|
Fənn: Ərazinin mühəndis təchizatı Müəllim: Məmmədova Aygül Mustafa qızı Kurs: II
|
| bet | 2/4 | | Sana | 12.02.2024 | | Hajmi | 30,49 Kb. | | #155083 |
Bog'liq \'r nin muh t\'c1. Təbii faktorlar. Təbii faktorlar ərazilərin mühəndis təchizatında çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Belə ki, şəhərsalma və kənd yaşayış məntəqələrinin salınmasında və digər memarlıq işlərində təbii faktorların rolu mütləq nəzərə alınmalıdır.Ona görə də, klimatik faktorların, topoqrafiyanın, geoloji və hidrogeoloji şəraitin, ərazini morfologiyasının tədqiqi torpaq və bitki örtüyüyünün, yerli tikinti materiallarının öyrənilməsi mühüm praktiki əhəmiyyət kəsb edir.Ərazidə içməli və suvarma sularının olması və onların tədqiqi mühəndisi təchizat işlərində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Ərazinin klimatik faktorları, yaşayış məntəqələrinin hansı yüksəklikdə yerləşməsini müəyyən edir.Orada su mənbəyinin olmasını, artıq tullantı sularının oradan kənar edilməsini yaşıllıqların olmasını həmin ərazilərin sənaye müəssisələrindən uzaqlığını və s nəzərə alır.
2. Metroloji faktorlar. Kənd yaşayış məntəqərinin salınmasında metroloji faktorlar mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Beli ki, həmin rayonun atmosfer yağıntılarının miqdarı, qar yatağının qalınlığı, havanın orta illik temperaturu, o cümlədən max və min qiymətləri, küləyin əsmə sürəti, max və min qiymətləri, günəş işığınn düşmə intensivliyi, havanın dumanlı olması və s nəzərə alınmalıdır.
3. Topoqrafik faktorlar. Topoqrafik faktorlar geodoziya xəritələri əsasında tərtib edilir.Yəni ərazinin horizontalli planı, ərazidə olan göllər, çaylar, kanalllar və s haqda məlumatlar, binalar, avtomobil və dəmir yolları haqda məlumatlar olmalıdır.Tərtib olunmuş planlar işin xüsusuiyyətindən asılı olaraq 1:1000, 1:2000, 1:5000, 1:10000 miqyasında olmalıdır.Planda horizontallar miqyasdan asılı olaraq 0.2, 0.25, 0.5 və yaxud 1 metrdən bir çəkilir.
4. Geoloji faktorlar. Ərazidə şəhərsalma və kənd yaşayış məntəqələri salınarkən mütləq həmin ərazilərin geolji şəraiti öyrənilməlidir.Əgər həmin ərazinin geologiyası haqda məlumat yoxdursa onda xüsusi şurflar qazılaraq geoloji tədqiqat aparılmalıdır.Həmin şurflar 5-10 metr dərinliyində qazılmalıdır.
Yerin üst təbəqəsini təşkil edən ıv dövr çöküntüləri ayrıca təsvir edilməlidir.Çünki orada baş verə biləcək geoloji-fiziki hadisələr yəni yerin çökməsi sürüşməsi yatması uçqun baş verməsi səbəbi və s geniş göstərilməlidir.Ərazinin geologiyasının öyrənilməsində litoloji tədqiqatların böyük əhəmiyyəti vardır. Yəni həmin ərazidə olan qruntların tərkibi , strukturu, fiziki-kimyəvi tərkibi öyrənilməlidir. Məs, tökmə qrunt, qravi, şeben , mergel, qumsal, əhəngdaşı, torf, gil, gillicə və s .
|
| |
