Kompakt disk uchun disk yurutuvchilar (CD-ROM)-kompakt diskdan maxsus ma'lumotlarni, ovozli xaritalarni, o'yinlarni, matnlarni o'qish uchun mo'ljallangan. Kompakt disk hajmi 640 Mbaytgacha va undan ortiqroq bo'lib, unga ma'lumotlar oldindan yozilgan bo'ladi. Kompakt diskka axborot yozish uchun esa CD-WRITER qurilmasidan foydalaniladi. Kompakt disklar axborot olish sig'imi kattaligi bilan egiluvchan magnit disklardan farq qiladi.
Skaner qog'ozdagi axborotni tasvir yoki matnni kompyuter xotirasiga o'tkazib beradi.
Printer (chop qilish qurilmasi) har xil (matnli, grafik yoki rasm) ma'lumotlarni qog'ozga chop qilish uchun xizmat qiladi.
Printer qurilmasida ma'lumotlarni qora yoki rangli tarzda chop etish mumkin. Shu bois printerlar bir biridan farq qiladi. Printerlarning yuzlab turlari mavjud bo'lib, ular odatda matrisaviy (nuqtali ignali) Purkagichli (struyniy siyohli) va lazerli bo'ladi .
IBM PC kopyuteri uchun matrisaviy (ignali) printerlar chop etadigan ma'lumotlarni nuqtalardan yasaydi. Shu bois uning chop qilish sifati zikr etilgan boshqa printerlardan past.
Purkagichli printerlardan ma'lumotlar maxsus siyohdonlar yordamida siyoh tomchilarini purkash bilan chop qilinadi.
Lazerli printerlar chop qilish sifati yuqori bo'lgan ma'lumotlarni oq-qora yoki ayrimlarini rangli chop qilish imkoniyatiga ega bo'ladi.
Modem yoki faks modem. Telefon tarmog'i orqali boshqa kompyuter bilan ma'lumot almashish uchun maxsus qurilma modemdan foydalaniladi.
Faks modem shunday qurilmaki, oddiy modemning barcha imkoniyatlariga ega bolib, qo'shimcha ravishda rasmli ma'lumotlar telefaks ma'lumotlarni kompyuterlararo almashish imkoniyatigaega.
Ayni vaqtda ishlayotgan ko'pchilik modemlar faks-modemlar bo'lib, ularning ayrimlari, ovoz almashish imkoniyatiga ega. Modemlar ichki ( Elektron platali) va tashqi ( alohida turdagi qurilma) bo'lishi mumkun. Modemlar bir-biridan ma'lumot uzatish tezligi bilan farq qiladi. Ular odatda sekundiga 2400dan 33600 belgigacha ma'lumotni uzatish imkoniyatiga ega.
Multimedia-tasvirli ma'lumotlar bilan ishlashga qodir bo'lgan vosita hisoblanadi.
«Multimedia» so'zi lotincha «media» so'zidan olingan bo'lib, «ma'lumot tashuvchi vosita» degan ma'noni anglatadi. Multimedia kompyuterlari so'z, musiqa va boshqa ma'lumotlar, video ma'lumotlarni qabul qiladi va ular ustida ishlaydi. Multimedia kompyuterlari albatta kompakt disklar uchun maxsus diskyurituvchilar, ovozli kartalarga hamda Pentium/ 75 mgs 486sx/25gs tezlikdagi mikroprotsessor , operativ xotirasi 4Mbayt va qattiq disk hajmi 160 Mbayt hamda 640x480 nuqtali rangli video tizimga ega bilishi kerak.
Ovoz kolonkasi-tovushili axborotni eshitish imkonini beradi.
Hozirgi paytda axborotlarning ko'payishi ularni to'plash, saqlash va qayta ishlashni osonlashtirish, qog'ozsiz texnologiyaga o'tish uchun zamonaviy kompyuter texnikasidan foydalaniladi. Axborotlarni o'lchash, o'lchov birliklari haqida biz to'xtalib o'tmaymiz, chunki bu narsalar bilan biz oldingi mavzularimizda tanishib o'tganmiz. Endi kompiyuter qurilmalari bilan tanishib o'tamiz.
Kompiyuterning imkoniyatlari nafaqat ma'lumotlarni qayta ishlash, kiritish yoki chop qilish bilan chegaralanadi, balki ma'lumotlarni saqlash, qidirish, saralash, qayta ishlashda turli xil ulanadigan qurilmalar ishlatilganda yaqqol seziladi. Xususan kompiyuterdan foydalanuvchi ko'pchilik zamonaviy dasturlar (
|
