|
Journal of integrated education and researchBog'liq 2 GIDRAVLIK YURITMALARNI TARTIBGA SOLISH USULLARIFEBRUARY
2023
ISSN: 2181-3558
5
INTEGRATSIYALASHGAN TA’LIM VA TADQIQOTLAR JURNALI
JOURNAL OF INTEGRATED EDUCATION AND RESEARCH
ko`rsakichlarini yuqoridagi ifodaga qo`yib, ushbu
ifoda orqali
ni aniqlaymiz:
√
(7)
Drosselning sarf koeffitsienti μ uning ochilish darajasiga bog'liq emas deb
qabul qilamiz. Keyin gidravlik silindr porshening nisbiy tezligi quyidagicha
bo`ladi:
√
√
(8)
bundan
(9)
Keyin (6) ifodadan η
п.у
koeffitsientini aniqlashning ikkita xil variantini
olishimiz mumkin:
√
(10)
(11)
Ushbu formulalardan ko'rinib turibdiki, maksimal foydali ish koeffitsienti
samaradorligiga F=1 da, ya'ni drossel to'liq ochilganda erishiladi. Foydali ish
koeffitsienti samaradorligi maksimal bo'lgan υ
п
va p
д
ning qiymatlarini (10) va
(11) ifodalarni maksimal darajada tadqiq qilish orqali topamiz.
Buning uchun (11) ifodani F=1 bo`lganda υ
п
ga qarab fifferensiallaymiz va
hosilani nolga tenglashtiramiz:
(12)
Bu yerda optimal nisbiy tezlik (foydali ish koeffitsienti samaradorligi
maksimal bo'lgan joyda) quyidagiga teng bo`ladi:
√
(13)
Bunda maksimal foydali ish koeffitsientining qiymati quyidagiga qiymatga
teng bo`ladi:
(
) √
(14)
FEBRUARY
2023
ISSN: 2181-3558
6
INTEGRATSIYALASHGAN TA’LIM VA TADQIQOTLAR JURNALI
JOURNAL OF INTEGRATED EDUCATION AND RESEARCH
(11), (14) formulalaridan olingan ketma-ket ishga tushiriladigan drosselli
taribga solish uchun 2-chiziq qurilgan tartibga solish parametriga foydali ish
koeffitsiyenti samaradorlik bog'liqligi bo`lib hisoblanadi:
(
) √
(15)
Drosselli parallel ravishda ishga kiritish uchun (4), (5) formulalaridan
foydalangan holda bog'liqlik (3-chiziq) olinadi:
√
(16)
Natijalar va munozaralar:
4 - rasmda yuqoridagi formulalar asosida qurilgan
foydali ish koeffitsienti samaradorligining chiqish zvenosi nisbiy tezligiga
bog'liqligini keltirilgan. Bog'liqliklarni raqamlash avvalgi rasmlar bilan bir xil
tartibda amalga oshirilgan.
3 - va 4 - rasmlardagi grafiklarni tahlil qilish shuni ko'rsatadiki, gidravlik
yuritmaning eng yuqori foydali ish koeffitsienti samaradorligi hajmiy tartibga
solish bilan, nisbatan pastroq – drossel bilan parallel drossellash orqali va undan
ham pastroq – drossel bilan ketma-ket qo'shilishi drosselli ishga tushirishligini
ko`rishimiz mumkin bo`ladi.
4 – rasm. Turli xil ishga tushirish tartiblarining samaradorlik ko`rsatkichlari
grafigi
Xulosa: Shuning uchun, ikkita eng muhim ko'rsatkich – yuklama tavsifi va
samaradorligi bo'yicha, hajmiy tartibga solingan gidravlik yuritma eng yaxshi
ko`rsatkichlarga ega. Biroq, gidravlik yuritmani tartibga solish usulini tanlashda
iqtisodiy ko'rsatkichlarni ham hisobga olish kerak.
Tartibga solinishi mumkin bo'lgan gidravlik mashinalar - nasoslar va
gidravlik motorlar – tartibga solinmaganlarga qaraganda ancha qimmat (5-10
|
| |
