|
-Mavzu: Shina topologiyasi. Yulduz topologiyasi. Halqa topologiyasi. Boshqa topologiyalar
|
| bet | 34/45 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 73,67 Kb. | | #235341 |
Bog'liq 1-45 mavzu mustaqil ta\'lim34-Mavzu: Shina topologiyasi. Yulduz topologiyasi. Halqa topologiyasi. Boshqa topologiyalar
Shina topologiyasi, yulduz topologiyasi, halqa topologiyasi, va boshqa qiziq topologiyalar hammahangida tarmoqni tuzishda ishlatiladigan topologiyalardan ba'zilaridir. Quyidagi, ularning qisqacha tasvirlarini ko'ramiz:
Shina (Bus) Topologiyasi:
Tavsif: Tarmoqda barcha kompyuterlar bitta kabel (shina) orqali bog'langan. Shina ikkita uchida qurilmadan, kabelning bitta oqiq qismining uchida joylashgan.
Xususiyatlari: Barcha kompyuterlarga tarmoq orqali bittadan bir kompyuterga ma'lumotlar o'tkaziladi. Agar bir kompyuterda muammo bo'lsa, barcha tarmoq bo'lmaydi.
Yulduz (Star) Topologiyasi:
Tavsif: Kompyuterlar markaziy qurilma (hub yoki switch) orqali aloqa olishadi. Har bir kompyuter markaziy qurilma bilan bog'langan.
Xususiyatlari: Agar bir kompyuterda muammo bo'lsa, boshqa kompyuterlarga bu ta'sir qilmaydi. Ammo, markaziy qurilma mavjud bo'lsa, uni xavfsizlik vositasi sifatida himoya qilish kerak.
Halqa (Ring) Topologiyasi:
Tavsif: Kompyuterlar ring shaklida joylashgan tarmoqda bog'lanadi. Har bir kompyuter o'zidan oldingi va keyingi kompyuter bilan bog'lab qo'yiladi.
Xususiyatlari: Barcha kompyuterlarni bir-biri bilan bog'lab qo'yish tez va oson, lekin bir kompyuterda muammo yuzaga kelganda barcha tarmoq bo'lmaydi.
Yarmaq (Mesh) Topologiyasi:
Tavsif: Har bir kompyuter barcha boshqa kompyuterlarga o'zaro aloqa olish uchun bog'lab qo'yilgan. Ushbu topologiyada barcha kompyuterlar bir-biri bilan bog'lanadi.
Xususiyatlari: Mesh topologiyasi xavfsiz va ishonchli, lekin uzluksiz qo'llanishda zorliklar tug'ilishi mumkin. Har bir kompyuter uchun ko'p kanallar vaqti-vaqti bilan yopilishi kerak.
Yulduz Uzatish (Extended Star) Topologiyasi:
Tavsif: Uzatish markaziy qurilma (hub yoki switch) orqali aloqa olishadi. Ammo, undan har bir kompyuter boshqa markaziy qurilma orqali aloqa olishadi.
Xususiyatlari: Yulduz uzatish topologiyasi yulduz topologiyasiga o'xshashdir, ammo kompyuterlar markaziy qurilma orqali boshqa markaziy qurilma bilan bog'lab qo'yilgan.
Bu topologiyalar har birining o'z xususiyatlari va afzalliklari bor. Har bir topologiyani tanlash, tarmoq tuzish va boshqarish maqsadlari, mahalliy talablar va resurslar asosida qilinadi.
Boshqa qiziq topologiyalar ham mavjud. Ularning bir nechisi quyidagilar:
Shina Uzatish (Extended Bus) Topologiyasi:
Tavsif: Shina uzatish topologiyasi, bir nechta shina (bus) qurilmalarini bog'langan holda tarmoqni o'rnatish asosida ishlatiladi.
Xususiyatlari: Bunday topologiyada, shina qurilmalari asosida kompyuterlar bir-biri bilan bog'langan holda aloqa olishadi. Har bir shina qurilmasida aloqa tarqalgan, lekin bittadan bir shina qurilmasi xato qilsa, barcha tarmoq bo'lmaydi.
Hypercube (Giperkube) Topologiyasi:
Tavsif: Hypercube topologiyasi, giperkube deb ham ataladi, kubning har bir yuzi kompyuterlarni bog'lab qo'yadi. Har bir kompyuter bir nechta boshqa kompyuterlarga o'zaro aloqa olish uchun bog'lanadi.
Xususiyatlari: Bu topologiya xavfsiz va ishonchli, ammo kompyuterlar soni katta bo'lganda yomonlanadi va tarmoqni o'rnatish ham qiyinlashadi.
Yerma (Starfish) Topologiyasi:
Tavsif: Yerma topologiyasi, har bir kompyuter boshqa barcha kompyuterlarga o'zaro aloqa olish uchun bog'lab qo'yilgan. Bu topologiyada yulduz shakli bilan ko'rinadi.
Xususiyatlari: Yerma topologiyasi, yulduz topologiyasi bilan o'xshash, lekin bu topologiyada barcha kompyuterlar bir-biri bilan bog'lanadi. Agar bir kompyuterda muammo bo'lsa, boshqa kompyuterlarga bu ta'sir qilmaydi.
Tuman (Mesh) Topologiyasi:
Tavsif: Tuman topologiyasi, har bir kompyuter boshqa har bir kompyuter bilan o'zaro aloqa olish uchun bog'lab qo'yilgan. Ushbu topologiyada barcha kompyuterlar bir-biri bilan aloqa olishadi.
Xususiyatlari: Tuman topologiyasi, mesh topologiyasi bilan o'xshashdir, ammo uzoq masofada joylashgan kompyuterlarni bog'lab qo'yish tezda yomonlanadi.
Har bir topologiyada o'z xususiyatlari mavjud bo'lib, ular tarmoqni o'rnatish, boshqarish va ishlatishning tizimini aniqlashda ishlatiladi. Har bir topologiyani tanlashda tarmoqda tarqalgan ma'lumotlar, har bir kompyuter uchun aloqa olish, xavfsizlik, va muammolarni yechishga oid talablar o'z xususiyatlarini ta'sir etadi.
|
| |
