Farg’ona Politexnika instituti Mexanika-mashinasozlik fakuliteti 24-23 guruh talabasi Abdunazarov Nurmuxammadning Mashinalar yaratish texnik asoslari fanidan

Download 0,52 Mb.
Sana	21.05.2024
Hajmi	0,52 Mb.
	#248108

Bog'liq
23-23 TMJ

Mashinalarni tarkibiy qismlarga ajratish usullarini o‘rganish. Mashinalarning umumiy tasnifi Mashina va mexanizmlar nazariyasi

Farg’ona Politexnika instituti Mexanika-mashinasozlik fakuliteti 23-23 guruh talabasi Kurganov abduholiqMashinalar yaratish texnik asoslari fanidan

O’qituvchi: Yusupuv A
TAQDIMOT LOYIXASI
Yo’ldasshev Nurislom
Rahmonov Sardorbek
REJA:

Mashina va mexanizmlar nazariyasi

ichki va tashqi tuzilishi

Mashinalarni tarkibiy qismlarga ajratish usullarini o‘rganish.
Mashinalarning umumiy tasnifi
Mashina va mexanizmlar nazariyasi — mashina va mexanizmlar uchun umumiy boʻlgan xossalarni urganish va ularni loyihalashning umumiy usullari haqidagi fan. Mexanizmlar nazariyasi va mashinalar nazariyasi deb ataladigan qismlarga boʻlinadi. Mexanizmlar nazariyasi da mashina, asbob yoki apparatning barcha mexanizmlar (yoki mexanizmlar guruhi) uchun umumiy boʻlgan xossalar oʻrganiladi. Mashinalar nazariyasi da — texnikaning turli sohalaridagi mashinalar uchun umumiy boʻlgan usullar oʻrganiladi. Bu ikki qism bir-biri bilan chambarchas bogʻliq, chunki istalgan mashinaning asosini mexanizmlar tashkil qiladi.
M. va m. n.ning vazifalarini, asosan, uch boʻlimga ajratish mumkin: mexanizmlar sintezi, mashina va mexanizmlar dinamikasi, avtomatmashinalar nazariyasi. Mexanizmlar sintezi maʼlum harakatning bajarilishini taʼminlaydigan sxemani tanlash va shu sxema parametrlarini topish bilan shugʻullanadi. Avtomatmashinalar nazariyasi da — ayrim mexanizmlarning bir-biriga monand ishlash sxemasini tuzish hamda mashinalarning optimal unumdorligi, anikligi va puxtaligiga erishish usullari ishlab chiqiladi. Mexanizmlar sintezi masalalarini hal qilish tartibini uch bosqichga keltirish mumkin. Birinchi bosqich — sintezning asosiy mezoni va shartlarini tanlash, yaʼni qoʻyiladigan talablarni shakllantirish. Bunda texnologik va konstruktiv masalalar matematik masalalarga aylanadi. Ikkinchi bosqich — sintezning asosiy mezoni qiymatini ifodalovchi funksiyaning analitik ifodasini aniqlash. Asosiy mezon mexanizmning vazifasiga karab tanlanadi. Baʼzi mexanizmlar uchun uning analitik ifodasi juda murakkab. Uchinchi bosqich — cheklash shartlarini hisobga olgan holda asosiy mezonni optimallash shartlaridan foydalanib, mexanizmning doimiy parametrlarini hisoblash. Bunda bir yoki bir necha tenglama va tengeizliklar tizimini yechishga toʻgʻri keladi. Avtomatmashinalar nazariyasida mantiqiy algebrani qoʻllashga asoslangan usullar keng tarkaldi. Bu usullar boshqarish tizimlarining mantiqiy sintezi deb ataladi. Boshqarish tizimlarida elektr elementlar bilan birga pnevmatik elementlar qoʻllaniladi. Robotlarnn loyihalash usullarini ishlab chiqish avtomatmashinalar nazariyasining eng soʻnggi yutuqlaridan biri boʻldi.
