|
Html tili. Htmlni belgilash tili to’G’risida umumiy ma'lumot html
|
| Sana | 21.02.2024 | | Hajmi | 5,51 Kb. | | #160349 |
Bog'liq Html tili. Htmlni belgilash tili to’G’risida umumiy ma\'lumot htm-fayllar.org
Html tili. Htmlni belgilash tili to’G’risida umumiy ma'lumot html
HTML TILI. HTMLNI BELGILASH TILI TO’G’RISIDA UMUMIY MA'LUMOT
HTML (inglizcha: Hypertext Markup Language — hipermatnli belgilash tili) — SGML (inglizcha: Standard Generalized Markup Language — standart umumlashtirilgan belgilash tili) ga asoslangan va xalqaro ISO 8879 standartiga mos keluvchi til, xalqaro turda ishlatiladi
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
HTML tili taxminan 1991—1992-yillarda Yevropa Yadroviy Tadqiqotlar Markazida ishlovchi britaniyalik mutaxassis Tim Berners-Lee tomonidan ishlab chiqilgan. Dastlab bu til mutaxassislar uchun hujjat tayyorlash vositasi sifatida yaratilgan. HTML tilining soddaligi (SGMLga nisbatan) va yuqori formatlash imkoniyatlarining mavjudligi uni foydalanuvchilar orasida tez tarqalishiga sabab boʻldi. Bundan tashqari unda hipermatnlardan foydalanish mumkin edi. Tilning rivojlanishi bilan unga qo'shimcha multimedia (tasvir, tovush, animatsiya va boshqalar) imkoniyatlari qo'shildi.
90-yillarning o’rtalarida internet tarmog’ining eksponentsial o’sishi oqibatida HTML tili ommaviy tus oldi. Bu vaqtga kelib, tilni standartizatsiyalash zarurati tug’ildi, chunki ko’p kompaniyalar Internetga kirish uchun ko’plab dasturiy ta'minotlar ishlab chiqdilar, to’xtovsiz o’sib borayotgan (HTML instruktsiyasi bo’yicha) o’zlarini variantlarini tavsiya qildilar. HTML tili teglarini qo’llash bo’yicha yagona bir qarorga kelish payti yaqinlashgan edi. World Wide Web Consortium (qisqacha–WZS) deb nomlangan tashkilot HTML standarti (spetsifikatsiya)ni yaratish ishlarini o’ziga oldi. Uning vazifasiga brauzerlar tadqiqotchi kompaniyalarning har xil takliflarini hisobga olgan holda tilning zamonaviy rivojlanish imkoniyatlari darajasini aks ettiruvchi standartni yaratish kiradi. Spetsifikatsiyaning tasdiqlash sxemasi quyidagilardan iborat: WZS konsortsiumi standart loyihasini tayyorlaydi.
HTML ning asosiy teglari
HTML hujjatlari – bu matnli fayllar bo’lib, ularga belgilash teglari deb nomlangan maxsus kodlar kiritilgan. Bu teglar Web-brauzerlarga matn va grafiklarni qanday qilib sharhlash va aks ettirish lozimligini ko’rsatib turadi. HTML fayl – bu oddiy matnli fayl. Shuning uchun uni istagan matn redaktorida, masalan MS Word yoki oddiy «Bloknot»da yaratish mumkin. HTML sahifa nima? - bu oddiy text fayl bo'lib, .html qisqartmasiga ega. Eslatib o’tish joiz, hujjat yaratilgach, uni matn formatida saqlash kerak. Lekin, bu ishni bajarishdan oldin uning kengaytmasini o’zgartirish, ya'ni TXT o’rniga HTML yoki HTMni qo’yishni esdan chiqarmaslik kerak. HTML va HTM kengaytmasi HTML fayl uchun standart hisoblanadi. Bundan tashqari, bu kengaytmalar kompyuterga faylda matnlardan tashqari HTML kodlari ham mavjudligini ko’rsatib turadi. HTML tili harflar razmeriga befarqdir, ya'ni bosh va kichik harflar bir xil qabul qilinadi. Lekin teglarni yozishda ko’pincha bosh harflardan foydalaniladi. Bundan tashqari, HTML sahifani yaratish uchun maxsus dasturlarni qidirib topib, sotib olish shart emas. Matn tahrirlovchi har qanday dastur orqali HTML sahifa yaratish mumkin. Masalan: Windows muxitidagi matn muxarrirlari: Notepad, TextPad, UltraEdit, EdutPlus. Ana shunday matn tahrirlovchi oddiy dasturlardan biri bo'lgan Notepad (Блокнот), Windows muhitida ishlovchi har bir kompuytreda mavjud. Ba'zi matn muxarrirlarida HTML hujjatni web brauzerda sinab ko’rish tugmasi mavjud. HTML xujjatni yaratishga mo’ljallangan maxsus dasturlar (HTML muxarrirlar) ham mavjud: FrontPage, Adobe GoLive, Macromedia Dreamweaver, Nestcape Composer. Muharrirlar 2 turga bo’linadi:
eb-sahifa ko’rinishi va aks ettirilayotgan axborotning qanaqaligidan qat'iy nazar, HTML va WWW spetsifikatsiyasiga asosan har bir Web-sahifada ishtirok etishi zarur bo’lgan quyidagi to’rtta teglar mavjud: 1. brauzerga hujjat HTML tilida yozilganligi to’g’risida xabar beradi. 2. HTML–hujjatning kirish va bosh qismini belgilaydi. 3. asosiy matn va axborotni belgilaydi. 4. bu Web-sahifa to’g’risida ko’proq to’la-to’kis axborot olish uchun kerak bo’ladigan elektron pochta manziliga ega. Bu teglar Web-brauzerga HTML–hujjatning har xil qismlarini aniqlash uchun juda zarurdir, lekin ular Web-sahifaning tashqi ko’rinishiga to’g’ridan-to’g’ri ta'sir etmaydi. Ular HTMLga kiritilgan navbatdagi yangi ma'lumotlar uy sahifalarida to’g’ri sharhlash, shu bilan birga barcha Web-brauzerlarda bir xil ko’rinishga ega bo’lishi uchun juda zarurdir. Demak, HTML tili andozasi bo`yicha hujjatga va teglarini kiritish tavsiya etiladi. Brauzer HTML hujjatni o`qiganida, ularning borligi hujjat bo`limlarini aniq ko`rsatadi. Agar ular bo`lmasa ham brauzer HTML hujjatni to`g`ri o`qiydi, lekin hujjat bo`limlari bir-biridan ajralib turmaydi. Shunday qilib, to`g`ri tuzilgan HTML hujjat quyidagi tuzilishga ega:
http://fayllar.org
|
| |
