Mavzu: «Metallarning korroziyasi».
R E J A : 1.
Metallar korroziyasi. Korroziya turlari. Metallarni korroziyadan saqlash.
1. Metallar korroziyasi.
Ko„p
metallar havo, suv, kislota, ishqor va tuzlarning eritmalari
ta‟sirida emiriladi.
Metalning atrof muhit ta‟sirida
emirilish protsessi korroziya
deyiladi. Korroziya - lotincha “corrodere” emirilish so„zidan olingan. Korroziya o„zining
fizik-kimyoviy xarakteri jihatidan 2 xil bo„ladi -
kimyoviy va elektrokimyoviy korroziya.
Metalda korroziyaning kaysi turi sodir bo„lishi metalni o„rab turgan tashqi muhitga bog„liq.
Elektr toki o„tkazmaydigan muhit (gazlar-
O
2
, SO
2
, H
2
S, galogenlar,
SO
2
,
noelektrolit
suyuqliklar, neft, kerosin, benzin, va hokazo
) larda kimyoviy korroziya sodir bo„ladi.
Kimyoviy korroziya o„z navbatida gazdagi va suyuqlikdagi korroziyaga bo„linadi. Gazdagi
kimyoviy korroziyada
metallar havo kislorodi, ko„mirning yonish mahsulotlari bilan
oksidlanadi. Korroziya protsessi past va yuqori temperaturalarda borishi mumkin. Quyi
temperaturada gazlarning metall sirtiga yutilishi –
xemosorbsiya
deyiladi. Bunda ko„pgina
metallarda
(Ni, Cr, Cu, AI) yupqa oksid parda hosil bo„ladi. Bu parda metallni
yana oksidlanishidan
saqlaydi. Oksid pardalarning qalinligi 10-15 A
0
atrofida bo„lganda metallning tashqi ko„rinishi o„zgarmaydi.
Bu hodisa ayniqsa yuqori temperaturali sharoitda ko„p uchraydi va u metallning
gaz korroziyasi
deb ham
ataladi.
Suyuk yoqilgilar ta‟sirida vujudga keladigan korroziya xam kimyoviy korroziyaga kiradi.
Suyuk yoqilgining asosiy tarkibiy qismi metallni korroziyalantirmaydi, lekin
neft va surkov moylari
tarkibidagi
S, H
