|
International scientific and practical conferenceBog'liq zamonaviy-ta-lim-sharoitida-grafik-organayzerlarni-o-rni-va-foydalanish-usullari
International scientific and practical conference
“Economics, management and digital innovation in education: modern trends and approaches”
March 13, 2024
505
Grafik organayzerlar – fikriy jarayonlarni ko‘rgazmali taqdim etish vositasi hisoblanadi.
Grafik organayzer – ma’lumot va g‘oyalarni tushunish va o‘zlashtirish uchun qulay tarzda tartibga
solingan o‘qitish va o‘rganish vositasi. Matn va vizual tasvirlarni birlashtirgan holda, grafik
organayzerlar - tushunchalar, atamalar va faktlar o‘rtasidagi munosabatlar va aloqalarni ko‘rsatadi.
Grafik organayzer quyidagi turlarga bo‘linadi:
1.Ma’lumotlarni tarkiblash va tarkibiy bo‘lib chiqish, o‘rganilayotgan tushunchalar (voqea
va hodisalar, mavzular) o‘rtasidagi aloqa va o‘zaro bog‘liqlikni o‘rnatish usul va vositalari:
Klaster, Toifalash jadvali, Insert, B/B/B jadvali kabilar.
2. Ma’lumotlarni taxlil qilish, solishtirish va taqqoslash usuli va vositalari.T-jadvali, venn
diagrammasi va boshqalar.
3.Muammolarni aniqlash, uni hal etish, taxlil qilish va rejalashtirish usullari va vositalari:
” Nima uchun?”, “Baliq skeleti”, “ Piramida”, “ Nilufar guli” sxemalari, “ Qanday?” ierarxik
diagrammasi kabilardir.
O‘quv dasturi davomida o‘qitish, o‘rganish va eslatma olish uchun har xil turdagi grafik
organayzerlardan foydalanish mumkin. Ularni yaratish oson va yangi axborotlarni
soddalashtirilgan tarzda taqdim etish uchun samarali yo‘l bo‘lib hizmat qilmoqda. Ular:
- katta yoki murakkab tushunchalar yoki g‘oyalarni kichikroq, soddaroq tarkibiy qismlarga
bo‘lish orqali ma’lumotni tushunish oson bo‘lgan tarzda tasavvur qilish va taqdim etishga yordam
beradi;
- o‘quvchilarga dars va o‘quv jarayonida faol ishtirok etish imkoniyatini berish;
- aqliy hujum, tanqidiy va ijodiy fikrlash, toifalarga ajratish va ustuvorliklarni belgilash,
mulohaza yuritish va boshqalar kabi kognitiv qobiliyatlarni rivojlantirishga ko‘maklashadi;
- mavzu bo‘yicha bilimlarni yangilashga yordam beradi va uni yangi ma’lumotlar bilan
tezda boyitish imkonini beradi;
- o‘z-o‘zini tarbiyalashni targ‘ib qiladi. Eslatmalar olish, tahlil qilish, o‘rganish va
hokazolar uchun grafik organayzerlardan foydalangan holda, o‘quvchilar dars materialini ancha
oson o‘rganadilar.
Misol uchun biografiyaning grafik sxemasini ko‘rib chiqsak.
Bu roman, avtobiografiya, film yoki tarixiy shaxsning qahramonini chuqurroq tushunishga
yordam beradigan vositadir. Bu ularning hayotining turli jihatlariga e’tibor qaratadi. Shunda biz
e’tiborimizni asosiy jihatlariga qaratamiz. O‘quvchilar ham bu jarayonda ma’lumotni tez eslab
qoladilar.
Biografiya grafigini qanday qilish kerak:
1-qadam: Siz o‘rganayotgan qahramon haqida iloji boricha ko‘proq ma’lumot to‘plang.
Shuningdek, siz onlayn manbalarga murojaat qilishingiz yoki o‘qituvchilar yoki mutaxassislardan
yordam so‘rashingiz mumkin.
2-qadam: Siz to‘plagan ma’lumotni tahlil qilar ekansiz, siz uchun muhim bo‘lgan yoki
ko‘rinadigan faktlarni ajratib ko‘rsating.
3-qadam: Tushunishni yanada osonlashtirish uchun rasmlarni qo‘shing.
|
| |
