|
Kabel va havo liniyalari avtomatik o‘chganda tezkor hodimning xarakati
|
| Sana | 09.03.2024 | | Hajmi | 83.71 Kb. | | #168967 |
Bog'liq 8 Kabel va havo liniyalari avtomatik o‘chganda tezkor xodimning harakati 3 Elektr ta’minoti ish rejimlarini boshqarish va rejalashtirish
Funktsional maqsadlar uchun havo va kabel podstansiyadan chiqadigan elektr uzatish liniyalari bir tomondan quvvat oladigan (tupik) va tranzit (ikki tomonlama ta’minlangan) ga bo'linadi. Tranzit liniyalari elektr stantsiyalari va podstansiyalarni bir-biriga bog'laydi, teskari (yo'nalish bo'yicha o'zgaruvchan) quvvat oqimlari uzatiladi va yopiq elektr tarmoqlarini hosil qiladi, bu esa energiya tizimlarining ishonchliligini oshiradi.
35-220 kv tupik va tranzit liniyalariga ko'pincha soddalashtirilgan sxemalar bo'yicha (YK tomonidan ajratgichlarda) bajariladigan pasaytiruvchi podstansiyalarga boradigan tugunlarga ulanadi. Tranzit liniyalaridan tugunlarning mavjudligi bunday liniyalar avtomatik ravishda uzilib qolganda xodimlarning maxsus tartibini belgilaydi.
Tarmoqlarni avariyali o'chishning eng keng tarqalgan sabablari-simlarning uzilishi, chaqmoqdan himoya qiluvchi troslarning uzilishi, izolyatorlarning shodalari shinishi, yosh daraxtlar va butalarning o'sishi, daraxtlarning simlarga qulab tushishi, liniyaning kommutatsiya moslamalariningshikastlanishi, tarmoq trassasida yong'in paydo bo‘lishi, , simlarning ustida muzli qatlam paydo bo‘lishi natijasida simlarning tebranishi.
Zaxira quvvat manbalari bo'lmagan taqdirda, tupik tarmoqlarni o'chirib qo'yish yuklamani yetkazib berish tanaffusining davomiyligini minimallashtirish va elektr energiyasi iste'molchilarining elektr manbaidan uzilishiga sabab bo‘ladi. Bunday holda, operativ hodimlarning asosiy vazifasi korxonalardagi texnologik jarayonlarning buzilishidan zararni kamaytirish uchun o'chirilgan elektr uzatish liniyalarini tezda ishga tushirishdir. Shuning uchun, muvaffaqiyatsiz AQU dan keyin tupik tarmoqlarni avtomatik ravishda o'chirilganda, operatsion hodimlar, uskunani tashqi tarafdan tekshirmasdan, iste'molchilarni ogohlantirmasdan va avariyani tugatishni kechiktiradigan boshqa harakatlarni bajarmasdan tegishli kalitni yoqish orqali unga kuchlanish yetkazib berishadi. Bunda hodimlar tarmoqni yoqqanida aniqlanmagan qisqa tutashuv bor bo‘lsa va rele himoyasi ishlamay qolgan bo‘lsa taroqni qo'lda o'chirishga tayyor bo‘lishlaari shart. Qisqa tutashuvning belgisi podstansiya shinalaridagi kuchlanishning bir vaqtning o'zida pasayishi va elektr uzatish liniyasida toklarning sezilarli darajada "sakrashi" dir.
Shuni ta'kidlash kerakki, elektr uzatish liniyalarini yoqishda qurilmani tekshirmasdan, bu uning aniq shikastlanishi (masalan, yong'in, tayanchning qulashi, simning uzilishi va boshqalar) haqida ma'lumot mavjud bo'lsa ham, uni har doim tezkor hodimlar bajarishi kerak degani emas.
Xodimlarning ushbu harakatlari tranzit (normal, normal ish rejimida) liniyalarga ham taalluqlidir, ular avariya sodir bo'lgunga qadar tupik quvvatlash rejimiga o'tkaziladi. 5.1 c – rasmda bir yoki bir nechta tranzit podstansiyalari ta'mirlash uchun bitta tranzit liniyasi uzilib qolganda tupik quvvatga o'tishi ko'rsatilgan. Bunday holda, tranzit liniyalarining ishlash rejimining o'zgarishi ta'minot va barcha oraliq podstansiyalarda "tranzit ochiq" dispetcherlik plakatlarini osib qo'yish orqali qayd etiladi. Afishaning mavjudligi xodimlarni avtomatik ravishda o'chirilganda chiziq bo'ylab kuchlanishni bir marta etkazib berishga majbur qiladi.
