• Ikkinchidan
  • To‘rtinchidan
  • Ijtimoiy fanlar




    Download 8,04 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet41/169
    Sana30.05.2024
    Hajmi8,04 Mb.
    #257450
    1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   169
    Bog'liq
    133 Fuqarolik jamiyati

    Birinchidan,
    «Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida» Qonun bugun mamlakatda ijro etish bilan 
    bog‘liq, asosan davlat hokimiyati va boshqaruv organlari zimmasida bo‘lib kelayotgan bir qator 
    vazifalar va ular bo‘yicha vakolatlarga egalikda davlat – jamiyat sherikchiligini ifodalaydi. 
    Ijtimoiy-iqtisodiy 
    rivojlanish 
    dasturlarini 
    amalga 
    oshirishda 
    ularni 
    loyihalashtirish, 
    tashkillashtirish, tartibga solish, boshqarish, nazorat qilish bo‘yicha vazifalar va vakolatlarning 
    bir qismi fuqarolik jamiyati institutlari zimmasiga o‘tishi bir tomondan davlat va jamiyat 
    boshqaruvini amalga oshirishda fuqarolik jamiyati institutlarining rolini oshirsa, ikkinchi 
    tomondan bu fuqarolik jamiyatiga o‘tish talablaridan birining hal etilishini ifodalaydi.
    Ikkinchidan,
    davlat hokimiyati va boshqaruv organlari hozirgi vaqtda ijtimoiy-gumanitar 
    muammolarni tahlil etish va ular bo‘yicha belgilangan tadbirlarni amalga oshirishda etakchilik 
    qilib keladi. 
    Uchinchidan,
    davlat tuzilmalari ushbu munosabatlarga o‘z vakolatlarida belgilangan 
    me’yorlardan kelib chiqib yondashadi, fuqarolik jamiyati institutlarining esa o‘rtadagi masalani 
    hal etishda ishtirok etish vakolatlari aniq emas. Bu holat esa o‘z-o‘zidan masalaning bir 
    tomonlama hal etilishi yoki sansolorlikning kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. 
    To‘rtinchidan, 
    fuqarolik jamiyati institutlarining o‘z-o‘zini boshqaruv mexanizmlari va 
    huquqiy vakolatlarining o‘zgarishi davlat hokimiyati va boshqaruv organlari mexanizmi va 
    huquqiy vakolatlarida ham tarkibiy o‘zgarishlarini vujudga keltiradi. 
    2010 yilning noyabr oyida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining tashabbusi bilan 
    qabul qilingan “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik 
    jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi” ko‘ptarmoqli NNTlarni rivojlantirish va qo‘llab-
    quvvatlash yangi bosqichining boshlanish davri bo‘ldi.
    Konsepsiyaning qoidalaridan kelib chiqib, bir qator qonun hujjatlari, shu jumladan 2013 
    yil 28 dekabrda “Ekologik nazorat to‘g‘risida”gi Qonun qabul qilinib, NNTlar ekologik 
    nazoratning asosiy sub’ekti sifatida belgilandi. 
    2014 yilning 5 mayida “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi 
    to‘g‘risida”gi Qonun, shu yilning 25 sentyabrda esa “Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida”gi Qonun 
    qabul qilindi.
    “Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida”gi Qonunga ko‘ra NNTlarni ijtimoiy ahamiyatga molik 
    masalalarni hal qilishda ishtirok etishga samarali jalb qilishning va davlat tomonidan 
    rag‘batlantirishning shakllaridan biri sifatida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, 
    xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlari huzuridagi nodavlat notijorat 
    tashkilotlarini va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlarini qo‘llab-quvvatlash jamoat fondlari 
    orqali NNTlar faoliyatini moliyalashtirishning yangi mexanizmi yaratildi.
    O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 12 dekabrda qabul qilingan PQ–2085-
    sonli “Fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirishga ko‘maklashish borasidagi qo‘shimcha 
    chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarorining qabul qilinishi ushbu sohadagi qonunchilikni 
    rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega bo‘ldi.


