imm trik shifrlash
Bu shifrlashning eng qadimiy usuli Bu usul
yuboruvchi va qabul qiluvchi orasida sirli shifr va
shifrlash kaliti boʻlishini talab qiladi Simmetrik
shifrlash yordamida yashirin kalitni qabul qiluvchiga
yuborish kerak ashirin kalitni xabar yuborilgandan
keyin ham uzatish mumkin, lekin noqulay jihati
shundaki, yashirin kalit pochta yoki internet orqali
yuboriladi va begonalar qoʻliga tushib, kod ochilish
ehtimoli oshadi
1.14-rasm. Simmetrik shifrlash.
simm trik shifrlash
Asimmetrik shifrlash ochiq kalitli kriptografi ya sifatida
ham maʼlum Simmetrik kalitlar begonalar qoʻliga tushib,
ochilish muammosini assimetrik shifrlash bir necha ju
kalitni qoʻllash yoʻli bilan hal qildi Bu usulda maʼlumotni
yuborishni istovchi har qanday shaxs foydalanish mumkin
boʻlgan ochiq kalitdan foydalanadi va xabar qabul
qiluvchida esa barcha uchun yashirin boʻlgan shaxsiy kalit
boʻladi Maʼlumotni shifrlash va deshifrlash uchun kalit
algoritmdir
Jarayon quyidagi tartibda amalga oshadi
1.15-rasm. Asimmetrik shifrlash.
Keyingi misolda Tohir Hilolaga xabar yuboradi Tohir
Hilolaning ochiq kaliti yordamida xabarni shifrlaydi
Hilola shifrlangan xabarni oladi va shaxsiy kaliti
yordamida deshifrlaydi
Bu usul koʻproq ishlov berishni talab qiladi va
maʼlumotni deshifrlash uchun koʻproq vaqt zarur boʻladi
Ochiq kalitni topish uchun foydalanuvchi yoki serverni
aniqlaydigan va ochiq kalitni taqdim etadigan raqamli
sertifi katlar talab etilgan Raqamli sertifi kat har bir
foydalanuvchi yoki server uchun yagona boʻladi
Raqamli sertifi kat odatda oʻz ichiga quyidagilarni oladi
•
tashkilotning nomi;
•
sertifi katni chiqargan tashkilot
•
foydalanuvchining elektron pochta manzili
•
foydalanuvchining mamlakati
•
foydalanuvchining ochiq kaliti
