|
rotokoli
asimmetrik shifrlash usulidan
foydalanadi, bu usul xavfsiz veb sahifalar uchun
ishlatiladi
rotokoli
Pdf ko'rish
|
| bet | 23/510 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 14,88 Mb. | | #245028 |
Bog'liq 10-11-sinf Informatika va AT @E BAZA ISHREJA rotokoli
asimmetrik shifrlash usulidan
foydalanadi, bu usul xavfsiz veb sahifalar uchun
ishlatiladi
rotokoli
SSL protokoli oʻrnini egalladi,
ammo ularning ikkalasi ham koʻpincha SSL protokoli
deb nomlanadi SSL protokoli tasdiqlangan seansni
oʻrnatgandan soʻng mijoz va server tezkor xavfsiz
muloqot uchun simmetrik kalitlarni yaratadi
SSL protokoli haqidagi ushbu videoni koʻring
http://info.ssl.com/article.aspx7ich10241
atti isk
Diskni shifrlash usuli diskdagi saqlangan ma’lumotning
har bir bitini shifrlaydi Bu usul yakka fayllarni
shifrlashdan farq qiladi Diskdagi istalgan faylga
kirish uchun shifrlash kaliti kerak boʻladi Bu turdagi
shifrlash faqat disklar bilan cheklanmaydi, undan
zaxira tasmalari va USB (
Universal Serial Bus
) esh
xotira kabi boshqa xotira qurilmalarini shifrlashda
ham foydalaniladi USB esh xotirasi va zaxira
tasmalarining shifrlangan boʻlishi juda muhim, chunki
ular portativ saqlash qurilmasi hisoblanadi va ularni
yoʻqotish yoki oʻgʻirlatib qoʻyish ehtimoli katta Agar
ma’lumotni saqlash qurilmasi butunlay shifrlangan
boʻlsa, u holda ma’lumotni qoʻlga kiritib, unga egalik
qilmoqchi boʻlgan shaxs ham uni tushuna olmaydi
Ma’lumotlarga kirish uchun odatda parol yoki barmoq
izlarini kiritish kerak boʻladi
Shifrlanmagan oddiy veb sahifa HTTP protokoli
yordamida ajratib olinadi va uzatiladi HTTP orqali
yuborilayotgan veb sahifalar yoki ma’lumotlarni
qoʻlga kiritgan shaxs veb sahifadagi kontent yoki
ma’lumotlarni oʻqiy oladi Bu, ayniqsa, kredit karta
ma’lumotlari, foydalanuvchi ismi va parollar kabi
maxfi y axborotlarni yuborishda muammo tugʻdiradi
Hypertext Transfer Protocol Secure (
) xavfsiz
veb sahifalar uchun ishlatiladigan shifrlash standarti
hisoblanadi Unda veb foydalanuvchilar tomonidan
yuborilgan va qabul qilingan sahifalar hamda
ma’lumotlarni shifrlash va deshifrlash uchun SSL yoki
TSL protokollari ishlatiladi Bu foydalanuvchi onlayn
bank xizmatlariga kirganida banklar qoʻllaydigan
shifrlash uslubi avfsiz veb sahifani uning https //
bilan boshlanuvchi manzili orqali aniqlash mumkin,
bunga qoʻshimcha tarzda ba’zi brauzerlar kichik qulf
tasvirini ham koʻrsatadi
1.17-rasm.
tt
dan keyin kelayotgan
s
harfi va qulf
tasviri ushbu veb sahifa avfsiz ekanini anglatadi.
Brauzer xavfsiz sahifaga soʻrov yuborib, veb sahifa
ishonchli ekani, amalda ishlayotgani va uning sertifi kati
veb sahifa ishlayotgan saytga tegishli ekanini uning
raqamli sertifi kati orqali tekshiradi Keyin esa brauzer
veb serverga yuborilgan yangi simmetrik kalitni shifrlash
uchun ochiq kalitdan foydalanadi Shundan soʻng
brauzer va veb server asimmetrik shifrlashga nisbatan
tezroq boʻlgan simmetrik shifrlash kaliti yordamida
muloqot qiladi
1.16-rasm. Asimmetrik shifrlashga misol.
Veb brauzer veb serverdan sertifi kat talab qiladi
eb brauzer
eb server
Brauzer sertifi katni talab qiladi
1.1 -rasm. Asimmetrik kriptografi ya.
Veb brauzer veb serverning ochiq kalitidan
foydalanib yangi simmetrik kalitni shifrlaydi va
oʻsha shifrlangan simmetrik kalitni veb serverga
yuboradi
|
| |
