Vertikaldagi o‘rtacha tezlikni grafik usuli yordamida hisob­

cpyurasi clii/iladi (4.19-rasm). Keyingi navbatda tezlikni quyidagi ikki 
usul bilan hisoblash mumkin:
1) 
grafo-mexanik usul. Bu usul yordamida suvning o ‘rtacha 
oqish tezligini hisoblaganda ishni tezlik epyurasini chizishdan bosh- 
laymiz. So‘ng uning maydoni F aniqlanadi. Maydonning oicham bir- 
ligi m2/s da chiqadi. Uni h chuqurlikka b o iib yuborsak, vertikaldagi 
o‘rtacha tezlikka ega boiamiz:
bu yerda: F- tezlik epyuzasi maydoni, m2/s ; h - tezlik vertikali 
chuqurligi, m.
0 
0,1 
0,2 
0,3 
0,4 
0,5 
0,6 
0,7 
0.8 
0,9
4.19-rasm. Tezlik cpyurasi. Grafo-mexanik usul yordamida 
vertikaldagi o‘rtacha tezlikni hisoblash.
2) 
g rafo -an alitik usul bilan hisoblanganda chizilgan tezlik 
epyurasini 2 yoki 4 mm dan b o iak larg a b o iam iz. Qanday 
qiymatda bo iak larg a b o iish epyuraning egriligiga b o g iiq b o ia d i 
(4.20-rasm). Agar epyura juda egri b o isa , uni 2 mm oicham dagi 
kvadratlarga b oiam iz. Vertikaldagi o'rtacha tezlik quyidagi ifoda 
bilan hisoblanadi:
104

hit yerda: 
^ < 9 , - tezlik epyurasida ajratilgan boiaklarg a mos
i-i
ki'lmli)>,ati tezliklar y igin disi; 9 - tezlik epyurasidagi eng kichik 
U*/lik; m - epyura b o iak lari orasidagi farq (2 yoki 4 mm); n - 
•■ /Ilk epyurasida ajratilgan b o ia k la r soni.
1.0
ll M
I '0-rHsm. 
Tezlik epyurasi. Grafo- analitik usul yordamida vertikaldagi 
o ‘rtacha tezlikni hisoblash.
Yuqoridagi har ikki usuldan asosiysi g rafo-m exanik usuldir. 
Mu usul vertikaldagi o ‘rtacha tezliklami aniqlashda etalon 
m ohlanadi.

Download 46,03 Mb.