|
Ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti
|
| bet | 4/4 | | Sana | 06.02.2024 | | Hajmi | 68,97 Kb. | | #152147 |
Bog'liq Tenglamalar tizimi ko’rinishidagi ekonometrik model2-misol. Filipsning “ish haqi - narx” modeli.
bu yerda W0 – ish haqining pul ko‘rinishidagi o‘zgarish me’yori, UN – ishsizlik darajasi, %, P0 – narx o‘zgarishi me’yori, R0 – kapital xarajatlari o‘zgarishi me’yori, M0 – import qilinadigan xomashyo narxlarining o‘zgarish me’yori, t – vaqt, ε – qoldiqlar miqdori.
W0 va P0 o‘zgaruvchilar o‘zaro bog‘liq. Ushbu o‘zgaruvchilar ε – qoldiqlarning mos keluvchi miqdorlari bilan bog‘langan (korrelyatsiyalangan), shuning uchun ham noma’lum parametrlarni aniqlashda eng kichik kvadratlar usulini qo‘llab bo‘lmaydi.
5-misol. Samuelson-Xiksning tenglamalar tizimi ko‘rinishidagi ekonometrik modeli.
bu yerda: - iste’mol, - investitsiyalar, – milliy daromad, – davlat xarajatlari, t – joriy vaqt, c1 – t-1 intervalda iste’molga bo‘lgan chekli moyillik, c2 – t-2 intervalda iste’molga bo‘lgan chekli moyillik, b –akseleratsiya koeffitsienti, g – davlat xarajatlari koeffitsienti, bular modelning tarkibiy parametrlari, ε1, ε2 – tasodifiy ta’sirlar.
Tenglamalar tizimi ko‘rinishidagi ekonometrik model turlari
Ekonometrik tenglamalar tizimining quyidagi turlari ajratiladi.B archa turdagi tenglamalar tizimi ko‘rinishidagi ekonometrik model o‘z ichiga quyidagi o‘zgaruvchilarni oladi:
Endogen o‘zgaruvchilar (y). Bu bog‘liq o‘zgaruvchilar bo‘lib, ularning soni tizimdagi tenglamalar soniga teng.
Ekzogen o‘zgaruvchilar (x). Bu oldindan aniqlangan o‘zgaruvchilar bo‘lib, endogen o‘zgaruvchilarga ta’sir etadi, ammo ulardan bog‘liq bo‘lmaydi.
I. Bog‘liq bo‘lmagan tenglamalar tizimida har bir bog‘liq o‘zgaruvchi , bog‘liq bo‘lmagan bir xil to‘plam o‘zgaruvchilarning funksiyasi sifatida beriladi:
Mazkur tizimining har bir tenglamasi mustaqil regressiya tenglamasi sifatida qaralishi mumkin. Unga ozod hadlar kiritilishi mumkin va regressiya koeffitsentlari eng kichik kvadratlar (EKKU) usuli yordamida topiladi.
Misol. Turli omillar to‘plamidan iborat bog‘liq bo‘lmagan tenglamalar tizimi:
II. Rekursiv tenglamalar tizimi, bunda bog‘liq o‘zgaruvchilar , bog‘liq o‘lmagan o‘zgaruvchilarning va oldindan aniqlangan bog‘liq o‘zgaruvchilarning funksiyasi sifatida qaraladi:
|
| |
