International scientific-online conference: INTELLECTUAL EDUCATION
TECHNOLOGICAL SOLUTIONS AND INNOVATIVE DIGITAL TOOLS
25
http://interonconf.com
GENETIKADA BOLA JINSINI ANIQLASH, REJALASHTIRISH VA
BOSHQARISH.
Axunjonova Maftuna Sirajitdinovna
Sirg’ali tibbiyot kolleji
Katta oʻqituvchi.
Akshuerlik va ginekologiya fani oʻqituvchisi.
Tel;+998909892957
Anotatsiya: Maqolada genetikada bola jinsini aniqlash, rejalashtirish va boshqarish
keng yoritildi. Ovulyatsiya kunini hisoblash orqali farzand jinsini rejalashtirish, egiz farzand
tug’ishdagi omillar, farzand jinsini aniqlashda: tashqi belgilar ochib berishga keng e’tibor
qaratildi.
Kalit so’zlar: Genetika, ovulyatsiya, psixolog, xulq-atvor, Homo sapiens, UTT,
Spermotozoid, xromosoma, irsiyat, EKU.
Aslida qiz ham o‘g‘il ham tabiat ehsoni. Ammo oilada qizlar ko‘p bo‘lsa o‘g‘il,
o‘g‘illar ko‘p bo‘lsa qiz farzand ko‘rishni barcha ota-onalar orzu qiladi. Ayrim
oilalarda yillar davomida qiz kutishsa, ba’zi birovlar o‘g‘il ko‘ray deb shifokorlardan
maslahat so‘raydi. Tug’ilajak farzand jinsini aniqlash usullari bormi? Ayol va
homilaning tabiiy belgilariga qarab bola jinsini aniqlash mumkinmi?
–Tug‘ilajak farzand jinsi ota xromosomasiga bog‘liq.
Ona xromosomasi XX,
otaniki esa XY bo‘ladi. Agar otaning Y xromosomasi «chaqqonlik» qilsa, homila
o‘g‘il bo‘ladi. Y xromosomaning tezkor harakatlanishiga turli omillar sabab bo‘ladi.
Shu bois o‘g‘il ko‘rishning aniq bir usuli bor, deb bo‘lmaydi. Lekin homila jinsi o‘g‘il
bo‘lishiga turtki bo‘luvchi holatlar ham yo‘q emas.
Genetika 1900 yilda tug'ilgan yosh fan bo'lib, u organizmlarning irsiyat va
o'zgaruvchanlik qonuniyatlari va ularni boshqarish usullari haqida gapiradi.
Zamonaviy genetika mustaqil bilim sohasidir o'simliklar genetikasi,
hayvonlar
genetikasi, odam genetikasi va boshqa bir qator sohalar va inson ijtimoiy va biologik
mavjudot bo'lganligi sababli, inson genetikasi, jumladan, shu kabilar haqida gapirish
kerak. Ilmiy yo‘nalishlar antropogenetika, tibbiy genetika,
inson xulq-atvori
genetikasi va pedagogik genetika kabilar.Genetik axborot qayerdan kelib chiqadi, bu
holda inson haqida?! Insonning genetik ma'lumotlari irsiyat moddasi bo'lgan DNK
molekulalarida qayd etiladi va avloddan-avlodga o'tadi va avloddan-avlodga
o'tishning ana shu xususiyati insonning er yuzida aqlli mavjudot sifatida
mavjudligining eng xarakterli va zarur shartidir.
Insonning barcha xususiyatlari,
xususan, biologik xususiyatlari irsiy tuzilmalarda kodlangan va ma'lum bo'lishicha,
inson biologik tur sifatida Yerdagi tabiiy evolyutsiyaning eng yuqori va ayni paytda
