|
Ikkinchi jahon urushi jahon sahnasida mavjud sharoitni o‘zgartirib yubordi
|
| Sana | 27.12.2023 | | Hajmi | 14,47 Kb. | | #128595 |
Bog'liq Ikkinchi jahon urushi jahon sahnasida mavjud sharoitni o
Ikkinchi jahon urushi jahon sahnasida mavjud sharoitni o‘zgartirib yubordi. AQSH va SSSR boshchiligidagi ikki harbiy-siyosiy bloklar- NATO va Varshava Shartnomasining qarama-qarshiligi xalqaro munosabatlarning 2 qutbli shaklini vujudga keltirdi. Ikki bloklar orasidagi nizo dunyo miqyosidagi mafkuraviy, siyosiy va harbiy qarama-qarshiliklarning jamiyat namunasining qarshisidagi aksi edi. SSSR va AQSH o‘rtasidagi nizo “sovuq urush” - ikki qudratli davlatlarning mafkuraviy kurashi va geosiyosiy qarama-qarshiliklari natijasida yuzaga keldi. Bir tomondan AQSH va Buyuk Britaniya, ikkinchi tomondan SSSR antigitler ittifoqchilari orasidagi nizo - ikkinchi jahon urushi oxirlarida urushdan keyingi boshqaruv to‘g‘risidagi savollar, kun tartibida qo‘yilgan paytda antigitler koalitsiyasi ittifoqchilari - bir tomondan AQSH va Buyuk Britaniya, ikkinchi tomondan SSSR orasidagi nizo o‘sib bordi. Buyuk Britaniya, ikkinchi tomondan SSSR orasidagi nizo o‘sib bordi. Buyuk Britaniyaning oldingi premyer-ministri U.Cherchil ilgarigi ittifoqchilar orasidagi to‘liq uzilishni va “Sovuq urush”ning boshlanishini birinchilardan ochiqcha e’lon qildi. U 1946 yil 5 martdagi Fulton (AQSH)dagi nutqida kapitalistik mamlakatlarga kommunizmni eksport qilish rejalari va SSSRga qarshi kurashish uchun anglo-amerika ittifoqini tuzishga chaqirdi. Sovet Ittifoqi o‘z navbatida natsizm bilan kurashishda va xalqaro sahnada dunyoviy sotsialistik tizimni yaratishdagi mavqeini mustahkamlashdagi yutuqlarini ko‘rib chiqardi. G‘olib davlatlarning qattiq qarama-qarshiligi natijasida 1947-1949 yillarda okkupatsion Germaniyasida ikki davlat - Germaniya Demokratik Respublikasi (GDR) va Germaniya Federativ Respublikasi (GFR)ni paydo bo‘lishiga olib keldi. Dunyoning bo‘linishi aniq chizgilarni oldi.
Varshava Shartnomasi Mudofaa Tashkiloti a’zolaridan 5 davlatning (SSSR, GDR, Vengriya, Polsha, Bolgariya) kollektiv «internatsional» aktga birlashgan holda 1968 yil bahorida Chexoslovakiya davlati hududiga o‘z qo‘shinlarini kiritishlari mavjud tizimda boshlangan inqirozning oldini olib qolish uchun va kuch ishlatish yo‘li bilan jahon sotsializm sistemasining o‘zini ham saqlab qolishga bo‘lgan urinish edi.
Varshava shartnomasi — 1955-yil 14-mayda Bolgariya, Vengriya, GDR, Polsha, Rumlniya, SSSR, Chexoslovakiya va Albaniya o`rtasida do`stlik, hamkorlik va o`zaro yordam haqida tuzilgan shartnoma bo`lib, ishtirokchi davlatlar xavfsizligini ta'minlashni o`z oldiga maqsad qilib qo`ygan. Varshava shartnomasi tashkiloti (VSHT) NATOga qarama-qarshi ravishda tashkil etilgan. 1991 -yilda f aoliyatinl tugatgan.
|
| |
