|
Guruh 411-21 Bajardi: toshmurodov alibek tekshirdi: mustafakulova gulzoda
|
| Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 475,81 Kb. | | #241663 |
Bog'liq guruh 411-21 Toshmurodov Alibek guruh 411-21 Bajardi:TOSHMURODOV ALIBEK Tekshirdi:MUSTAFAKULOVA GULZODA MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI MUSTAQIL ISH Mavzu: Markaziy osiyo, jumladan O’zbekistonning suv resurslari va ulardan oqilona foydalanish masalalari. - Mavzu: Markaziy osiyo, jumladan O’zbekistonning suv resurslari va ulardan oqilona foydalanish masalalari.
- REJA:
- Markaziy osiyo va O’zbekistonning suv resurslari.
- Suv resurslarining tabiatga ta’siri.
- Xulosa.
O‘zbekiston Markaziy Osiyo suv resurslaridan foydalanish masalasi mazkur resurslarning oqilona va adolatli taqsimlanishini kafolatlovchi, mintaqaning barcha davlatlari manfaatlarini ta’minlovchi xalqaro huquqning umume’tirof etilgan normalariga muvofiq ko‘rib chiqilishi lozim deb hisoblaydi. Bu haqda O‘zbekiston Tashqi ishlar vazirligi ma’lum qildi. O‘zbekiston Markaziy Osiyo suv resurslaridan foydalanish masalasi mazkur resurslarning oqilona va adolatli taqsimlanishini kafolatlovchi, mintaqaning barcha davlatlari manfaatlarini ta’minlovchi xalqaro huquqning umume’tirof etilgan normalariga muvofiq ko‘rib chiqilishi lozim deb hisoblaydi. Bu haqda O‘zbekiston Tashqi ishlar vazirligi ma’lum qildi. Hozirda transchegaraviy daryolar quyi qismida joylashgan Markaziy Osiyoning boshqa davlatlari kabi O‘zbekiston ham suv resurslarining jiddiy tanqisligiga duch kelayotganini hisobga olib, o‘zbek tomonining Markaziy Osiyo transchegaraviy suv resurslaridan foydalanish bo‘yicha nuqtai nazari quyidagilardan iborat: Markaziy Osiyo transchegaraviy daryolari suv resurslaridan foydalanish masalalari mintaqaning barcha mamlakatlarida istiqomat qiluvchi 60 milliondan ortiq aholi manfaatlaridan kelib chiqib hal etilishi lozim; Markaziy Osiyo transchegaraviy daryolari suv resurslaridan foydalanish masalalari mintaqaning barcha mamlakatlarida istiqomat qiluvchi 60 milliondan ortiq aholi manfaatlaridan kelib chiqib hal etilishi lozim; Transchegaraviy daryolarda amalga oshirilayotgan har qanday harakatlar mintaqaning mavjud ekologik va suv balansiga salbiy ta’sir ko‘rsatmasligi zarur. Suvdan foydalanish va ekologiya sohasidagi amaldagi xalqaro-huquqiy baza Markaziy Osiyo transchegaraviy daryolari resurslaridan birgalikda foydalanishning samarali tizimi qurilishi poydevoriga aylanishi talab etiladi. Loyihalar boshqa davlatlar manfaatlariga zarar yetkazilmaydigan va ikki zarur shart: tomonlar kelishgan suv balansi kamayishiga yo‘l qo‘ymaslik va mintaqa ekologik balansini buzmaslik kafolatlanadigan konstruktiv yondoshish va murosa asosida amalga oshirilishi kerak. O’zbekistonning ekologik xavfsizligi nuqtai nazaridan qaraganda, suv zaxiralarining, shu O’zbekistonning ekologik xavfsizligi nuqtai nazaridan qaraganda, suv zaxiralarining, shu jumladan er usti va er osti suvlarining keskin taqchilligi xamda ifloslanganligi katta tashvish Tug’dirmoqda. Respublikaning daryolari, kanallari, suv omborlari va xatto er osti suvlari ham xar taraflama inson faoliyati ta‘siriga uchramoqda. Sug’oriladigan hududlarda suv tabiatning bebaho in‘omidir. Butun xayot suv bilan borlik.Zotan, suv tamom bo’lgan joyda xayot ham tugaydi. SHunday bo’lsada, Markaziy Osiyoda suv zaxiralari juda cheklangan. Yiliga 78 kub kilometr suv keltiradigan Amudaryo va 36 kub kilometr suv keltiradigan Sirdaryo asosiy suv manbalaridir. Suv zaxiralarining sifati eng mudim muammolardan biridir. 60-yillardan boshlab Markaziy Osiyoda yangi erlar keng ko’lamda o’zlashtirildi. Sanoat, chorvachilik komplekslari ekstensiv rivojlantirildi. Urbanizatsiya kuchaydi. Kollektor-zovur tizimlari qurildi hamda daryo suvlari Sug’orish uchun muttasil yuqori hajmlarda olindi. SHu bois havza- lardagi suvning sifati tobora yomonlasha bordi Daryo suvlarining ifloslanishi ekologiya-gigiena va sanitariya-epidemiologiya vaziyatini, Daryo suvlarining ifloslanishi ekologiya-gigiena va sanitariya-epidemiologiya vaziyatini, ayniqsa, daryolarning quyi oqimlarida yomonlashtirmoqda. Ikkinchi tomondan, daryo suvlari deltalarida tuproqning sho’rlanishini kuchaytirmokda. Bu esa qo’shimcha melioratsiya ishlarini amalga oshirishda, zovur tizimlarini barpo etish va tuproq sho’rini yuvishda yaqqol sezilmoqda. O’zbekiston va qo’shni mintaqalar sharoitida aholini sifatli ichimlik suvi bilan ta‘minlash alohida adamiyat kasb etmoqda. Aholi punktlarini odatdagi vodoprovod suvi bilan ta‘minlash Ko’rsatkichi respublikada fakat keyingi besh yillikning o’zida taxminan 1,5 baravar ortdi. Shunga qaramay, ushbu muammo dolzarbligicha qolmoqda. Ichimlik suv ta‘minoti manbalarining ifloslanishi respublikada, ayniqsa, Orol bo’yida kasallikka chalinishning yuqori darajasiga sabab bo’lmoqda. Xulosa: Xulosa: - Xulosa qilib aytganda suv resurslari hamda suv havzalardan oqilona foydalanish. Ekinlarni sug’orish hamda boshqa ehtiyojlar uchun ishlatiladigan suvlarni kamaytirish va suv havzalar sonini oshirish orqali ekologiya va o’simliklarni saqlab qolish mumkin. Tabiatda suvlarni o’rni juda muhim, chunki bo’ladigan yog’ingarchiliklar va havoning qanchalik tozaligida suvning o’rni juda muhim ahamiyatga ega.
|
| |