    64 
    Prezident 
    qarorini 
    amalga 
    oshirish 
    maqsadida 
    2014 
    yil 
    10 
    martda
    57-sonli Hukumat qarori qabul qilindi.
    YUqorida qayd etilgan qonun hujjatlariga ko‘ra NNTlarni tuzish va faoliyatini tashkil 
    etishning tashkiliy-huquqiy mexanizmlari yanada takomillashtirildi va sezilarli darajada 
    soddalashtirildi, xususan:
    1.NNTni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun undiriladigan davlat boji stavkalari miqdori 5 
    baravarga, ularning ramzlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun undiriladigan yig‘imlar 
    miqdori 2,5 baravarga kamaytirildi. Bunda nogironlar, fahriylar, xotin-qizlar va bolalar jamoat 
    birlashmalarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun davlat boji mazkur qaror bilan tasdiqlangan 
    davlat boji miqdorining 50 foizi miqdorida undiriladi; 
    2.O‘zbekiston Respublikasida ro‘yxatga olingan NNTning alohida bo‘linmalari 
    (vakolatxonalari va filiallari)ni, shu jumladan yuridik shaxs huquqiga ega bo‘lganlarini davlat 
    ro‘yxatidan o‘tkazish va hisobga olish uchun davlat boji undirilmaydi; 
    3.Davlat ro‘yxatidan o‘tkazish to‘g‘risidagi arizani ko‘rib chiqish muddati ikki oydan bir 
    oyga kamaytirildi; 
    Taqdim etilgan arizalarni oqibatsiz qoldirish to‘g‘risidagi qaror qabul qilish instituti 
    chiqarib tashlandi; 
    4.Ta’sis hujjatlarini rasmiylashtirish tartibi soddalashtirilib, hujjatlarni notarial tasdiqlash 
    talabi bekor qilindi, shuningdek, endilikda ta’sis hujjatlari avvalgidek uch nusxada emas, balki 
    faqat ikki nusxada va faqat davlat tilda taqdim etiladigan bo‘ldi; 
    NNTni qayta ro‘yxatdan o‘tkazish uchun hujjatlarni taqdim qilish tartibi soddalashtirildi va 
    h.k. 
    5.Hujjatlarni notarial tasdiqlashni bekor qilish, NNTni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish 
    to‘g‘risidagi arizalarni ko‘rib chiqish muddatining qisqartirilishi kabi ijobiy o‘zgarishlar 
    “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish 
    to‘g‘risida”gi 2014 yil 11 dekabrdagi O‘RQ-381 Qonunida ham o‘z aksini topdi.
    SHu bilan birga, Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 10 martdagi qarori bilan Nodavlat 
    notijorat tashkilotlari faoliyatining huquqiy asoslarini takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-
    tadbirlarrejasi tasdiqlandi.
    1.Davlat boshqaruvi organlari tomonidan NNTlarning milliy qonunchilik va xalqaro 
    shartnomalarda mustahkamlangan huquq va qonuniy manfaatlariga rioya qilinishi masalalariga 
    muhim ahamiyat berildi.
    2.Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 10 martdagi 57-sonli qaroriga ko‘ra har chorakda 
    NNTning rahbar organlari tomonidan qabul qilingan qarorlarini adliya organlariga taqdim qilish 
    amaliyoti bekor qilindi.
    3.NNTlarning faoliyati shak-shubhasiz turli xil tadbirlarni o‘tkazish orqali erishiladigan 
    hayriya va ijtimoiy foydali maqsadlarga erishishga yo‘naltirilgan. Bu erda shuni ta’kidlash 
    joizki, 
    qonunchilikda 
    shuningdek 
    NNTlar 
    tomonidan 
    tadbirlar 
    o‘tkazish tartibini 
    takomillashtirishga qaratilgan tegishli ijobiy choralar ko‘rildi.


    65 
    4.Xususan, 2015 yilning 4 iyunida O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining buyrug‘i 
    bilan (ro‘yxat raqami 2679) Nodavlat notijorat tashkilotlari tadbirlarini kelishish tartibi 
    to‘g‘risidagi nizom tasdiqlandi. NNTlarning tadbirlarini kelishishning huquqiy belgilanishi avval 
    ham mavjud bo‘lganligi sababli ushbu nizom yangilik hisoblanmaydi. Mazkur nizomning asosiy 
    vazifasi huquqni qo‘llash amaliyotida bir xillikni ta’minlashdan iborat.
    5.NNTlar faoliyatining erkinligini kafolatlash va tadbirlarni hech qanday to‘siqlarsiz 
    o‘tkazilishini ta’minlash maqsadida, nizomda qonun hujjatlari va NNT ustavida belgilangan 
    maqsadlardan kelib chiqib o‘tkazilayotgan tadbirlarga adliya organlari vakilining noqonuniy 
    aralashuviga yo‘l qo‘yilmasligi, shuningdek NNTning ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning 
    noqonuniy hatti-xarakatlari ustidan shikoyat qilish huquqi alohida belgilab o‘tilgan.
    NNTlar faoliyatini tartibga solish sohasidagi qonunchilikdagi ijobiy o‘zgarishlarga 
    ob’ektiv nazar tashlansa, mazkur ma’ruzaning xulosasi sifatida shuni qayd etish mumkinki, 
    ularning barchasi:
    -

    Download 8,04 Mb.
    1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   169




    Download 8,04 Mb.
    Pdf ko'rish