Mashinalarning ichki va tashqi tuzilishi, ularni tarkibiy qismlarga ajratish usullarini o‘rganish.
Korxonada ishlab chiqariladigan har qanday predmet yoki ishlab chiqarish predmetlar yig‘indisi maxsulot deyiladi.
Mahsulotlarning quyidagi turlari o‘rnatilgan:
-detallar.
- yig‘ma birliklar
-komplekslar va
- komplektlar.
Nomi va markasi bo‘yicha bir xil materialdan, yig‘ma operatsiyalarsiz tayyorlangan mahsulot detal deyiladi.
Tayyorlovchi korxonada yig‘ish operatsiyalari yordamida turli tarkibiy qismlarni yig‘ib tayyorlanadigan mahsulot yig‘ma birlik deyiladi.
Bir-biri bilan o‘zaro bog‘liq ekspluatatsion funksiyalarni bajarishga mo‘ljallangan, lekin tayyorlovchi korxonada yig‘ish operatsiyalari yordamida birlashtirilmagan ikkita va undan ko‘proq tasniflangan mahsulot kompleks deyiladi.
Yordamchi xarakterga ega bo‘lgan umumiy ekspluatatsion vazifalarni bajarishga mo‘ljallangan lekin tayyorlovchi korxonada yig‘ish operatsiyalarisiz tayyorlangan ikkita va undan ko‘proq mahsulot komplekt deyiladi.
Texnologik mashinani tarkibiy qismlarga ajratishni aylanma Pech laboratoriya modeli misolida qarab chiqamiz.
Aylanma pech modeli
Tajriba uskunasi kafedra laboratoriyasining maxsus stendida joylashgan.
Maxsus rama 1-da maxkamlangan 3 ta tayanchlarga aylanma pechning tanasi 2 o‘rnatilgan. Tananing pastki uchida shishadan tayyorlangan bir nechta rekuperator barabanlari 4 o‘rnatilgan.
Pech tanasi 5 yuritma va 6 zanjirli uzatma yordamida aylanma harakatga keltiriladi. Pech tanasining qiyaligi 7moslama bilan o‘zgartiriladi. Qum bunker 8 – dan tahminlagich 9 yordamida pech ichiga uzatiladi. Pechdan chiqayotgan qum 10 va 11 bunkerlarga tushadi.
Bu yerda:
Detallar: -yulduzcha (4ta),
ugoloklar,
boltlar, shaybalar, gaykalar
Yig‘ma birliklar:
-bunkerlar
- ta’minlagich
- Pech korpusi
- tayanch qurilmalar
- rekuperator sovutgich
- yuritma va boshqalar bo‘lib, ular birgalikda pech agregati kompleksini tashkil etadi.
Tajriba qurilmasining sxemasi.
5.Ishni bajarish tartibi.
Mashinani tarkibiy qismlarga ajratish uning konstruktiv xususiyatlariga bog‘liq ya’ni tarkibiy qismlarga ajratishning texnologik usullari mashinani tashkil etuvchi yig‘ma elementlar strukturasi bilan belgilanadi.
Shu sababli aylanma Pech laboratoriya modeli quyidagi tartibda tarkibiy qismlarga ajratiladi. Bunda texnologik ketma-ketlik tartibiga qat’iy rioya qilish lozim.
1. Pech modelini tarkibiy qismlarga ajratish sxemasini tuzish.
2. Avval yuklash qurilmasi yig‘ma birligini ajratish
3. Rekuperatorli sovutgich qurilmasini ajrating.
4. Pech modeli yuritmasini ajrating.
5. Pech korpusini tayanch qurilmasidan ajrating.
6. Tayanch qurilmasini ramadan ajratib oling.
7. O‘qituvchining ko‘rsatmasi bo‘yicha yuqoridagi uzellar (yig‘ma birliklar) dan birini detallarga ajratish.
8. 7-1 operatsiyalarni teskari tartibda qaytarib, Pech modelini joyiga yig‘ish.
E’tiboringiz uchun raxmat

Download 0,52 Mb.