|
Galvanik elementlarning xalq xo'jaligidagi o'rni reja
|
| bet | 6/7 | | Sana | 17.09.2024 | | Hajmi | 25,62 Kb. | | #271474 |
Bog'liq Galvanik elementlarning xalq xo\'jaligidagi o\'rniK2SO4 = 2K+ + SO2-4 H2O = H+ + OH-
Elektroliz sxemasi: katodda 2H+ + 2e- H2- qaytarilish protsessi muhit ishqoriy. Anodda 4OH- - 4e- O2 + 2H2O oksidlanish protsessi muhit kislotali. Keltirilgan misollardan ko‘rinib turibdiki, katodda ishqoriy metalla ionlari qaytarilmasdan ularning o‘rniga suvning vodorod ionlari qaytariladi. Agar anodda kislorodli kislota qoldig‘i bo‘lsa, anod elektrodda ham suvning o‘zi elektron berib oksidlanadi. Agarda tuz kuchlanishdar qatorida Al dan keyinda turgan metalldan tarkib topgan bo‘lsa. u xolla katodda shu metallning ioni va juda oz miqdorda vodorod ioni qaytariladi. Masalan: ZnSO4 eritmasi elektroliz qilinganda katodda rux, anodda kislorod ajralib chiqadi. Uning dissotsilanish sxemasi quyidagicha:
ZnSO4 = Zn2++ SO2-4 ; H2O H+2 + OH-
Elektroliz sxemasi: Zn2+ + 2e = Zn 4 OH- - 4e- = O2 + 2H2O
Elektrolizga doir miqdoriy qonunlar ingliz olimi M.Faradey tomonidan kashf etilgan. Faradeyning 1-chi qonuni. Elektroliz protsessida elektrodlarda ajralib chiqadigan modda miqdori elektrolitlardan o’tgan elektr miqdoriga to‘g‘ri proportsionaldir; m = k .Q bu erda m- modda miqdori, k - proporsionallik koeffitsienti. (uni moddaning elektrokimyoviy ekvivalenti ham deyiladi va u elektrolitdan bir sekundda bir amper toq kuchi yoki bir kulon elektr o‘tganda ajralib chiqqan modda miqdorini ko‘rsatadi), Q-elektrolitdan ‘tgan elektr miqdori (kulonlar hisobida).
Faradeyning 2-chi qonuni. Turli ximiyaviy birikmalardan bir xil miqdorda elektr toki o’tganida elektrodlarda ekvivalent miqdorda modda ajralib chiqadi yoki bir ekvivalent istalgan modda ajralib chiqishi uchun elektrolitdan 96500 kulon elektr toki o‘tkazish kerak:
I, II qonunlarning matematik ifodasi quyidagicha:
bu yerda; m - kaytarilgan yoki oksidlangan modda miqdori, e - moddaning ekvivalenti, Q elektr miqdori o‘rniga J*t kuyilsa:
J-tok kuchi. t-tok o‘tish vakti (sekunad.)
e*J*t
m = --------- 96500
Faradey qonunlarini bilgan xolda quyidagilarni hisoblash mumkin:
a) elektr miqdori ajratib chiqaradigan modda miqdorini:
b) Ajralib chiqqan modda miqdoriga va toqni elektrolizdan o‘tish vaktiga qarab tok kuchini.
|
| |
