Internet da elektron pochta

1. Кiruvchi va chiquvchi pochta protokollari

Elektron pochta (E-mail – Electron Mail) – bir kompyuterdan boshqasiga shaxsiy xabarlarni uzatishni qulay va puxta vositasidir Elektron pochtani alohida xususiyati uni ikkita Amaliy dasturga asoslanganidir. Ulardan biri birlamchi xabarlarni jo’natish uchun, boshqAsi esa keluvchi xabarlarni olish uchun ishlatiladi. Mos ravishda INTERNET tomonidan elektron pochtani ishi ikkita server Bilan ta’minlanadi: birlamchi xabarlar server iva keluvchi xabarlar serveri.

Birlamchi xabarlar xizmati SMTP (Simple Mail Transfer Protocol – pochtani uzatishning soddaroqprotokoli ) ga asoslangan. Birlamchi xabarlar xizmatini eng ko’p tarqalgan protokoli POP (Post Office Protocol- pochta bo’limi protokolidir. Aslida, bu elektron pochta protokollarini to’liq ro’yhati emas. Masalan, quyidagi protokolarishlatiladi:

· UUCP;
· MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions));

SMTP protokolini bosh maqsadi elektron pochta xabarlarini puxta va samarali etkazib berishdir.

SMTP ga muhit bo’lib ayrim lokal tarmoq yoki Internet tarmog’i xizmat qilishi mumkin. POP protokoli foydalanuvchining pochta qutischidlagi (pochta serveridan) xabarlarni ularning ish joylariga tanlash uchun mo’ljallangan. Shunday qilib, foydalanuvchilar Internet orqali SMTP protokoli bo’yicha korevpondensiya jo’natilsa, POP protokoli bo’yicha foydalanuvchilar pochta serveridagi o’zlarini, pochta qutisidagi korrespondensiyani oladilar. POP ni ikki versiyasi keng tarqalgan: POP2 va POP3. Bir xil funksiyalarni bajarsada ular bir-biriga moslashmaydi va ularda har xil buyruqlar tizimi ishlatiladi.

Foydalanuvchi o’zini kompyuterida Internet Explouer yordamida xabarni yaratadi, elektron pochta oluvchisini adresi ko’rsatiladi, Internet ga ulanadi va xabarni jo’natishga buyruq beradi.

Xabar jo’natuvchini provayderi birlamchi pochta serveriga (SMTP - server) uzatiladi. Кeyinchalik u oluvchini provayderi (POP - server) kiruvchi server provayderiga oraliq pochta serverlari zanjiri bo’yicha xarakatlanadi. Oluvchi provayderni POP serveri Bilan aloqa o’rnatish Bilan xabar uni lokal kompyuteriga uzatiladi. Shunday qilib, abonentlar o’zaro ta’siri natijasida pochtaalmashish sxemasiga monand «mijoz-server» sxemasi bo’yicha ishlaydi. Bunda sxemani bir necha pog’onaga bo’lish mumkin..

3. Pochta mijozini sozlash

Xabarni jo’natganda:

4. Elektron pochta adresi quyidagicha yoziladi:

5. MS Outlook Expresss pochta mijozi foydalanuvchisini interfeysinitng tavsifnomalari

Udalenno’e

Chernoviki

Кontakt

Holatlar satri Xabarlar paneli

Outlook paneli beshta standart papkalar belgisidan iborat: Vxodyashie, Isxodyashie, Otpravlenno’e, Udalenno’e va Chernoviki.

Vxodyashie papkasi birlamchi xabarlar joylashtiriladi

Isxodyashie papkasiga jo’natilgan hatlarni vaqtinchi saqlash uchun mo’ljallangan..

Dostavit pochtu tugmasini bosish bilan ushbu papkadagi barcha xatlar o’z adresatlariga jo’natiladi.

Otpravlennie papkasida jo’natilgan hatlarni nusxasi SAqlanadi.

Udalenno’e papkasiga o’chirilgan xabaolarni SAqlash uchun joylashtiriladi (zarur tiklashlar uchun)

Yuqori qismda joriy papkadan elektron pochta xabarlarini sarlavhasi joylashtiriladi., pastki qismida (xabarlar panelida) sarlavhalar panelida belgilangan hatni mazmuni ko’rsatiladi. Hatni mazmunini ayrim oynada ao’rish uchun tanloangan hatni sarlavhasida sichqonni chap tugmasi 2 marta chertish lozim. Barcha hatlar papkada jo’natuvchi (oluvchi)Lar nomi alfavit tartibida saqlanadi. Ularni boshqacha saralash mumkin. Masalan, xatni kelish (jo’natish) sanasi bo’yicha.

Hatni sarlavhasidagi «skrepka» belgisi hatga fayl kiritilganinin bildiradi (fayl – matnli, grafikli fayl, ovozli va video-fayl sh.o’.). Agar shu hatni belgilasak va xabarlar panelini o’ng yuqori burchagida skrepka belgisi bo’yicha chertilsa,unda qistirilgan faylni nomi ko’rsatiladi. Ikki marta nom ustida chertilsa mos dastur yordamida uni mazmunini ko’rish mumkin.

Hatni sarlavxasida undov ! belgisi turishi mumkin, unda Ushbu hat juda ahamiyatli xabar sifatida belgilangan bo’ladi. Agar pastga yo’naltirilgan havorang strelka belgisi tasvirlangan bo’lsa, unda hatni mazmuni ikkinchi darajali ahamiyatga egaligini bildiradi.

Pereslat – olingan hatlarni boshqa adresslarga (biznes-yozishmada ko’pincha ishlatiladi) qayta jo’natish imkoniniberadi.

Pechat – hatni matnini printerga jo’natadi. Agar hatda qistirilgan fayllar bo’lsa, unda ularni bosma qilish uchun mos ko’rish dasturlari ochiladi va unda Chop etish bajariladi.

Udalit - - joriypapkadan joriy xabarni olib tashlaydi, va Udalenno’e papkasiga uni joylashtiradi.

Elektron pochta orqali xabar jo’natish. Outlook Expresss uskunalar panelida Sozdat soobshenie tugmasi bosiladi.

Xabarni alohida darchada o’qish uchun xabarlar ro’yhatidan uning nomida sichqoncha tugmasi ikki marta bosiladi.