klaviaturadagi
[Ctrl]+[N] tugm alar birikm asidan foydalanib
am alga oshirish m um kin.
20. T a y y o rla n g a n h u jja tn i p r i n t e r q u rilm a s i o rq ali
chop etish.
1-usul: “ Ф а й л ” m enyusidagi “ П е ч а ть”
buym gU bilan;
2-usul: vositalar panelidagi
Ш
belgi orqali; 3-usul:
klaviaturadagi [Ctrl]+[P] (bu yerda P - lotin harfi) tugm alar
birikm asidan foydalanib am alga
oshirish m um kin. (B unda
printer ulangan va yoqilgan b o ‘lishi shart!).
21. H u jja t oynasini yopish.
“ Ф а й л ” m cnyusining “ З а к р ы т ь ” b u y ru g ‘i orqali
bajariladi.
22. D a s tu r oynasini yopish yoki W o rd d a s tu r i d a n
chiqish.
1-usul: “ Ф а й л ” m enyusidagi “ В ы х о д ” buyrugN bilan;
2-usul: dastur o ynasining sarlavha satridagi 5 1 belgi orqali; 3-
usul: klaviaturadagi
[Ctrl]+[F4] yoki [Alt]+[F4] klavishlar
birikm asining bittasidan foydalanib am alga oshirish m um kin.
15-ish. M i c r o s o f t E x ce l e l e k t r o n j a d v a l i b i l a n is h la s h .
Ishning m a q sad i: Talabarda Excel elektron jadvali
bilan ishlash b o ‘yicha am aliy bilim va k o ‘nikm alarini hosil
qilish.
M asalan in g qo'yilishi: Excel elektron jadvalida hujjat
tayyorlashni o ‘rganish.
Q isq ach a
n a z a riy
m a 'l u m o tl a r .
M a ’lum otlam i
kom puterda jadval
k o lrinishida tasvirlash, uiami tahlil qilish,
qayta ishlash, h is o b - k i to b ishlarini olib borish uchun m axsus
am aliy dasturlar yaratilgan b o ‘lib, ular elektron jad v a lla r yoki
jadval protsessorlari deb yuritiladi. Ilozirgi baqtda soliq va
bank
tizim ida,
sanoat
korxonalarida,
buxgalteriya
va
tadbirkorlik faoliyatida
iqtisodiy
m asalalam i
yechishda
137
elektron
ja d v a l lardan keng
foydalaniladi.
W indow s
boshqaruvida ishlaydigan va M S Office paketi tarkibiga
kiruvchi ana shunday am aliy dasturlardan biri M icrosoft
Exceldir.
. Excelda tayyorlangan har bir hujjat biror nom bilan
ko m p u te r xotirasida fayl k o'rinishida saqlanadi va bu faylning
kengaytm asi
xls kabi b o l a d i (masalan, vedomost.xls). Excel
atam asida b u nda y fayl “ Ish kitobi” (W o rkbook) deb yuritiladi.
M icrosoft Excelning asosiy ish m aydoni - bu “ Ish kitobi”
b o ‘lib, u bir yoki bir nechta ish varaqlaridan tashkil topgan.
X ususan, M S Excel 2000 elektron jadva li 65536
ta satr
(row ) va 256 ta ustundan iborat b o ‘lib, bunda satrlar 1 dan
65536 g acha b u tu n sonlar bilan, ustunlar esa lotin alifbosining
A dan IV gacha
(А, В, C,
AA , A B ,
IU, IV ) bosh
harflari bilan belgilangan Har bir satr va ustun kesishm asida
elektron ja d v a ln in g asosiy tarkibiy elem enti - yacheykalar
(cell) jo y la sh g a n b o ‘lib,
har bir yacheykaga son, matn yoki
form ula k o ‘rinishidagi m a 'lu m o tla r kiritiladi. Kiritilayotgan
m a 'lu m o tla rg a qarab, ustun kengligi va satr balandligini
o ‘zgartirish im koniyati ham mavjud. Jadvaldagi har bir
yacheykaning o ‘z nomi bor va u odatda
a d r e s deb yuritiladi.
Adreslar o ‘zaro kesishuvchi ustun belgisi
va satr nomeri bilan
aniqlanadi m asalan, A l , B2, C24, A C 18 va hk.
Foydalanuvchi
uchun
M S Excel 2000
elektron
ja d v a lin in g asosiy elcmentlari - m enyu bandlari, bclgili vo si
talar m ajm uasi, form ula satri va ya cheykalardan iborat b o ‘lib,
ularning barchasi Excelning ish stolida m uja ssam la sh g a n (1-
rasm ga qarang).
M S Excel o ‘z imkoniyati va bajaradigan vazifalariga
k o ‘ra foydalanuvchiga bir qator
im tiyozlam i
beradiki, biz
bunday im koniyatlar bilan quyidagi topshiriqlarni bajarib
borish
ja ra y o n id a
tanishamiz.
M a zkur
topshiriqlarda
foydalanuvchiga k o ‘proq duch keladigan m asalalar yoritilgan
b o ‘lib, E xcelning qolgan elem entlaridan (m enyu bandlari,
138
vositalar panelining ay rim buyruqli tugmalari va shunga
o ‘xshashlar) foydalanish xuddi W orddagi singari amalga
oshiriladi.
Д е й с т в и я »
