Javascript JS nomi bilan ham qisqartiriladigan ECMAScript spesi katsiyasiga mos keladigan yuqori
darajali hamda aniq talqin qilingan[1] dasturlash tili.
Ushbu dastur Javascript tilining avlodi bolib, Netscape serveri tomonidan ishlovchi vosita boladi. Ammo Javascript
tilini mashhur qilgan narsa bu xaridor tomonidan dasturlashdir. Javascriptning asosiy vazifasi HTML konteynerlar
atributlarining qiymatlarini va korsatuvchi muhitining xossalirini HTML sarlavhalarni korish jarayonida foydalanuvchi
tomonidan ozgartirish imkoniyatlarida, boshqacha aytganda ularni dinamik sarlavhalar qilish (DHTML) tushuniladi.
Yana shuni aytish joizki, sarlavhalar qayta yuklanmaydi. Amalda buni, masalan, quydagicha ifodalash mumkin,
sarlavhaning fonining rangini yoki hujjatdagi rasmni ozgartirish, yangi oyna ochish yoki ogohlantirish oynasini
chiqarish.
"JavaScript"nomi Netscape kompaniyasining xususiy maxsuloti[2] hisoblanadi. Microsoft tomonidan amalga
oshirilgan til rasman Jscript deb nomlanadi. Jscript versiyalari Javascriptning mos versiyalari bilan mos keladi
(aniqroq qilib aytganda oxirigacha emas). Javascript, ECMA (European Computer Manufacturers Association
Yeropa kompyuter ishlab chiqaruvchilar assotsiyatsiyasi) tomonidan standartlashtirilgan. Mos standartlar
quydagicha nomlanadi: ECMA-262 va ISO-16262. Ushbu standartlar bilan Javascript 1.1ga taqriban ekvivalent
ECMAScript tili aniqlanadi. Eslatish joizki, bugungi kunda Javascript[3] ning hamma versiyalari ham ECMA
standartlariga mos kelavermaydi. Mazkur kurs yoki qo'llanmada barcha hollarda biz Javascript nomidan
foydalanamiz.Javascript, bu Internet uchun katta bo lmagan xaridor va server ilovalarni yaratishga mo'ljallangan
nisbatan oddiy jismga yo'naltirilgan til. Javascript tilida tuzilgan dasturlar HTML hujjatning ichiga joylashtirilib
ular bilan birga uzatiladi. Kurish dasturlari (brauzerlar va hokazo) Netscape Navigator va Microsoft Internet
Explorer[4] hujjat matniga joylashtirilgan dasturlarni (Scriptkod) uzatishadi va bajarishadi. Shunday qilib,
Javascript interpritatorli dasturlash tili hisoblanadi. Javascriptda tuzilgan dasturlarga foydalanuvchi tomonidan
kiritilayotgan ma'lumotlarni tekshirayotgan yoki hujjatni ochganda yoki yopganda biror bir amallarni bajaruvchi
dasturlar misol bo'lishi mumkin.
JavaScript da yaratilgan dasturlarga misol sifatida foydalanuvchi tomonidan kiritilgan ma'lumotlarni tekshiruvchi,
hujjatni ochish yoki yopish vaqtida qandaydir amallarni bajaruvchi dasturlarni keltirish[5] mumkin. Bunday
dasturlar foydalanuvchi tomonidan berilgan ko'rsatmalarga sichqoncha tugmachasini bosilishiga, ma'lumotlarni
ekran orqali kiritishiga yoki sichqonchani sahifa bo'ylab siljitilishiga ko'ra ish bajaradi. Bundan tashqari JavaScript
dagi dasturlar brauzerning olzini va hujjatning atributlarini ham boshqarishi mumkin.
Ñïèñîê ëèòåðàòóðû
[1] Zamonaviy JavaScript darsligi, Ilya Kantor.2011
[2] JavaScript qanday ishlaydi, Duglas Krokford.2010
[3] JavaScript'da dasturlashni o`rganamiz, Erik Friman, Eliabet Robson.
[4] Juniorlar uchun JavaScript Kris Minnik, Eva Holland.2008
[5] Ifodali JavaScript. Zamonaviy veb-dasturlash, Marin Haverbeke.
1
|
