Dünya və yerli alimlərin insanın şəxsiyyətini formalaşdırmada din və spirituallığın rolu
haqqındakı mövqeləri nədir?
Dünya və yerli alimlərin din və spirituallığın insanın şəxsiyyətini formalaşdırmadakı rolu
haqqında mövqeləri çeşidlilik göstərə bilər. Bu mövzuda fikir ayrılıqları, fərqli mədəni və
dini kontekst, təcrübə və elmi anlayışa əsaslanır. Aşağıda, genəl mövqe baxımından bəzi
ümumiləşmiş fikirləri təqdim edirəm:
Din və Şəxsiyyət Formalaşması:
1. Identitet və Mənasalara Nüfuz:
Bir çox alim və dini lider, dinin insanın identitetini və həyat mənasını
formalaşdırmadakı rolu barədə razılaşırlar. Din, insanın özünü anlamağa,
həyatın mənasını tapmağa və ona yönəlməyə kömək edir.
2. Etika və Ədəb-Qayda:
Din və spirituallıq, bir çox insan üçün etika və ədəb-qayda prinsiplərini təmin
edir. İnsanlar din vasitəsilə həyatlarında doğru və yanlışı müəyyən edir, bu isə
şəxsiyyətlərinin formalaşmasında əhəmiyyətli bir rolu oynayır.
3. Birliyin və Tərəqqi İqtisadiyyatı:
Bir çox dini fərd və lider, dinin insanları bir araya gətirərək birliyi təşkil
etməkdə və ictimai tərəqqi əldə etməkdə rol oynadığını vurğulayır. Cəmiyyətdə
birləşmə və bir-birilə yardım etmək, insanların şəxsiyyətlərini dini əsasların
üzərində formalaşdırmağa kömək edir.
Fərqli Mövqe:
1. Laik və İrəli Sürən Elmin Rolu:
Bəzən dünya alimləri, din və spirituallığın şəxsiyyət formalaşmasındakı rolu
müsbət dəyərləndirir, lakin bir çox halda bu mövqeyi müstəqil düşünmə və
rəfah üçün fərqli perspektivlərdə irəli sürür. Onlar, laik və irəli sürən elmin
insanların həyat mənasını tapmağında daha vacib olduğunu vurğulayırlar.
2. Dinlərarası Dialoq və Toleransiya:
Bəzi alimlər, din və spirituallığın insanların şəxsiyyətini formalaşdırmağında
mövcud olan fərqli dinlər arasında dialoq və toleransı təşvik etməkdə rolu
olduğunu vurğulayırlar. Bu, fərqli inanclar arasında başqa bir şəxsiyyət inkişaf
etməyə və münasibətləri inkişaf etdirməyə kömək edir.
3. Sosial Təsir və Təkçilik:
Bir neçə alim və fikir lideri, dinin təkçilik və sosial təsirə səbəb olduğunu və bu
mənasında insanın şəxsiyyətini məhdudlaşdırdığını iddia edir. Onlar, dini
tələblərin sosial ədalətsizliklə və müxtəlifliyin qarşısını almaqla əlaqədə olan
tərəfdarlığa
Son olaraq
İnsanın şəxsiyyət kimi formalaşması məsələsi, dünya və yerli alimlərinin müxtəlif
konseptual baxışlarını əhatə edən bir sahədir. Bu baxışlar, mədəni, dini, sosial və elmi
kontekstdə fərqlilik göstərir. Hər bir alim və düşünürün özünəməlumatı, təcrübəsi və dünya
görüşü əsasında inkişaf etmiş bu baxışlar, insanın identitetini, dəyərlərini və həyat mənasını
forma verən əsas fərqliçiliklərə işarə edir. Bu müstəqil baxışlar, şəxsiyyətin formalaşmasının
mədəni, dini və sosial faktorlar tərəfindən necə təsir aldığını anlamağa nail olur. Hər bir qatıq
baxış nöqtəsi, bu kompleks məsələni daha da zənginləşdirir və insanın şəxsiyyətinin
formalaşması prosesini müzakirə etmək üçün əlaqəli mövzulara işıq atmağa nail olur.
Menbe:
Ceyhun HƏSƏNOV
Respublika.- 2010.- 28 oktyabr.- S. 6.
|
