O‘ZBEKISTON XALQARO ISLOM AKADEMIYASI
ISLOM IQTISODIYOTI VA XALQARO MUNOSABATLAR FAKULTETI
ISLOM IQTISODIYOTI VA MOLIYASI, ZIYORAT TURIZMI KAFEDRASI
60411100 – “ISLOM IQTISODIYOTI VA MOLIYASI” KECHKI TA’LIM YO‘NALISHI 2-KURS TALABASINING MALAKAVIY AMALIYOT HISOBOTI
Bajardi: Ismoilov Izzatillo______________________________
Qabul qildi: Jahongirov Kamoliddin___________________________
Mundarija
|
1. Kirish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
|
2. Korxonaning hisob siyosati, uning negizida yotgan qoidalar, tamoyillar, yondoshishlar, xususiyatlarni o‘rganish, baholash . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
|
3. Korxona aktivlari va ularni tashkil topish manbalari . . . . . . . . . . . . . . . .11
|
4. Ichki nazorat organlari, ushbu bo‘linma (xodimlar) funksiyalari bilan tanishish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
|
Daromadlar hisob. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
Xarajatlar hisobi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
Xulosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
|
Kirish
Amaliyot uchun 22-yanvardan 17-fevralga qadar “Alliance Business Consult” buxgalteriya xizmatiga bordim va aynan shu yerda amaliyot vaqtim o’tdi. Buxgalter Sultonov Hojiakbar ham o’sha yerda ish faoliyatini olib borar ekanlar. Ishlab chiqarish amaliyoti - bu tashkilot sharoitida o'quv jarayonining davomi. Sanoat amaliyoti buxgalter sifatida ish topish va ishga kirishning so'nggi bosqichi bo'lib, nazariy kursda o'rganilmagan ko'plab texnika va usullarni o'rganishga imkon beradi, bu esa, oxir-oqibat, ishga qabul qilishda o'zingizni malakali mutaxassis sifatida ko'rsatishga imkon beradi. Maqsad sanoat amaliyoti- nazariy o'qitish jarayonida olingan kasbiy bilim, ko'nikma va malakalarni mustahkamlash. Tadqiqot obyekti - turli xil tovarlarning ulgurji savdosi bilan shug'ullanadigan "Zamonaviy biotexnologiyalar" boshqaruv kompaniyasi" mas'uliyati cheklangan jamiyati. Tadqiqot mavzusi tashkilotda buxgalteriya hisobini tashkil etishdir. Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni hal qilish kerak: buxgalteriya hisobi, tahlil va auditning nazariy asoslarini mustahkamlash; tashkilot faoliyati va tuzilishi bilan tanishish; buxgalteriya hisobi tizimini, tashkilotini o'rganish va baholash iqtisodiy tahlil va OBPda auditorlik ishlari; to'plangan materialni tahlil qilish, uning asosida buxgalteriya hisobini takomillashtirish bo'yicha takliflar tayyorlash; buxgalteriya hujjatlari bilan ishlash ko'nikma va malakalarini egallash, eng oddiy buxgalteriya hisob-kitoblarini amalga oshirish; keyingi kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan kasbiy mahorat va ma'lum tajribani shakllantirish. Amaliy mashg'ulot davomida ma'ruza tayyorlash uchun zarur bo'lgan amaliy materiallarni to'plash, to'plash va umumlashtirish amalga oshirildi. Tashkilot ish uchun zarur shart-sharoitlarni, shuningdek, hisobotni to'liq, sifatli va o'z vaqtida bajarish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarga kirishni, shu jumladan topshiriq bo'yicha tashkilot mutaxassislarining maslahatlarini ta'minladi.
Nazariy bilimlarni amaliyotga tatbiq qilish talabalarga oʻzlarining oʻrgangan teorik bilimlarni amaliy hayotda qoʻllash imkoniyatini beradi. Bu jarayon talabalarga malakaviy yondashuv, ish bilimlari, va boshqa sohalar boʻyicha tajribalarini rivojlantirishga imkoniyat yaratadi. Kasbiy koʻchirishni rivojlantirish uchun quyidagi bosqichlarni kiritish mumkin:
Malakaviy yordam dasturi: Talabalar oʻzlarini rivojlantirish uchun malakaviy yordam dasturlaridan foydalangan holda, amaliyotlarini bajarishadi. Bu, ularni real hayotning qiyinchiliklari bilan tanishtiradi va ularning amaliy malakasini oshirishga yordam beradi. Jamoda ishlab chiqarish: Talabalar malakaviy bilimlarini oʻrganish va ularni amaliyotlarda qoʻllash uchun jamoada ishlab chiqarishni rivojlantirishadi. Bu, ularning bir-birlari bilan hamkorlik qilish, guruh ishlash qobiliyatlari va jamoa ichidagi komunikatsiya bepuladini oshirishga yordam beradi.
Kasbiy faoliyatni ivojlantirish: Talabalar oʻz kasbiy faoliyatlarini rivojlantirish uchun tadbirlarga qatnashishlari mumkin. Bu tadbirlar, ularni oʻz sohalarida namoyish etish, yangi proyektlarni boshlash va yangi yondashuvlar qoʻllash uchun imkoniyatlar yaratishga yordam beradi.
Ish muhitiga moslashish: Talabalar oʻz sohalarida ish muhitiga qoʻllanish va tajriba qozonishlari, ularni kasbiy faoliyatga tayyorlashda muhim ahamiyatga ega. Bu, ularni ish muhitining talabalarga moʻljallangan sohalarida malakaviy rivojlantirishga imkoniyat beradi. Kasbiy tarmoq kengaytirish: Talabalar oʻz sohalaridagi mutaxassislar bilan bogʻlanib, ularga oʻz sohasidagi yangiliklarni, xalqaro tajribalarni oʻrgatishadi. Bu, ularning oʻz sohalari boʻyicha yuqori malakaga ega boʻlishini taʼminlaydi.
mehnat bozorida raqobatbardoshlikni oshirish: Amaliyotni muvaffaqiyatli yakunlagan talabalar oʻz rezyumelariga qoʻshimcha tajriba va natijalarni qoʻshishlari mumkin. Bu, ularni ish bilan bogʻliq savollarga javob bera olish, va raqobatbardosh mehnat bozorida oʻzlarini ajratishlari uchun afzallik yaratishga yordam beradi.
Amaliyotning turlari: Talabalar oʻz sohalari va mutaxassisliklari boʻyicha turli xil amaliyotlarni oʻrganishlari va bajarishlari mumkin. Bu, ularni kengaytirilgan bilim va tajribaga ega boʻlishlarini taʼminlaydi.
Amaliyotning muammolari va qiyinchiliklari: Talabalar muammolar va qiyinchiliklar bilan duch kelishlari uchun malakaviy tajribalarni qoʻllashlari mumkin. Bu, ularni muammolar orasida yechim topish, va oʻzlarining kamchiliklarini bartaraf etishga olib keladi. Yakuniy fikrlar boʻyicha, malakaviy amaliyot talabalarni kasbiy dunyoga oʻtishda muhim qadamni tashkil etadi. Ular oʻzlarini amaliyot yoli bilan rivojlantirib, kasbiy faoliyatda muvaffaqiyatga yetishishadi.
1-rasm. “Alliance Business Consult”buxgalteriya xizmati
Men amaliyotning 22.01.2024 dan 23.01.2024 gacha “Alliance Business Consult” buxgalteriya xizmatiga bordim va kerakli ma’lumotlarga ega bo’ldim. Bu yerda juda ko’p buxgalteriyaning xodimlari va kerakli kishilar bilan subatlashdim. Bu kunda buxgalteriya xizmati haqida kerakli ma’lumotlar haqida va bu tashkilotning yuzaga kelish sabablari va aniq sanalari bilan tanishdim. Amaliyot jarayoni juda ham qiziq jarayonlar bilan kerakli ma’lumotlar berish bilan ajoyib kechdi.
1-rasm. “Alliance Business Consult”buxgalteriya xizmati.
“Alliance Business Consult“ tashkilot buxgalteriya hisobini yuritish va maslahatlar berish faoliyati bo’yicha muntazam rivojlanib bormoqda. Men sizga milliy standartlar (BHMS) va Xalqaro standartlar (IFRS) bo’yicha barcha turdagi buxgalteriya xizmatlarini ko’rsatishdan; hisob siyosati, loyihalarning texnik-iqtisodiy asoslarini va biznes rejalarini ishlab chiqish; Milliy standart (BHMS) lar bo’yicha tuzilgan moliyaviy hisobotlarni Xalqaro standart (IFRS) ga o’girish bo’yicha xizmatlarni sizga maqbul narxlarda ko'rsatishar ekan. Tashkilot o'z faoliyatini boshlagandan keyin qisqa muddatlarda sohada o'zining munosib o’rniga ega bo’ldi va mijozlarga faqat zamonaviy yechimlar taqdim etib kelmoqda. Shuningdek, xo‘jalik operatorlari (pudratchilar va maslahatchilar va boshqalar) uchun alohida seminar tashkil etildi va ularni buxgalteriya guruhining xaridlar tizimi, halollik siyosati va amalga oshirish mexanizmlari bilan tanishtirdi. Shuningdek, ishtirokchilarga buxgalteriya xizmati tomonidan moliyalashtiriladigan biznes imkoniyatlarini o'rganish va aniqlashning muhim jihatlari taqdim etildi.
Shu kabi ma’lumotlarni bilib oldik. Amaliyot haqida ham ko’p kerakli ishlarni va qilishimiz zarur bo’lgan holatlarni ham o’rganish bilan mana shu kunim o’tdi deb ayta olaman. Chunki qiziqarli voqealarga boy bo’ldi.
2-rasm. “Alliance Business Consult” buxgalteriya xizmati
Amaliyotning boshida “Alliance Business Consult” buxgalteriya xizmatiga bordim va kerakli ma’lumotlarga ega bo’ldim. Aynan shu kuni ko’plab yig’ilishlar bo’ldi. Bizga “Alliance Business Consult” buxgalterlari tomonidan yangiliklar haqida aytib berishdi. Ya’ni bu “Alliance Business Consult”ning iqtisodchisi almashishi edi. Buxgalter guruh bosh buxgalteri etib tayinlanganini mamnuniyat bilan e’lon qilinganini bilib oldik.Bosh buxgalter bilan sayohati 2015-yilda boshlangan. U turli lavozimlarda ishlagan, jumladan strategiyani ishlab chiqish bo'yicha menejer va Iqtisodiy tadqiqotlar va institutsional ta’lim direktori. Uning faoliyati iqtisodiy tadqiqotlar va siyosat targ’ibotiga qo’shgan katta hissasi bilan ajralib turdi, bu esa ITBning strategik yo’nalishi va a’zo mamlakatlarda ijtimoiy-iqtisodiy o'sishni ta'minlash tashabbuslariga sezilarli ta'sir ko'rsatdi. U o'zining hozirgi maqomida iqtisodiy siyosat, ijtimoiy-iqtisodiy tahlil va ma’lumotlar yechimlari bilan bog'liq masalalar bo'yicha fikr-mulohazalar bo'yicha yetakchilikni ta'minlaydi, Bankning missiyasi va maqsadlariga erishish uchun dalillarga asoslangan aralashuvlarga rahbarlik qiladi. U aʼzo mamlakatlarning rivojlanish kun tartibini qoʻllab-quvvatlash uchun mintaqaviy va global darajada strategik hamkorlikni yoʻlga qoʻyadi. “Alliance Business Consult “buxgalteri Sultonov Hojiakbar o‘zining yangi roli bilan qutlaydi va uning Bankning strategik iqtisodiy ustuvor yo‘nalishlariga rahbarlik qilish va barqaror rivojlanish bo‘yicha jahon yetakchisi sifatidagi mavqeini mustahkamlashda uning rahbariyatini intiqlik bilan kutishi mumkinligi haqida ma’lumot berishdi.
U iqtisodiy rivojlanish, strategik siyosatni ishlab chiqish va xalqaro taraqqiyotda yetakchilik boʻyicha boy bilim va tajribaga ega boʻlib, ABC va boshqa moliya institutlarida oʻzining yuksakmartabasini egallaydi. Bu kunda mana shunaqa qiziq voqea bilan boshladik deb ayta olaman.
3-rasm.”Alliance Business Consult”buxgalteriyadan lavha
Bu odam ”Alliance Business Consult” bosh buxgalteri bo’lib u yerda iqtisodiy siyosat, ijtimoiy-iqtisodiy tadqiqotlar, statistika va dalillar bilan bogʻliq barcha masalalarda fikr yurituvchi yetakchilikni taʼminlovchi jamoani boshqaradi. Bosh buxgalter (ABC) va unga a’zo mamlakatlar tashabbuslarini qo’llab-quvvatlash uchun zarur bo'lgan asoslangan tahlil. Uning karerasi yetakchi xalqaro rivojlanish tashkilotlari bilan mas'uliyat va ta'sirni oshirish lavozimlarida izchil yuksalish bilan ajralib turadi. Sultonov Hojiakbar bir nechta kengashlar, qo'mitalar va global ishchi kuchlarda rahbarlik lavozimlariga tayinlangan. U iqtisod fanlari nomzodi, biznes rahbariyati magistri va tijorat magistri darajasiga ega. ABCga qo’shilishdan oldin buxgalter Hojiakbar yevropada innovatsiyalarni qo’llab-quvvatlash bo’yicha hukumat jamg’armasining bosh direktori lavozimida ishlagan.
U shuningdek, Yevropaning birinchi rivojlanish moliya institutining konsalting bo'linmasini birgalikda tashkil etish va boshqarish uchun mas’ul bo’lib, Afrika qit’asida konsalting xizmatlarini boshqargan ekanligi haqida aytib berishdi. Bundan shuni bilish mumkinki biz ko’p habarlar bilan tanishib oldik. Bu ma’lumotlarni keyinchalik ham qo’llash mumkinligi haqida va ABC ning rivojlanishi uchun qanday muhim ahamiyatga ega ekanligi haqida ham bilib oldik. Aʼzo boʻlmagan mamlakatlardagi musulmon jamoalarining inson resurslarini rivojlantirish zarurligini eʼtirof etgan holda, ABC musulmon jamoalari uchun stipendiya dasturi nomi ostida bakalavriat stipendiya dasturini boshladi. SPMCning o'n yillik tajribasidan foydalangan holda, ABC PhD uchun Merit stipendiya dasturini tashkil etishga qaror qildi. Ishga tushirilgan a’zo mamlakatlardagi institutlarning ilmiy, texnologik va tadqiqot imkoniyatlarini mustahkamlash uchun amaliy fan va yuqori texnologiyalar bo’yicha tadqiqotlar va buxgalterlikdan keyingi tadqiqotlar.
4-rasm.”Alliance Business Consult” buxgalteriyadan lavha.
Amaliyotning 23.01.2024 dan 25.01.2024 gacha amaliyot uchun bordim. Doimgidek kerakli ma’lumotlar berib o’tishdi. Bu kunda buxgalterlarning o’zining stipendiyalari haqida ma’lumot oldik va bu kunda judayam qiziq bo’ldi chunki stipendiyalar hammaga birdek qiziq. Qaysi muddatda olishimiz mumkinligi haqida va bu uchun talablari haqida aytib berishdi. Va bu davrda o'zingizni 2024-2025-o'quv yili uchun bo'lajak ABC stipendiya dasturiga tayyorlanish mumkinligi, tez orada faqat bizning rasmiy ABC stipendiya arizalari portali orqali ishga tushiriladi deb aytishdi. Ijtimoiy media platformalarida ushbu ilova qoʻngʻirogʻi bilan bogʻliq boshqa eʼlonlarga eʼtibor bermasligimiz kerakligi. Ijtimoiy taraqqiyot va barqaror rivojlanish uchun malakali inson resurslarining muhimligini hisobga olgan holda, “Alliance Business Consult” tashkil etilishining boshidanoq rivojlanishni moliyalashtirish bo’yicha asosiy faoliyat bilan bir qatorda inson kapitalini rivojlantirishga ham e’tibor qaratishga juda intilishi kerakligi. Aʼzo boʻlmagan mamlakatlardagi musulmon jamoalarining inson resurslarini rivojlantirish zarurligini eʼtirof etgan holda, ABC musulmon jamoalari uchun stipendiya dasturi nomi ostida bakalavriat stipendiya dasturini boshladi. SPMCning o'n yillik tajribasidan foydalangan holda, ABC PhD uchun Merit stipendiya dasturini tashkil etishga qaror qildi. Ishga tushirilgan a’zo mamlakatlardagi institutlarning ilmiy, texnologik va tadqiqot imkoniyatlarini mustahkamlash uchun amaliy fan va yuqori texnologiyalar bo’yicha tadqiqotlar va buxgalterlikdan keyingi tadqiqotlar. MSP uchun oziqlantirish dasturi sifatida ishga tushirilgan va 20 ta eng kam rivojlangan a'zo-mamlakatlar ikkinchisidan foyda ko'ra olmasligini tushungan. Xizmat inson kapitalini har tomonlama va eksklyuziv rivojlantirishni qoʻllab-quvvatlashga butun bir ustunni bagʻishladi. Ushbu ustun orqali ABC MC va nodavlat musulmon jamoalariga salohiyatni rivojlantirish tashabbuslari, shu jumladan stipendiya dasturlari bilan ushbu muammolarni hal qilishda yordam berishni maqsad qilgan. Bu shuningdek, taʼlimga sarmoya kiritish orqali inson kapitalini global rivojlantirish orqali iqtisodiy rivojlanish va umumiy farovonlikka koʻmaklashish boʻyicha ABC saʼy-harakatlarining muhim tarkibiy qismi ekanligi haqida bilib oldik.
Yevropada joylashgan “Alliance Business Consult” 1992-yildan buyon buxgalteriya xizmat a’zosi bo‘lmagan mamlakatlarda bilim almashish va innovatsiyalarni targ‘ib qilish bo‘yicha qattiq ish olib bormoqda. ABC stipendiya dasturi orqali ular qayerdan yoki jinsidan qat'iy nazar, yorqin talabalarni kutib olishni va qo’llab-quvvatlashni xohlashadi. ABC stipendiyalari butun dunyo boʻylab talabalar, jumladan, ABC aʼzo davlatlari va jahon musulmon hamjamiyati talabalari uchun ochiqdir (mamlakatlar roʻyxati ushbu maqola oxirida mavjud). Ushbu stipendiyalar bakalavriatdan doktoranturagacha bo’lgan turli akademik darajalarni qamrab oladi va ularning barchasi bitta maqsadni ko’zlaydi: iqtidorli talabalarga yordam berish va ularga dunyoni yaxshiroq joyga aylantirish uchun ko’nikmalar berish. 2024-2025-yillarda xalqaro talabalarga to'liq moliyalashtirilgan 4 ta ABC stipendiyalari taqdim etiladi: Aʼzo boʻlmagan mamlakatlardagi musulmon jamoalari uchun ABC stipendiya dasturi SPMC 1983-yilda aʼzo boʻlmagan mamlakatlardagi musulmon jamoalarining taʼlimga boʻlgan ehtiyojlarini qondirish maqsadida tashkil etilgan. Bu moliyaviy jihatdan muhtoj yosh musulmon talabalarga bakalavriat yoki birinchi daraja o’qishlarini davom ettirish va o’z jamoalarini rivojlantirishga bag’ishlangan mutaxassislar bo’lish imkoniyatini beradi. Dastur oʻqish toʻlovlari, oylik stipendiyalar, kitoblar, kiyim-kechak toʻlovlari, davolanish va ekonom klass chiptalarini oʻz ichiga oladi. SPMC inson taraqqiyoti dasturi bo'lib, talabalarga foizsiz kredit va ularning jamoalariga grant taklif qiladi. Talabalar o'qishni tugatgandan so’ng kreditni to’laydilar va qaytarilgan mablag’lar ko’proq stipendiyalar bilan ta’minlash uchun qayta investitsiya qilinadi. Dastur tibbiyot, muhandislik, qishloq xo’jaligi, stomatologiya, farmatsiya va boshqalar kabi sohalarga qaratilgan. Grantlar talabalar mamlakatlaridagi yoki agar kerak bo'lsa, ABC a’zo mamlakatlaridagi tan olingan davlat universitetlari uchun.
Bu amaliyot kunida yana ABC a’zo mamlakatlar uchun yuqori texnologiyalar uchun Merit stipendiya dasturi haqida ham aytib berishdi. MSP amaliy fan va texnologiya bo'yicha ilg’or tadqiqotlar uchun stipendiyalar taqdim etish orqali ABC a’zo mamlakatlarida texnik jihatdan malakali inson resurslarini rivojlantirishga qaratilgan. Grantlar oʻqish toʻlovlari, oylik stipendiyalar, tibbiy sugʻurta, ilmiy maqolalar tayyorlash, konferentsiya uchun toʻlovlar, qaytish aviachiptalari va oʻrnatish toʻlovlarini oʻz ichiga oladi. Bu olimlarning ilmiy, texnologik va tadqiqot salohiyatini oshiradi, ular o'z bilimlarini rivojlanish uchun qo'llash uchun o’z mamlakatlariga qaytishlarini kutishadi. Dastur lazer va optik tolalar, qayta tiklanadigan energiya, tibbiyot, qishloq xo'jaligi va boshqalar kabi rivojlanish uchun muhim bo’lgan turli xil yuqori texnologiyali sohalarni va sohalarni qamrab olishi haqida ham aytib berishdi.
|
