|
Germaniya tajribasida jamoatchilik nazorati
|
| bet | 3/4 | | Sana | 15.01.2024 | | Hajmi | 2.22 Mb. | | #138038 |
Bog'liq Xorijda jamoatchilik fikri tadqiqotlarining vujudga kelishi va rivojlanishi Oz-Betinshe, Chonaviyk3, Chonaviyk, Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari u, Maruza 1Germaniya tajribasida jamoatchilik nazorati.
- Germaniyada jamoatchilik nazoratini davlat boshqaruvi va ijro etish tizimidagi barcha bo‘g‘inlarida faol joriy etilgani uning o‘ziga xos jihatidir. Bizning fikrimizcha,jamoatchilik nazoratining maxsus shakllarini Germaniya tajribasidan ham olsa bo‘ladi. Jumladan, Germaniyada tegishli davlat organi tomonidan muqobil variant sifatida yozma izoh, sharh va takliflarni olish 3 Grande, E. (2018). Verwaltung im globalen Wandel: Neue Perspektiven für die Verwaltungswissenschaft. In M.W. Bauer & E. Grande (Eds.), Perspektiven der deutschen Verwaltungswissenschaft (pp.303-334). Baden-Baden: Nomos. ` 127 «Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya» nomli ilmiy-amaliy konferensiya bo‘yicha eshituvlarni oʻtkazishda tashabbus koʻrsatilishi aynan jamoatchilik tomonidan talab qilinishi mumkin. Bunda jamoatchilikning fikri muhim hisoblanadi. Germaniya Konstitutsiyasining 17-moddasida ko‘rsatilishicha, har bir shaxs o‘zi yoki boshqa shaxslar bilan birga yozma tarzda iltimoslar yoki shikoyatlar bilan vakolatli muassasalarga yoki xalq vakillik organlariga murojaat etishga haqlidir4.
- Jamoatchilik nazorati bo‘yicha Bundestag Jamoatchilik Qo‘mitasi. Bundestag huzuridagi Jamoatchilik Qo‘mitasi 2004-yilda tashkil etilgan alohida organ sanalanadi. Jamoatchilik Qo‘mitasi 20 nafar a’zodan iborat bo‘lib, ular jamoatchilik kengashi umumiy saylovlari bilan lavozimlariga tayinlanishadi. Bundestag unga kelib tushadigan iltimoslar va shikoyatlarni ko‘rib chiqishi shart bo‘lgan petitsiyalar bo‘yicha qo‘mitaga ma’lumotlarni taqdim etadi. Mazkur Qo‘mitaning shikoyatlarni tekshirish bo‘yicha vakolatlari federal qonun bilan tartibga solinadi. Davlat organlari faoliyati haqida axborot bilan fuqarolarning tanishish imkonini taʼminlanishi g‘arb mamlakatlarining ko‘pchiligida jamoatchilik nazoratining eng muhim vositalaridan biri sifatida qaraladi. Ushbu tajribalar ham ma’lum bir miqdorda o‘zini oqlagan va ularni milliy qonunchiligimizdagi jamoatchilik nazorati elementiga kiritib borish muhim.
- Yuqoridagilar shuni ko‘rsatadiki, har bir insonda o‘ziga xos vatanparvarlik, jamiyatga daxldorlik, doimiy adolat mezonlariga jamiyatning ijtimoiy rivojlanishiga o‘zaro aloqadorlik hissi shakllanmas ekan, jamoatchilikning o‘z xohish irodasi bilan jamoatchilik nazoratida faol ishtirokini ta’minlash imkonsiz bo‘lib boraveradi. Jamoatchilik nazoratining qanchalik rivojlanib taraqqiy etib borishini fuqarolarning faol ishtirokisiz tasavvur etib bo‘lmasligini yuqoridagi davlatlar misolida ham o‘z isbotini topgan.
Xorijda jamoatchilik fikri tadqiqotlarining vujudga kelishi va rivojlanishi, 20-asr boshlarida industrial ishlab chiqarishning katta rivojlanishi va o'rta tomonning to'siq bo'lishi bilan bog'liq zamonaviy madaniyat va iqtisodiy o'zgarishlardan mustasnoq bo'lgan. Industrial revolyutsiyadan keyin, insonlar yangi mahsulotlar o'rnini egallash xarakterli kapitalistik iqtisodiy tizimga o'g'irildilar. Bu jarayon davrida xorijda jamoatchilik fikri tadqiqotlari ko'rgan rivojlanish, ijtimoiy va iqtisodiy muammolarni hal qilish yoki ularni bartaraf qilishga qaratilgan isbotlar bilan bir nechta yo'lda hodisalar etarlini boshlagandi.
|
| |
