|
Kasb hunar maktabi axborot texnologiyalari asoslariBog'liq Dosqobilova Nasiba Xoltorayevna Axborot texnologiyalari asoslari Klaviatura
. Klaviatura ma`lumotlarni kiritish va kompyuter ishini boshqarish
uchun ishlatiladi. Kompyuterlar odatda 101 tugmachali standart klaviatura bilan
ta`minlanadi. Klaviatura 5 qismdan iborat: Asosiy yoki alfavit tugmalari: Bu qismi
57 ta tugmadani borat: 37 lotin harf va belgilar, 10 ta raqam va 10 ta maxsus
tugmalar. Ko‘p tugmalarda bir nechta belgilar yozilgan. Har xil rangda yozilgan
harflar, belgilar har xil til standartiga mos. Til standartini o‘zgartirish
klaviaturalarda har xil (o‘ng Alt va Shift yoki ikkita Shift yoki o‘ng Ctrl va Shift
tugmalarni birga bosish). Maxsus tugmalar bilan yaqinroq tanishaylik. Shift - Agar
siz harflar tugmasini bossangiz u holda kichik harf kiritiladi, agar sizga katta harf
kerak bo‘lsa u holda maxsus Shift tugmani bosib, qo‘yib yubormasdan shu harf
tugmasini bosishiz kerak. Agar bitta rang bilan bir nechta belgilar yozilgan bo‘lsa
u holda ulardan pastdagi asosiy, yuqoridagi passiv deb nomlanadi. Tugmani
bosganingizda asosiy belgi kiritiladi. Agar sizga passiv belgi kerak bo‘lsa u holda
siz maxsus tugmani bosib, qo‘yib yubormasdan belgi tugmasini bosishingiz kerak.
Ctrl va Alt - shu tugmalarni bosib turib boshqa tugmani bosganimizda har xil
amallar bajariladi. Caps Lock - Bu tugma yordamida Shift bosilib turgan holatini
(faqat harflar uchun) yoqamiz yoki o‘chiramiz. Tab - keyingi bo‘limga yoki
qismga o‘tish. Backspace - oldin (chapda) joylashgan bitta belgini o‘chirish. Enter
- yangi satrga o‘tish yoki ma‘lumotlarni kiritish. Esc - oxirgi harakatdan voz
kechish. Funktsional tugmalar: Maxsus buyruklar va amallarni bajarish tugmalari
F1 - F12. Har xil dasturlar bu tugmalarga har xil amallarni o`rnatadi. Yo‘nalish
tugmalari: Kursor joylanishini o‘zgartiradi. Kursorni bitta belgi chapga, yuqoriga,
o‘ngga va pastga siljitish. Yordamchi tugmalar: Home - satr boshiga o‘tish. End -
satr oxiriga o‘tish. PgUp - bir sahifa yuqoriga o‘tish. PgDn - bir sahifa pastga
o‘tish. Insert - belgilarni o‘chirib ustiga yozish yoki ularni siljitib o‘rtasiga yozish
holatini o‘rtnatish. Delete - keyin (o‘ngda) joylashgan bitta belgini uchirish
Raqamlar tugmalari: Raqamlarni kiritish uchun klaviatura. 0-9 gacha raqamlar va
/,*,-,+ belgilari. Klaviatura tugmachalariga “Вставка-Символ” bo`limi yordamida
ixtiyoriy belgilarni yoki alifbo harflarini o`rnatish mumkin.
|
| |
