|
-Mavzu:Mahalliy hisoblash tarmoq topologiyasi
|
| bet | 33/45 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 73,67 Kb. | | #235341 |
Bog'liq 1-45 mavzu mustaqil ta\'lim33-Mavzu:Mahalliy hisoblash tarmoq topologiyasi.
Mahalliy hisoblash tarmoqi (Local Area Network, LAN) topologiyasi, bir qator kompyuterlarning joylashuvi va ulanishi ko'rsatilgan tuzilishni ta'minlash uchun ishlatiladi. Bu tarmoq topologiyalari, kompyuterlarni bir-biri bilan bog'lab qo'yingan strukturalar turlari bo'lib, har bir topologiyada xususiy xususiyatlar mavjud. Mahalliy hisoblash tarmoq topologiyalari quyidagi katta guruhlarga bo'linadi:
Bus Topologiyasi:
Tavsif: Bus topologiyasi, barcha kompyuterlarni bittadan bir kompyuter qatoriga bog'lab qo'ymoqda ishlatiladi. Bu qator, "bus" (avtobus) deb ataladi.
Xususiyatlari: Har bir kompyuter o'z xususiy manzilini o'z ichiga oladi va qator bo'yicha yuborilgan ma'lumotni qo'llaydi. Bittadan biri xatolik qilsa, barcha tarmoq bo'lmaydi.
Star Topologiyasi:
Tavsif: Star topologiyasi, barcha kompyuterlarni "hub" yoki "switch" deyilgan markaziy qurilma orqali bog'lab qo'ymoqda ishlatiladi. Har bir kompyuter markaziy qurilma bilan aloqa olishadi.
Xususiyatlari: Agar bir kompyuterda muammo yuzaga kelganda, boshqa kompyuterlarga bu ta'sir qilmaydi. Lekin, markaziy qurilma mavjud bo'lganda, uni xavfsizlik vositasi sifatida himoya qilish kerak.
Ring Topologiyasi:
Tavsif: Ring topologiyasi, kompyuterlarni bir ring (yuzaq) shaklida bog'lab qo'ymoqda ishlatiladi. Har bir kompyuter o'ziga o'zidan oldingi va keyingi kompyuter bilan bog'lab qo'yiladi.
Xususiyatlari: Barcha kompyuterlarni bir-biri bilan bog'lab qo'yish tez va oson, lekin bir kompyuterda muammo yuzaga kelganda barcha tarmoq bo'lmaydi.
Mesh Topologiyasi:
Tavsif: Mesh topologiyasi, har bir kompyuterni boshqa har xil kompyuterlarga bog'lab qo'ymoqda ishlatiladi. Uning uchun har bir kompyuter boshqa barcha kompyuterlarga bog'langan.
Xususiyatlari: Mesh topologiyasi xavfsiz va ishonchli, lekin uzluksiz qo'llanishda zorliklar tug'ilishi mumkin. Har bir kompyuter uchun ko'p kanallar vaqti-vaqti bilan yopilishi kerak.
Hybrid (Ichtirokli) Topologiyasi:
Tavsif: Hybrid topologiyasi, yuqorida aytilgan topologiyalar kombinatsiyasini o'z ichiga oladi. Misol uchun, bir qismi star, boshqa qismi ring topologiyasi bo'lishi mumkin.
Xususiyatlari: Hybrid topologiyasi, mahalliy tarmoqning maxsus talablariga javob bera olish uchun ishlatiladi.
Har bir topologiyaning o'z xususiyatlari va afzalliklari mavjud bo'lib, ularga aloqador xususiyatlar, qulayliklar va kamchiliklar bilan bog'liq bo'ladi. Mahalliy hisoblash tarmoqlarida foydalaniladigan topologiyani tanlash, tarmoqni maqsadlarga mos ravishda tuzishni ta'minlash uchun muhimdir.
Mahalliy hisoblash tarmoq topologiyalari davomida, boshqa bir nechta muhim topologiyalarni ko'rib chiqamiz:
Tree Topologiyasi:
Tavsif: Tree topologiyasi yoki hierarchical (iqrori) topologiya, "star" va "bus" topologiyalarning bir kombinatsiyasini ifodalaydi. Bu topologiyada bir qator markaziy hub (markaziy qurilma) yoki switch (tarmoqni boshqarish qurilmasi) orqali bog'langan va har bir porti esa undan aloqa olishgan yangi hub yoki switch orqali boshqa qurilmaga yo'naltirilgan.
Xususiyatlari: Tarmoqni tuzish va boshqarish oson bo'lib, kompyuterlar va qurilmalar birbiriga o'zaro aloqani tiklashadi. Bu topologiyada xavfsizlik va boshqa kompyuterlarni tashqi xususiyatlarga qarshi himoya qilish oson.
Cluster Topologiyasi:
Tavsif: Cluster topologiyasi, boshqa topologiyalarning (masalan, star yoki bus) bir qatorini bir-biriga bog'langan qo'shma vosita yordamida bir-biriga bog'lab qo'yishdan iboratdir. U kompyuterlarni guruhga yig'ishni ifodalaydi.
Xususiyatlari: Har bir guruhda o'zining boshqa guruhlardan mustaqil kompyuterlari va tarmoqlari mavjud bo'lishi mumkin. Cluster topologiyasi tarmoqni qo'llashda ko'p o'rtacha ta'minot va xavfsizlik yaratish imkonini beradi.
Token Ring Topologiyasi:
Tavsif: Token Ring topologiyasi, kompyuterlarning bir ring shaklida joylashgan tarmoqni ifodalaydi. Har bir kompyuter o'zidan oldingi va keyingi kompyuter bilan bog'lab qo'yiladi.
Xususiyatlari: Token Ring tarmoqda tarmoq xavfsizligini ta'minlash uchun "token" deb nomlangan belgi (elektron kod) o'zaro aylanadi. Har bir kompyuter o'z tokenini kutib olishi kerak va shundaylikcha ma'lumotlarni yuborishga huquq olishadi.
Virtual Ring Topologiyasi:
Tavsif: Virtual Ring topologiyasi, shaxsiy kompyuterlarni (masalan, shaxsiy kompyuterlar yoki uyalar) joylashtirish uchun ishlatiladi. Bu topologiyada, bittadan biri o'zidan oldingi va keyingi kompyuter bilan bog'lanadi.
Xususiyatlari: Virtual Ring topologiyasi, shaxsiy tarmoq tuzish va boshqarish uchun ishlatiladi. Ko'p o'rtacha xavfsizlik yaratish, ammo o'zaro aloqa tez yopilganda barcha tarmoqni yopadi.
Har bir topologiyada o'z aloqador xususiyatlari va afzalliklari mavjud. Tarmoqni tuzishda topologiyani tanlash, maqsadlarga mos ravishda kompyuterlarni joylashtirish va aloqa olishni osonlashtirish uchun juda muhimdir.
|
| |
