|
Ishbilarmonlik o’yinlari texnologiyasi
|
| Sana | 17.05.2024 | | Hajmi | 321,21 Kb. | | #239523 |
Bog'liq ishbilarmonlik o’yinlari texnologiyasi Bugungi kunda erkin shaxsni shakllantirish muammosi ta'lim tashkilotilarida o‘quv-tarbiyaviy ishlarni zamonaviy pedagogik texnologiyaga o‘tkazishni taqozo etadi. Bu jarayon oson kechmaydi, chunki ixtiyoriy qurilayotgan va joriy etilayotgan o‘qitish tizimini qat'iyan ilmiy asoslangan pedagogik tizimga aylantirish kerak. V.P.Bespalkoning ta'rifiga ko‘ra ―pedagogik tizim -ma'lum shaxs sifatlarini shakllantirishga tartibli, aniq maqsadni ko‘zlab va oldindan o‘ylab pedagogik ta'sir etishni vujudga keltirish uchun zarur bo‘lgan o‘zaro bog‘liq vositalar, usullar va jarayonlar yig‘indisidir. Har bir jamiyatda shaxsni shakllantirish maqsadi belgilab olinadi va unga mos ravishda pedagogik tizim mavjud bo‘lishi kerak. Agar maqsad o‘zgarsa mavjud tizim ham o‘zgarishi muqarrardir. - Bugungi kunda erkin shaxsni shakllantirish muammosi ta'lim tashkilotilarida o‘quv-tarbiyaviy ishlarni zamonaviy pedagogik texnologiyaga o‘tkazishni taqozo etadi. Bu jarayon oson kechmaydi, chunki ixtiyoriy qurilayotgan va joriy etilayotgan o‘qitish tizimini qat'iyan ilmiy asoslangan pedagogik tizimga aylantirish kerak. V.P.Bespalkoning ta'rifiga ko‘ra ―pedagogik tizim -ma'lum shaxs sifatlarini shakllantirishga tartibli, aniq maqsadni ko‘zlab va oldindan o‘ylab pedagogik ta'sir etishni vujudga keltirish uchun zarur bo‘lgan o‘zaro bog‘liq vositalar, usullar va jarayonlar yig‘indisidir. Har bir jamiyatda shaxsni shakllantirish maqsadi belgilab olinadi va unga mos ravishda pedagogik tizim mavjud bo‘lishi kerak. Agar maqsad o‘zgarsa mavjud tizim ham o‘zgarishi muqarrardir.
«Texnologiya»-yunoncha ikki so‘zdan –«texnos» (techne) –mahorat, san'at va «logos» (logos) –fan, ta'limot so‘zlaridan tashkil topgan. Bu ifoda zamonaviy texnologiya jarayonini to‘liq tavsiflab berolmaydi. Texnologiya deganda sub'ekt tomonidan ob'ektga ko‘rsatilgan ta'sir natijasida sub'ektda sifat o‘zgarishiga olib keluvchi jarayon tushuniladi. Texnologiya har doim zaruriy vositalar va sharoitlardan foydalanib, ob'ektga yo‘naltirilgan maqsadli amallarni muayyan ketma-ketlikda bajarishni ko‘zda tutadi. «Texnologiya»-yunoncha ikki so‘zdan –«texnos» (techne) –mahorat, san'at va «logos» (logos) –fan, ta'limot so‘zlaridan tashkil topgan. Bu ifoda zamonaviy texnologiya jarayonini to‘liq tavsiflab berolmaydi. Texnologiya deganda sub'ekt tomonidan ob'ektga ko‘rsatilgan ta'sir natijasida sub'ektda sifat o‘zgarishiga olib keluvchi jarayon tushuniladi. Texnologiya har doim zaruriy vositalar va sharoitlardan foydalanib, ob'ektga yo‘naltirilgan maqsadli amallarni muayyan ketma-ketlikda bajarishni ko‘zda tutadi.
Pedagogik texnologiya esa oldindan belgilab qo‘yilgan aniq maqsad yo‘lida o‘qituvchi (pedagog)ning kasbiy faoliyatini yangilovchi va ta'limda yakuniy natijani kafolatlaydigan tadbirlar majmuasi yig‘indisidir. Pedagogik texnologiya tushunchasini oydinlashtirishga qaratilgan ta'riflarning xilma-xilligi, bir tomondan rivojlangan mamlakatlarda ushbu mavzuning u yoki bu darajada yechilayotganligini ko‘rsatsa, ikkinchi tomondan, pedagogik texnologiyani pedagogik amaliyotga joriy etishga bo‘lgan urinishlarning ma'lum natijasini ifodalaydi.
Interfaol metodlar-o‘zaro fikr almashishga, o‘zaro fikrlarni to‘ldirishga, goh noverbal, goho verbal ta'sir o‘tkazishga qaratilgan harakatlar majmuasidir. Interfaol metodlarni qo‘llashda o‘zaro ta'sir asosiga qurilgan intellektual harakatlar shunchaki ta'sir ѐki turtki vazifasini bajarish bilan cheklanib qolmaydi va hamkorlik sub'ektlarini ijodiy izlanishga yo‘naltirish, noma'lum holatni ochishga(kashf etishga) ko‘mak beruvchi nazariy-aqliy mulohazalarni yaratish funksiyalarini ham bajarishi mumkin. Interfaol o‘qitish jaraѐni an'anaviy (doska ѐnidagi) o‘qitishdan farqli o‘laroq bir qancha metodololik qirralar ustunligiga ega. Bu avvalom bor, ishtirokchilarning o‘yin qoidalarini ishlab chiquvchi muallim va bir -biri bilan faol, emotsional tusdagi munosabatlariga asoslanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati:
1.Azizov A. Innovatsion menejment –strategik rejalashtirish yo‘nalishlaridan biri. // j. Jamiyat va boshqaruv. –T., 2001. -No4. –B.40-42.
2.Azizov A. Taraqqiyot kaliti: Innovatsion jarayon, uning o‘rganilish va ahamiyati. // j. Jamiyat va boshqaruv. –T., 2002. -No1. –B.48-49.
3.Aldjanova I.R. Bo‘lajak o‘qituvchilarni tayyorlashda pedagogik innovatsiyalardan foydalanish. –T.: “Fan va texnologiyalar” nashriyoti, 2012.
4. Volchok L.A. Upravleniya protsessom formirovaniya motivatsii pedagogicheskogo kollektiva k innovatsionnoy deyatelnosti: Diss. ...kand.ped.nauk. –M., 2006.
|
| |
