Guruh talabasi Soliyev Shohruxbek 2-amaliyot ishi. Mavzu: Operatsion tizimlarini o`rnatish. Ishdan maqsad

Download 2.16 Mb.
Sana	16.04.2024
Hajmi	2.16 Mb.
	#197342

Bog'liq
2-lab
2938-Article Text-5978-1-10-20220425, ae733e95-6d96-491d-a9d3-97fd6a42d99d, 1-sonli bayonnoma, Eukariot hujayra, Tarjimai hol, Reference-2, o\'qitish materiali, 1.KIMYO TAQVIM20, 2-SINF QIZIQARLI MATEMATIKA TO\'GARAK, 1-Sinf Chiroyli yozuv to\'garak 2022-2023, 1. 10-11 sinf ona tili to\'garak rejasi, 4-MMATEMATIKA To\'garak 34-Soatlikki 2020-2021, 3.Tarix saxifalaridagi izlanishlar 1 qism, DATCHIKLAR, Презентация166

Bu sahifa navigatsiya:

• Nazariy qism Operatsion tizim (OT)
• Fayl Tizimi (File System)
• Paketlar va Repositoriyalar
• Amaliyot bajarilish tartibi .

911-21 guruh talabasi Soliyev Shohruxbek 2-amaliyot ishi. Mavzu: Operatsion tizimlarini o`rnatish. Ishdan maqsad: LINUX OT xaqidagi nazariy bilimlarni o`rganish LINUX OT ni o`rnatishni o`rganish Nazariy qism Operatsion tizim (OT) – dasturlar va foydalanuvchilar orasidagi va dasturlar bilan qurilmalar orasidagi interfeysni amalga oshiruvchi o`zaro bog`langan dasturlar majmuasidir. Xar bir OT kamida 3ta asosiy qismdan iborat:Yadro, komanda interpretatori – dastur tilidan mashina kodlariga o`tkazuvchi “tarjimon”.Kompyuter tarkibiga kiruvchi turli qurilmalarni boshqaruvchi maxsus dasturlar, drayverlar deb ataladi. Bu guruxga OT tomonidan foydalaniladigan va uning tarkibiga kiruvchi tizimli kutubxonalar ham kiradi. LINUX OT Linux operatsion tizimi, UNIX-ni asoslab ishlab chiqilgan ochiq manbali (open source) operatsion tizimlari oilasiga mansubdir. Bu tizimning yirik xususiyatlari yoki yuqori istiqbollari undan foydalanish uchun bepul yuklab olinishi mumkin. Bu tizimning tarkibiy qismlari kernel (kernel), daraja yoki shell (qo'llanma muhit) va ilovalar to'plamini o'z ichiga oladi. Quyidagi muhim nuqtalarni ko'rib chiqamiz: Kernel (Kernel): Linux tizimi asosan Linux kernel (Linux matniy yadro) nomlangan qismi orqali ishlaydi. Bu qismin asosiy vazifalari, yadro sifatida tanilgan, operatsion tizimning qurilish va vositalarni boshqarishdir. Shell (Qo'llanma muhit): Shell, foydalanuvchining kompyuter bilan muloqotda bo'lish uchun muhitdir. Bu kompyuterning resurslariga, fayllar va boshqa tizim tarmoqlariga kirish, komandalar berish va natijalarni qaytarish imkonini beradi. Ko'p mashhur shell turlari, masalan, Bash, Zsh, va Fish. Ilovalar (Applications): Linux operatsion tizimi uchun ko'p ilovlar va vositalar mavjud. Bu ilovlar o'zaro integratsiya qilishadi va o'zaro birgalikda ishlash imkonini beradi. Misol uchun, LibreOffice (Office paketi), GIMP (grafik tahrirlash), Firefox (internet brauzeri) va h.k. Fayl Tizimi (File System): Linux, fayl tizimi turi sifatida ko'p turdagi tizimlarga ega. Ko'p mashhur fayl tizimi ext4, btrfs va xfs kabi variantlardir. Paket Boshqaruv Tizimi: Linux operatsion tizimi uchun ko'p mashhur paket boshqaruv tizimi apt (Debian, Ubuntu), yum (Fedora, CentOS), zypper (openSUSE), pacman (Arch Linux) kabi. Ular, ilovalarni o'rnatish, yangilash va o'chirish uchun mo'ljallangan. Grafik interfeys: Ko'p Linux distributivlari, grafik interfeyslar (masalan, GNOME, KDE, Xfce) orqali foydalanuvchiga qulaylik qilish uchun ishlab chiqilgan. Bu, o'zgartirish va interfeysni yangilash imkonini beradi. Paketlar va Repositoriyalar: Linux, ilovalarni avtomatik ravishda o'rnatish, yangilash va o'chirish uchun paket boshqaruv tizimlariga ega. Bu orqali foydalanuvchilar, bir nechta ilovani bitta komanda orqali o'rnatishlari mumkin. Ochiq Manba (Open Source): Linux operatsion tizimi ochiq manbali bo'lib, uning barcha manbalari ochiq. Bu, foydalanuvchilarga tizimni o'zgartirish va uning qulayliklarini o'zgartirish imkonini beradi. Amaliyot bajarilish tartibi . Amaliyotni boshlash uchun birinchi kompyuterimizga VirtualBox dasturini o’rnatib olamiz. Bu dastur operatsion tizimlar bilan ishlashda eng qulay dastur hisoblanadi. Demak dasturni kompyuterimizga o’rnatdik va amaliyot ishini boshladik : 1-rasm. VirtualBox VirtualBox dasturi umumiy ko’rinishi 1-rasmda ko’rsatilgan. Operatsion tizim o’rnatish uchun VirtuaBox da саздат bo’lmiga kiramiz va yangi fayil yaratib olamiz. 2-rasm. Fayl yaratish va ISO fayl yuklash Саздат bosganimizdan keyin bizda quyidagi oyna chiqadi (2-rasm). Bu yerda biz o’zimizga kerakli bo’lgan amallarni bajaramiz. Kompyuterimizga yuklab olingan Linux ISO fayilini tanlimiz va keyingi bosqichga o’tamiz. 3-rasm. Bu qisminda Xotira va Protsessor hajmini tanlaymiz Bu bolimda biz Linux Operatsion tizimi uchun mo’ljallanga xotra va protsessor hajmlarini belgilab olamiz. Linux uchun operativ xotiramiz 2 – 4 GB ni tashkil etadi. 4-rasm. Virtual Hard disk uchun qancha Joy ajratilishini tanlaymiz 5-rasm. Start buttoni bosish orqali boshlaymiz Start Linux Mint ni tanlab davom ettiramiz. Belgilangan Disc ichiga kiramiz. O’rnatish tilini kiritamiz. Klavitura Tilini kiritamiz. Rozilik galochka(belgilari)ni qo’yib davom ettirish tugmasini bosamiz. Mintaqamizni tanlaymiz , O’zbekiston , Xorazm. Foydalanuvchi va Kampyuter nomini kiritamiz, Parol yaratamiz va avto sistemaga kirishga galochkani o’zgartiramiz. Kutamiz… Linux O’rnatilib bo’lindi. Endi perezagruzka qilamiz. LINUX ishlatishga tayyor ! Download 2.16 Mb.

Download 2.16 Mb.