4.2-rasm. Elektrik ijro mexanizmlarining klassifikatsiyasi
Takomillashtirilgan elektr ijro mexanizmlari
Takomillashtirilgan elektrik ijro mexnizmlari koʻp aylanishli quvurli armaturani distansion boshqaruvi uchun qoʻllanadi. Bu ijro mexanizmlari M,A,B,V,G,D rusumli elektr yuritmalari nomini olgan boʻlib, ular gidromelirrativ tizimlarining avtomatlashtirilgan nasos stansiyalarida qoMlaniladi. Ular bir-biridan maksimal aylanish momenti, reduktorining tuzilishi, gabarit ulanish oMchamlari va baʼzi konstruktiv elementlari bilan farqlanadi. Elektr yuritmalarining barcha konstruktiv elementlari maksimal darajada unifiksiyalangan, yuritma validagi ruxsat etilgan momentni chegaralovchi maxsus qurilmalari va boshqaruv sxemalariga ega elektr yuritmalarini ekspluatatsiya sharoitlariga koʻra normal holatda ishiashi uchun 7 1-jadvalda ulami tiplariga koʻra texnik maʼlumotlar keltirilgan. Elektr yuritmalarining normal holatidagi joy 1 ashtirilishi vertikal holat hisoblanadi (yuritma valivertikal joylashtiriladi).
4.1-jadval. Elektr motorlarining tiplar bo’yicha xarakteristikasi.
Gidro-pnevmoyuritmalarda va boshqarish tizimlarida ijro mexanizmlari sifatida aylanma-qaytarma harakatni ta’minlovchi qourilmalar qo’llaniladi. Ijro mexanizmlarini tanlash texnologik jarayonlarning quyidagi texnik shartlari asosida amalga oshiriladi:
Statik yuklama;
Maksimal va minimal tezliklar;
Qurilma ishchi organining momenti, kuchi, inersiyasi;
Boshqaruvchi ta’sirni qayta ishlashdagi ruxsat etilgan xatolik chegarasi;
O’tish jarayoni uchun ruxsat etilgan vaqt chegarasi;
Ishga tushurish qurilmalarining quvvatining o’sish tezligi;
Ruxsat etilgan massa-hajm parametrlari;
Narxi.
4.3-rasm. Takomillashtirilgan elektrik ijro mexnizmlari
(elektr yuritmalar surgichlar)ning knematik sxemasi:
1-elektr motor; 2,3,4-silindrik g’ildrik; 5-o’tkazgichli mufti; 6-maxovikli qo’l dublerlari; 7-shtok; 8- 9-vtulka; 10-richag; 11-yuk; 12-tishli sektorlar; 13,15,37,38-silindrli g’ildiraklar; 14,39-vilkalar; 16-potensiometr; 17,18-shesternali distansion ko’rsatkichlar; 19,20-shesternali ko’rsatkich qismi; 21,32-shesternali ko’rsatkich; 22- 23- 24,36-prujina richaglari; 25,26-moment o’tkazgichlar; 27,30-o’tkazgichlar; 28- 29- 31- 32- 33,43-chervyakali g’ildirak; 34-chervyakli yo’l o’chirgichlar qismi; 35- 40,41-silindrik shesternalar; 42- 43- 44-yuritma vali; 45-shlikli val; 46,47-chervyak; 48-
Quyidagi shartlarga mosligi asosida katalogdan kerakli o’lchamdagi ijro mexanizmining turi tanlanadi:
, ,
bu yerda,
– mos ravishda shtok kuchayishining nominal pasport va berilgan qiymatlari;
– mos ravishda shtok harakati tezligining ruxsat etilgan passport va berilgan maksimal qiymatlari;
– mos ravishda shtok yo’li uzunligining passport va berilgan maksimal qiymatlari.
Tanlangan o’lchamdagi ijro mexanizmining turi uchun quyidagi hisob-kitoblar amalga oshiriladi:
Jarayondagi bosimning foydali o’sishi (chiqishdagi bosim nolga teng bo’lganda ):
Kirirish nuqtasidagi maksimal sarf:
Chiqish nuqtasidagi maksimal sarf:
bu yerda,
- porshenning (yoki membrananing) ta’sirchan yuzalari
– mexanik F.I.K.
Qarshilikning inversion va statik kuchlari ijro mexanizmiga ta’sirida bosim bo’shlig’ida ishchi muhit (suyuqlik yoki gaz) va u bilan aloqadagi qattiq jismlar deformatsiyalanadi. Natijada porshen (yoki membrane ma’lum masofaga (ΔL) siljiydi. Ushbu holat porshenning o’rtacha holatidagi dinamik qattiqlik koeffitsienti hisoblanadi:
bu yerda:
korpus materiali va ishchi materialning qayishqoqligining keltirilgan moduli;
porshen yo’li;
porshenning ta’sirchan yuzasi.
O’tish jarayonidagi gidrosilindrning ishi quyidagi differensial tenglama yordamida aks ettiriladi:
Gidrosilindirning dagi uzatish funksiyasi:
bu yerda:
- Laplas operatori
- doimiy vaqt:
Kolebaniyani dempfkashning nisbiy koeffitsienti:
- uzatish koeffiitsienti:
|
