lum masofaga uzatilganda
liniya simlarida sodir bo‘ladigan quvvat isrofi
mumkin qadar kam bo‘lishi lozim. Shundagina elektr uzatish liniyasining foydali ish koeffitsiyenti
katta bo‘ladi, ya’ni iste’molchilarga ko‘proq
energiya yetib boradi. Energiya uzatuvchi liniya
simlarida quvvat isrofi, asosan, ulardan o‘tuvchi tok kuchining kvadratiga hamda liniya simlarining
aktiv qarshiligiga bog‘liqdir. Tok kuchi qancha katta bo‘lsa, quvvat isrofi shuncha katta bo‘ladi.
|
| |
