Jizzax politexnika instituti energetika yo’nalishim 442-23 guruh talabasi xolmo’minov shaxzodning kimyo fanidan slayd taqdimoti

JIZZAX POLITEXNIKA INSTITUTI ENERGETIKA YO’NALISHIM 442-23 GURUH TALABASI XOLMO’MINOV SHAXZODNING KIMYO FANIDAN SLAYD TAQDIMOTI

.

Oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzarning nomlanishi, olinishi, xossalari, ishlatilishi

• Reja: 1.Murakkab moddalar. 2. Oksidlar. Nomlanishi, olinishi, xossalari va ishlatilishi. 3.Kislotalar va ularning kimyoviy xossalari. 4. Asoslar, ularning turlari, olinishi, xossalari va ishlatilishi. 5. Tuzlar. O’rta, nordon, asosli, qo‘sh va kompleks tuzlar. 6. Binar birikmalar.

MURAKKAB MODDALAR

• MURAKKAB MODDALAR – molekulasi har xil atomlardan hosil bo‘lgan moddalar. Masalan: H2O – suv (distillangan), C12H22O11 – shakar, H2SO4 – sulfat kislota, CO2 – karbonad angidrid, CH4 – metan, NH3 – ammiak, CaCl2 – kalsiy xlorid, KON – kaliy gidroksid va h.z. Murakkab moddalar anorganik va organik moddalarga bo‘linadi. Murakkab moddalar 2 ta sinfga bo‘linadi: Anorganik moddalar va organik moddalar sinflari. Anorganik moddalar 5 guruxga bo‘linadi: Oksidlar, Kislotalar, Asoslar, Tuzlar, Binar moddalar. Organik moddalar asosan 2 katta guruxga bo‘linadi: Ochiq zanjirli birPikmalar va Yopiq zanjirli birikmalar sinflari.

.

• Oksidlarni struktura (grafik) formulalarini tuzish Oksidlarning klassifikatsiyasi Oksidlar 5 xil bo‘ladi. 1) Asosli oksidlar – asoslarga muvofiq keladigan oksidlar, ularga metallarning kichik valentli oksidlari misol bo‘ladi. Masalan: CuO – mis (II) oksidi, K2O – kaliy oksidi va h.z. 2) Kislotali oksidlar – kislotalarga muvofiq keladigan oksidlar, ularga metalmaslarning barcha oksidlari va metallarning 5,6,7,8 valentli oksidlari misol bo‘ladi, ular kislota angidridlari ham deb yuritiladi. Masalan: SO3 – oltingugurt (VI) oksidi (sulfat angidrid), Br2O7 – brom (VII) oksidi (perbromat angidrid), OsO4 – osmiy (VIII) oksidi, KrO2 – kripton (IV) oksidi, SO2 – uglerod (IV) oksidi (karbonat angidrid), R2O5 – fosfor (V) oksidi (fasfat angidrid) va h.z. 3) Amfoter oksidlar – ham asoslarga ham kislotalarga muvofiq keladigan oksidlar. Masalan: Al2O3 – alyuminiy oksidi, BeO – berilliy oksidi, ZnO – rux oksidi, Fe2O3 – temir (III) oksidi, Cr2O3 – xrom (III) oksidi, Mn2O3 – marganets (III) oksidi, PbO2 – qo‘rg‘oshin (IV) oksidi, V2O3 – vanadiy (III) oksidi va h.z.