|
International scientific journal science and
|
| bet | 9/9 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 161,74 Kb. | | #257304 |
Bog'liq fat-fat32-ntfs-fayllar-tizimlari-bilan-ishlash-imkoniyatlarifayl klasterlari
Ko‘rinib turibdiki, siqilgan faylda "virtual" klasterlar mavjud bo‘lib, ularda haqiqiy ma’lumotlar yo‘q. Tizim bunday virtual klasterlarni ko‘rishi bilanoq, avvalgi blokning 16 ga ko‘paytmasi bo‘lgan ma’lumotlar dekompressiya qilinishi kerakligini darhol anglaydi va natijada olingan ma’lumotlar virtual klasterlarni
Hard Link - bir xil faylning ikkita nomidir (fayl katalogiga bir nechta ko‘rsatgich yoki turli xil kataloglar bir xil MFT yozuviga ishora qiladi). Misol uchun xuddi shu faylda 1.txt va 2.txt nomlari bor. Agar foydalanuvchi 1-faylni o‘chirib tashlasa, 2-fayl qoladi, agar u 2-ni o‘chirib tashlasa, 1-fayl qoladi, ya’ni yaratilgan paytdan boshlab ikkala ism ham mutlaqo tengdir. Fayl fizik tarafdan faqat oxirgi nomi o‘chirilganda o‘chiriladi.
Ma’lumki, bo‘sh joy tugaganda, boshqa fayllardan qolgan kichik klasterlardan foydalanish zarur bo‘lganda, tizim fayllarni qismlarga ajratishi mumkin. Bu esa to‘g‘ridan-to‘g‘ri
qattiq parchalanishga yordam beradigan NTFSning birinchi xususiyatidir. NTFS disk ikki zonaga bo‘lingan. Diskning boshida MFT zonasidir. Zona diskning kamida 12 foizini egallaydi va ushbu zonaga ma’lumot yozish mumkin emas. Bu MFT parchalanmasligi uchun amalga oshiriladi. Ammo diskning qolgan qismi to‘ldirilganda, zonaning yarmi qisqartiriladi. Har qanday yozuv uchun harakatlar algoritmi mavjud. U diskning ma’lum bir qismi olinadi va u to‘xtaguncha fayl bilan to‘ldiriladi. Birinchi navbatda katta yecheykalar, keyin kichik yecheykalar to‘ldiriladi. NTFS-da fayl qismlarining hajmi bo‘yicha odatiy taqsimoti quyidagicha (fragment o‘lchamlari):
16 - 16 - 16 - 16 - 16 - [orqaga qarab] - 15 - 15 - 15 - [orqaga] - 14 - 14 - 14. 1 - 1 - 1 -1
- 1...
Ushbu jadvalda FAT32, FAT va NTFS kabi bugungi kunda keng tarqalgan tizimlarning
barcha ijobiy va salbiy tomonlari jamlangan.
2-jadval
|
FAT
|
FAT32
|
NTFS
|
qo‘llab- quvvatlovchi tizimlar
|
DOS, Windows9X, NT barcha versiyalari
|
Windows98, NT5
|
NT4, NT5
|
Maksimal hajm hajmi
|
2 GB
|
amalda cheksiz
|
amalda cheksiz
|
Maks. hajmdagi
fayllar soni
|
taxminan 65 ming
|
amalda cheksiz
|
amalda cheksiz
|
Fayl nomi
|
uzun ismlarni qo‘llab- quvvatlash bilan - 255 ta belgi, tizim belgilar to‘plami
|
uzun ismlarni qo‘llab- quvvatlash bilan - 255 ta belgi, tizim belgilar to‘plami
|
255 ta belgi, har qanday alifbo belgisi (65 ming xil variantda)
|
Mumkin bo‘lgan fayl atributlari
|
Asosiy to‘plam
|
Asosiy to‘plam
|
dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchilari uchun aqlga kelgan narsa
|
Xavfsizlik
|
Yo‘q
|
Yo‘q
|
ha (NT5.0 dan beri ma’lumotlarni fizikaviy
shifrlash qobiliyati o‘rnatilgan)
|
Siqish
|
Yo‘q
|
Yo‘q
|
Ha
|
Xatolarga bardoshlik
|
o‘rta (tizim juda sodda va shuning uchun buzadigan hech narsa yo‘q :))
|
yomon (tezlikni optimallashtirish vositalari ishonchlilikning zaif tomonlarini paydo bo‘lishiga olib keldi)
|
biron bir nosozlik yuz berganda tizimni to‘liq avtomatik ravishda tiklash (fizik yozuvdagi xatolarni hisobga olmaganda, biri yozilganda, aslida boshqasi yozilgan)
|
Daromadlilik
|
minimal (katta disklardagi katta klaster o‘lchamlari)
|
klaster o‘lchamlarini kamaytirish orqali yaxshilandi
|
maksimal. Juda samarali va ko‘p qirrali saqlash tizimi
|
|
Tezlik
|
kichik miqdordagi
fayllar uchun yuqori, ammo kataloglarda ko‘p sonli fayllar paydo bo‘lishi bilan tezda pasayadi. natija - zaif to‘ldirilgan disklar uchun - maksimal, to‘liq uchun - past
|
FATga to‘liq o‘xshash, ammo katta disklarda (o‘nlab gigabayt)
jiddiy muammolar ma’lumotlarning umumiy tashkil etilishidan boshlanadi
|
kichik va oddiy bo‘limlar
uchun tizim unchalik samarali emas (1 Gbaytgacha), lekin juda katta miqdordagi ma’lumotlar va ta’sirchan kataloglar bilan ishlash imkon qadar samarali tashkil qilingan va boshqa tizimlarga qaraganda ancha tezroq
|
|
Xulosa qilib aytadigan bo`lsak, FAT, FAT32 yoki NTFS tаnlаsh bo‘yicha ba’zi umumiy tаvsiyanоmаlarni o‘z ichiga qаmrаb oladi. Windows 2000 boshqarilishida ishlaydigan kоmpyutеrdа bu fayllar tizimining har qаysisini ishlatish mumkin (biroq sеrvеrli plаtfоrmа uchun NTFS ni tаnlаsh har doim аvzаlrоq). Bundan tashqari bu fаyl tizimlarni birga ishlatish ham mumkin. Fаyl tizimlarning tаnlаshdа quyidagi оmillar ta’sir ko‘rsаtаdi: Kompyuterni ishlаtishdа qo‘yilаdigаn maqsаd (server yoki ishchi stansiya); Qаttiq disklarning sоni va ularning hаjmi. Хаvfsizlik tаlаblari. NTFS 5.0 qo‘shimcha imkоniyatlarining ishlatish zarurligi. FАT bilan taqqоslаgаndа NTFS qator ustunliklargа ega bo‘lib kеyinrоq bаyon etiladi.
REFERENCES
M Aripov, B.Begalov va boshqalar. Axborot texnologiyalari. O’quv qo’llanma. T.:, “Noshir”, 2009 у.
Andreew S. Tanenbaum. Structured computer organization. Sixth edition. 2012. – 801 s.
Мусаев М.М. “Компьютер тизимлари ва тармоқлари”. Тошкент.: “Aloqachi” нашриёти, 2013 йил. 8 боб. 394 бет. – Олий ўқув юртлари учун қўлланма.
Қаххоров А.А., Авазов Ю.Ш., Рузиев У.А. Компьютер тизимлари ва тармоқлари.Тошкент. Фан ва технологиялар. 2019.-356с
|
| |
