213
Bug’ni dvigatel blokidagi shtutser o’rnidan 0,03-0,04 MPa bosim ostida yuboriladi. Bir zumda va
uzluksiz isitish sxemalari quyida keltirilgan (3-rasm).
3-rasm. Bug’ yordamida dvigatelni isitish: a-
saqlash joyi shakli;
b-dvigatelga bug’ni etkazish shakli; 1-bug’
qozoni; 2-asosiy bug’ etkazgich; 3-ustun;
4,9,13-shlangalar; 5-kondensatni qayta-
ruvchi; 6-sig’im; 7-nasos; 8-dvigatel;
10,12,16-purkagich-lar; 11-dvigatel karterini
isitish; 14-jo’mrag; 15-bug’ o’tkazuvchi
trubka;
Elektr quvvati yordamida isitishda, dvigatelga o’rnatilgan elektr va isitish elementlaridan
foydalaniladi. Isitish elementi dvigatel karteridagi moyni va sovitish suyuqligini isitishga xizmat
qiladi. Isitish elementi dvigatel karteri tagiga o’rnatilib, uning quvvati 2-3 kVt bo’lishi mumkin.
Dvigatelni infraqizil nurlar yordamida isitish uchun maxsus gaz gorelkalaridan foydalaniladi
(4-shakl). Ular tabiiIy va sintetik gazlar (propan) yordamida ishlaydi. Moslamalarda GIIV-1 va
GIIV-2 gorelkalari ishlatilib, ular dvigatel karteridan 300-400mm masofaga 45
° burchak ostida
o’rnatiladi. Gorelkaga kelgan gaz havo bilan aralashib, keramik devorning mayda teshiklaridan
yonib chiqadi. Yonish vaqtida gorelka yuzasi 800-900
°S gacha qiziydi va issiqlik nurlari ajralib
chiqadi.
4-shakl: Moslama va infra qizil nur
tarqatuvchi garelka shakli. 1-quduqcha; 2-gaz
o’tkazgich; 3-jo’mrak; 4-shlanga; 5-gaz
garelkasi; 6-yo’naltiruvchi; 7-tayanch; 8-gaz
etkazuvchi shtuster; 9-garelka korpusi; 10-
nurlatuvchi korpusi; 11-nurlatgich; 12-
aralashtirish kamerasi.
V. Laboratoriya ishini bajarish tartibi: laboratoriya ishi ilg’or avtotransport korxonalarida
o’tkazilib, u erda qo’llaniladigan «sovuq iqlim sharoitida dvigatelni o’t oldirish hamda dvigatellarni
issiq holda saqlab turish jihozlari» bilan tanishiladi.
