A N ’A N A V IY VA IN N O V A TSIO N TA’L IM N IN G
Q IY O SIY T A H L IL I
M avjud ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar ta'lim jarayoniga innovatsion
yondashuvga kirib borishini taqozo etr^oqda. O'qitish m uam m olari
nafaqat pedagoglan sotsiologlar, balki faylasuflan
psixologlarning ham
diqqatini o‘ziga qaratmoqda. «Innovatsiva» tushunchasi o'zining asosiy
m azm un-m ohiyatiga ko4ra yangiliklarni kiritish, ularni tarqatishni
emas, balki bu faoliyat bilan b o g i i q b o i g a n
ta i i m d a g i faoliyat
0
‘zgarishlarini, fikrlash y o ila rin i ham o’z ichiga oladi. Innovatsion
t a i i m o'quvchini jam iyatda o’zgarishlarini qabul qila oladigan, ijodkor,
ishbilarmon qilib tarbiyalaydi. Innovatsion t a i i m n i n g asosiy mohiyati
quyidagilardan iborat: t a i i m n i n g
ochiq istiqbol, qadriyatlarni baholay
olish, yangi vaziyatlarga kirisha olish.
Innovatsion ta ’lim qirralari quyidagi jadvalda keltirilgan:
Bu holat o'qituvchidan pedagogik faoliyatdagi innovatsion xulqni
talab etadi. V.A. Slastenin va L.S. Podim ovalarning ishlarida keltirilgan
psixologik nazariy aga oid m a iu m o tla rg a ko’ra o'qituvchilarning
innovatsion faoliyatiga xalaqit beruvchi quyidagi sabablar mavjud:
1. Pedagog tom onidan tanaffuslarning maqsadi tushuntirilmasligi.
N oaniqlik va ikkifikrlilik o^qituvchida yangilikka nisbatan qo'rqinch
hissini uyg‘otadi.
2. Yangilikning kiritilishi va amalga oshirilishida
pedagoglarning
ishtirok etmasligi.
3. Jam oada mavjud an'analarni ham da ishlash uslubining o'zgarishi.
4. Yangiliklarga subvektiv yondashuv.
5. Ish hajmining ortishi. Bu holatning b o i i s h xavfi asosan tajriba
rahbarining faoliyati oldindan rejalashtirilganligi.
6. Yangilikni olib kiruvchi nisbatan ishonchsizlik, hurm atning talab
darajasida emasligi. Afsuski, o'qituvchilar
asosan yangilik m azm uniga
emas, balki uning muallifiga e ’tibor qaratishadi. A gar bu m u a llif
ja m o a d a hurm atga, e ’tiborga ega bo'lm asa, bu o'zining salbiy ta ?sirini
ko'rsatadi. V.A. Slastenin va L .S .P odim ovalarning pedagogning kasbiy
tayyorgarligi, uning qarashlarining
innovatsion tizimi, yangiliklarni
ular tom onidan tavsiya etilgan texnologik xarita quyidagi modellar
yordam ida aniqlashtirilgan:
