43
2. Nasos bosimini aniqlash.
3. Markazdan qochma nasos va uning funksiyalari.
4. Nasoslarni harakat tamoyili boʻyicha tasniflash?
5. Nasos qanday ishlaydi?
5-LABORATORIYA ISHI
Ventilyatorning ishlashini xarakterlovchi asosiy parametrlarni
oʻlchash.
1. Ishning maqsadi
1. Qurilma va markazdan qochma ventilyatorning ishlash tamoyilini
oʻrganish.
2. Oʻzgarmas muhitning bosimini, oqim
bosimini va havo harakat
tezligini oʻlchash.
3. Markazdan qochma ventilyatorning xususiyatlarini oʻrganish.
2. Asosiy tushunchalar
Konstruktsiyasi boʻyicha ventilyatorlar markazdan qochma va
oʻqlilarga boʻlinadi. Binoning tomida
maxsus tom ventilyatorlari
oʻrnatiladi. Bir tomonlama va ikki tomonlama soʻruvchi markazdan
qochma ventilyatorlar mavjud. Aylanish yoʻnalishi boʻyicha
markazdan qochma ventilyatorlar oʻng va chap aylanishlilarga
boʻlinadi. Oʻng aylanishli ventilyatorlar soʻrish tomondan qaraganda
gʻildiragi soat strelkasi yoʻnalishi boʻyicha aylanadiganlar, chap
aylanishli vantilatorlar gʻildiragi soat strelkasi yoʻnalishiga
qarama-
qarshi aylanadiganlardir.
Chalgʻi turiga qarab, gʻildirak bilan elektrodvigatel vali
ulanishlari quyidagiga ajratiladi: doimiy uzatish va tartibli bosqichsiz
uzatish. va oʻzgaruvchan stepsiz transmissiya (variatorlar,
gidro- va
inductor sirgʻanish lyuftlar).
44
Ventilyatorlarning texnik tavsiflari barometrik bosimdagi toza
havoning standart shartlari uchun beriladi.
Ishni bajarish tartibi
1. Laboratoriyada markazdan qochma venyilyatorning stendi bilan
tanishish, oʻzgarmas muhit va oqim tezligini oʻlchash
uchun
asboblarini oʻrganish. Ularni ishlatish qoidalari, asboblarning sonini
va xususiyatlarini yozish.
2. Berilgan nuqtalarda dinamik bosimni hisoblash.
3. Havo kanalidagi dinamik bosim oʻlchovlari oʻtkazilgan
nuqtalarning joylashuvi sxemasini chizish. Diametrdan kelib chiqqan
holda quyidagi halqalar soni tavsiya etiladi:
200 mm gacha m = 3,
dan 400 mm gacha m = 4,
dan 700 mm gacha m = 5,
700 mm
dan ortiq m = 5-6.
4. Dumaloq kesimli havo kanallarida tezliklarni oʻzgarish
uchun
ular bir necha teng boʻlaklarga boʻlinadi, ular halqa shakliga ega
boʻlishi kerak (1-rasm). Har bir halqada tezlikni oʻlchashning toʻrtta
nuqtasi boʻlishi kerak. Havo kanali markazidan oʻlchash nuqtalariga,
mm ga boʻlgan masofa quyidagi formula boʻyicha aniqlanadi
r
n
=R
m
n 1
2
,
bu yerda R - dumaloq quvurning radiusi, mm;
n - halqaning tartib raqami;
m – havo kanalining halqalarga boʻlingan soni.