Tupik elektr ta'minoti liniyalari bo'ylab kuchlanishni yetkazib berish podstansiya xodimlari tomonidan mustaqil ravishda amalga oshiriladi, so'ngra dispetcherga xabar beriladi.
Ba'zi hollarda iste'molchilar elektr tarmoqlari korxonalarini oldindan ogohlantirib, ularni avtomatik ravishda o'chirishdan so'ng, ta'minot liniyalariga darhol kuchlanish berilishiga e'tiroz bildiradilar. Bunday hollarda kuchlanishni yetkazib berish, garchi xodimlar tomonidan o'z-o'zidan amalga oshirilgan bo'lsa-da, lekin faqat iste'molchilarni xabardor qilish va ularning roziligini olgandan keyin amalga oshiriishi kerak.
Odatda qisqa tutashuvda kabellarning shikastlanish darajasini oshirmaslik uchun ularni avtomatik uzilish sabablarini aniqlamasdan kuchlanish ostida kabel liniyalarini yoqishga yo'l qo'yilmaydi.
Bitta tranzit liniyasining uzilishi, odatda, iste'molchilarning uzilishiga va elektr tarmog'idagi jiddiy avariyaga olib kelmaydi. Biroq, tugunli podstansiyalarda bir nechta bunday liniyalarning uzilishi avtotransformatorlarning o‘ta yuklanishiga, boshqa tranzit liniyalarda kuchlanishning pasayishiga, elektr stantsiyalari quvvatining cheklanishiga va elektr tarmog'ining bo'linishiga olib kelishi mumkin. Avariya rivojlanishining oldini olish uchun avtomatik ravishda uzilgan tranzit liniyalari ham kuchlanish bilan sinovdan o'tkazilishi va yuklama ostida yoqilishi kerak. Ushbu harakatlar podstansiyaning tezkor hodimlari tomonidan imkon qadar tezroq va yuqori dispetcherning buyrug'i bilan amalga oshiriladi.
Liniyani kuchlanish sinab ko'rishda operatsion xodimlar 330 kv va undan yuqori kuchlanishli elektr uzatish liniyalari kuchlanish ostida yoqilganda tarmoqqa ko'proq zaryadlash quvvatini keltirib chiqarishini hisobga olishlari kerak, bu esa kuchlanishning oshishiga, uni cheklash uchun avtomatikalarning ishlashiga va avariyaning rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, o'chirilgan liniyani kuchlanish ostida yoqishda ishlaydigan xodimlar tarmoqdagi kuchlanish darajasiga, yoqilgan shunt reaktorlarining mavjudligiga, podstansiya sxemasiga, tizimni shakllantirish va tarqatish tarmoqlariga e'tibor berishlari kerak.
Agar tarmoqni kuchlanish bilan sinab ko'rishda qisqa tutashuv o'z-o'zidan bartaraf etilmasa va tarmoq qayta uzilgan bo'lsa, u holda podstansiyaning tezkor xodimlari turli xil usul va vositalardan foydalangan holda shikastlanish joyiga masofani aniqlaydilar va yuqori dispetcher bilan kelishilgan holda liniyani ta'mirlashga olib boradilar.
Bir qator energetika tizimlarida nimstansiyaning ekspluatatsion xodimlariga, agar ikkinchisida zaxira quvvat manbalari bo'lmasa, tarmoq podstansiyalarining quvvat iste'molchilariga filiallari bo'lgan tranzit liniyalari orqali mustaqil ravishda kuchlanish berish huquqi beriladi (11.1-rasm, d). Tarmoqda kuchlanish yo'qligini tekshirgandan so'ng va mahalliy ko'rsatmalarda ko'rsatilgan faqat bitta yo'nalishda qo'llaniladi. Tarmoq, odatda, energiya tizimining ulangan bo'limlarining sinxron ishlashini tekshirgandan so'ng, dispetcherning buyrug'i bilan tranzitga kiritiladi.
11.1 – rasm.Bir tomonlama va ikki tomonlama quvvat manbai bo'lgan liniyalarning sxemalari:
a - tupik elektr uzatish liniyasi; b - filial bilan bir xil; c - tupik elektr ta'minoti rejimida tranzit liniyalari; d – filiali bilan tranzit liniyasini himoya qilish orqali o'chirish; "Tranzit ochiq" plakat
Nazorat savollari
Tezkor dispetcherlikni maqsadidan kelib chiqib tezkor jurnalga ta’rif bering.
Tezkor dispetcherlikning jurnallarda belgilanishining ahamiyati
Tezkor jurnallarning turi
|
| |
