2.3 Daromadlar tengsizligining ko'rsatkichlari
Tengsizlik darajasini turli yo'llar bilan o'lchash mumkin:
1. Lorens egri chizig'i yil davomida mamlakat jami daromadining qancha qismini aholining eng kambag'aldan tortib eng badavlat qatlamlarigacha olganligini ko'rsatadigan grafikdir. Grafik jihatdan daromadlarning taqsimlanishi quyidagicha tasvirlangan. Aholining guruhlari gorizontal ravishda foizlarda, ular olgan yig'indisi daromadlari esa, shuningdek, foiz sifatida ko'rsatiladi. Lorenz egri chizig'i qanchalik egri bo'lsa, daromad shunchalik kam teng taqsimlanadi.
2. Jini indeksi (koeffitsienti) Lorentz egri chizig'i va mutlaq tenglik chizig'i orasidagi maydonning ushbu egri chiziq ostidagi uchburchak maydonidan 0% dan 100% gacha yoki 0 dan 1 gacha bo'lgan nisbati. Indeks qiymati qanchalik yuqori bo'lsa, daromadlarni taqsimlashda tengsizlik kuchayadi. Masalan, SSSR uchun 1990 yilda Jini indeksi 23,3%, O’zbekiston uchun 2011 yilda 39,4% ni tashkil etdi.
SSSRda 1990 yilda (Ittifoq parchalanishi arafasida) daromadlarni teng taqsimlash mavjud bo'lib, Jini indeksi 23,3% ni tashkil etdi, buni fazilat deb hisoblash mumkin emas, chunki. mehnatga rag'batlantirishning pasayishi. Bozor iqtisodiyotiga o'tish muqarrar ravishda aholining tabaqalanishiga, kambag'al va boylarning paydo bo'lishiga olib keladi. 1994 yil eng katta tengsizlik yili bo'ldi (indeks 40,9%), keyin tengsizlik 37,5% gacha bir oz pasaydi, ammo 1998 yil avgust inqirozi yana tengsizlikning o'sishiga turtki berdi. Daromadlarning sezilarli darajada tengsizligi odamlarning hayot sifatiga salbiy ta'sir qiladi, aholining nisbatan katta qismini kambag'allarga olib keladi va mamlakatdagi siyosiy barqarorlikka tahdid soladi. Mamlakatning normal iqtisodiy rivojlanishi 28 dan 32% gacha bo'lgan indeks qiymatiga mos keladi.
III bob. Daromadlarni hisobalash
3.1 Firma daromadlari va uni hisoblash
Daromadni qanday hisoblash mumkin (formulalar)
2-qator 2400
(Asosiy yil uchun 1600-shaklning 1-shakli + 1-chiziq 1600 yil avval) * 0.5
Aktivlarning rentabelligi \u003d
Sof foyda (zarar)
Hisoblash misoli. 2014 yilda sof foyda 100 ming rublni, 2013 yilda aktivlar miqdori 800 ming rublni, 2014 yilda esa 900 ming rublni tashkil etdi. Ya'ni, 2014 yilda aktivlarning rentabelligi \u003d 100 / (800 + 900) * 0,5 * 100% \u003d 11,76% ni tashkil qiladi.
2-qator 2400
(1-ilova shaklidagi asosiy chiziq uchun 1300-shakl + 1-shakl 1300 yil avval) * 0.5
O'z kapitaliga qaytish \u003d
Sof foyda (zarar)
(Bazaviy yil uchun F.1 S.1150 + bazaviy yil uchun F.1 S.1210 + F.1 S.1150 bir yil oldin + F.1 S. 1210 yil oldin) * 0.5
Ishlab chiqarish aktivlarining rentabelligi \u003d
Sof foyda (zarar)
Ishlab chiqarish fondlarining o'rtacha yillik qiymati
Sotishdan tushgan foyda \u003d \u003d
Sotishdan tushgan foyda (zarar)
Sotishdan tushgan sof foyda \u003d
Sof foyda (zarar)
Qayta investitsiya nisbati \u003d
(Zaxira kapitalining o'sishi va yil davomida taqsimlanmagan foyda (zarar)
Sof foyda (zarar)
(Bazis yil uchun F.1 C.1360 + tayanch yili uchun F.1 C.1370 - F.1 C 1360 yil oldin - F.1 C 1370 yil oldin)
F.1 S. 1300 bazaviy yil uchun
Iqtisodiy o'sishning barqarorlik koeffitsienti \u003d
Yil davomida zaxira kapitali va taqsimlanmagan daromad (zarar) ning o'sishi
Mablag' miqdori
To'lov muddati, yil \u003d
((1600-shakldagi asosiy yil uchun shakl + 1-satr 1600-yil avval) * 0.5)
Aktivlarning o'rtacha yillik qiymati
Sof foyda (zarar)
((1-satr 1300 tayanch yili uchun + 1-shakl 1300 yil avval) * 0.5)
Sof foyda (zarar)
To'lov muddati \u003d
Xususiy kapitalning o'rtacha yillik qiymati
Sof foyda (zarar)
|
