International scientific and practical conference
“Economics, management and digital innovation in education: modern trends and approaches”
March 13, 2024
507
1. Fikrlashga undaydi, bu grafik organayzerlarning bugungi kunda mashhur bo‘lishining
asosiy sababidir. Misol uchun, ba’zi o‘quvchilar ko‘pincha ma’lum bir mavzu bo‘yicha eslatmalar
yozishni hohlamaydilar. Boshqa tomondan, grafik organayzerlar ko‘p yozishni o‘z ichiga olmaydi
va ko‘rgazmali qurollar orqali o‘quvchilar tushunchalar o‘rtasida osongina bog‘lanishlari mumkin.
O‘quvchilar vizual jadvallardan o‘rganishadi, shunda yozishni yoqtirmaydigan o‘quvchilarga ham
bu yaxshi samarali yo‘l hisoblanadi.
2. Turli qiyin terminlarni tushunishni va eslab qolishni osonlashtiradi. Aksariyat
o‘qituvchilar o‘quvchilarga ma’lum bir mavzu bo‘yicha muhim tushunchalar va faktlarni eslab
qolishlariga yordam berish uchun grafik organayzerlardan foydalanadilar.
3. Darsni mazmunli o‘tishida katta ahamiyat kasb etadi. Grafik organayzerdan foydalanish
ta’lim beruvchini ham dars o‘tishini osonlashtiradi va shuning bilan birga ta’lim oluvchilarda ham
qiziqishlar uyg‘otadi va darsda jadal qatnashishadi.
4. Katta sig‘imdagi ma’lumotlarni soddalashtiradi. Bu
esa
ko‘p
ma’lumotlarni
asosiylarini o‘rganishni imkonini yaratadi. Chunki tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, bir kunda inson
o‘rtacha 50ta so‘zni eslab qolish imkoniyatiga ega. Lekin agar inson kuchli harakat qilsa uzog‘i
100ta yangi so‘zni yodlab olishi mukin ekan. Biz o‘quvchilarga ma’lumot berayotgan
vaqtimizda
aynan shuni hisobga olish kerak ekan. Aynan grafik organayzerlarning ma’lumotlarni qisqartirib
o‘quvchiga yetkazish orqali ma’lumotlarni eslab qolishiga imkon yaratgan bo‘lamiz.
5. Yaxshiroq tushunish, grafik diagrammalar o‘quvchilarga turli tushunchalarning bir-biri
bilan qanday bog‘liqligini tushunishga yordam beradi, aks holda ko‘plab ma’lumotlarni
bir biriga
bog‘lash qiyin bo‘lishi mumkin edi.
6. Farqlash va
solishtirish, ya’ni kreativ fikrlashga o‘rgatadi. O‘quvchilarda solishtirish,
farqlash, imkoniyatlarni oldindan ko‘rish, muammolarni izlab topish,
faktlarga asoslanish kabi
harakterli xususiyatlarni, bilimlarni grafik organayzerlarning “Muammolarni
aniqlash, uni hal
etish, taxlil qilish va rejalashtirish usullari va vositalari” turidan
foydalangan holatda amalga
oshirishimiz mumkin bo‘ladi.
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki, barcha grafik
organayzerlar fanlarni
o‘zlashtirishda, mavzularni mazmunini soddalashtirib, katta sig‘imdagi
bir necha mavzularni
birlashtirib, ularni asosiy mazmunini ochib o‘quvchilarga yetkazishda asosiy omil bo‘lib hizmat
qilmoqda. O’qitish jarayonida interfaol metodlarni qo‘llash o‘quvchilar o‘quv – biluv faoliyatini
faollashtirishga yordam beradi va mavzularni o‘zlashtirish darajasini ko‘tarilishiga olib keladi.
Interfaol metodlarni o‘quvchilarni guruhlarga bo‘lib o‘qitishda ham qo‘llash orqali ularning o‘quv
– biluv faoliyatini yuksaltirish va mustaqil fikrlay olish qobiliyatlarini rivojlantirish mumkin ekan.
