«кимё» фанидан маъруза

Download 216,87 Kb. Pdf ko'rish
bet	3/5
Sana	16.01.2024
Hajmi	216,87 Kb.
	#139009

1 2 3 4 5

Bog'liq
\'metallar korroziyasi (1)

+ O
2
+ 2H
2
O

4Fe(OH)
3
.
Natijada,
temir
korroziyaga
uchraydi. Agar vodorod ionlari ko„p bo„lsa, temirdan chikkan elektronlar xavodagi kislorodni kaytarmasdan,
vodorod ionlarini kaytaradi: 2N
+
+ 2e

2N

N
2
. Bu holda temir oksidlanaveradi. Metallar korroziyasi
xalk xujaligi va sanoatga katta zarar keltiradi, xar yili 20% metall korroziya tufayli ishdan chiqadi.
2. Korroziya turlari.
Bir soatda bir kvadrat metr sirtda emirilgan metallning grammlar hisobidagi
miqdori korroziya tezligi bo„lib, uni K bilan ishoralanadi. Masalan: temirning suvdagi korroziya tezligi
(normal sharoitda) K=0,05 g/sm
2
soat ga teng. Korroziya tezligi eletrokimyoviy qutblanishga bog„liq.
Korroziya turlari quyidagilardan iborat:
Atmosferada korroziyalanish -
metallarning atmosfera
sharoitida korroziyalanishi o„z-o„zidan oksidlanish tufavyli amalga oshadi; u eng ko„p tarqalgan.
Oksidlanish metodi quyidagicha: metall atmosferadan nam havoni adsorbilashi natijasida yupqa suyuqlik
parda (elektrolit) hosil bo„ladi. Toza va quruq havoda korroziya juda sekin bo„ladi. Atmosferada SO
2
, asosan
SO
2
bo„lishi korroziya jarayonini tezlashtiradi.
Er ostidagi korroziya -
eng murakkab korroziya
turidir.Bunday korroziyada erning fizik-kimyoviy xossaalari katta rol o„ynaydi. Er qatlami orqali metallga
diffuziyalanayotgan kislorod, erning namligi va vodorod ko„rsatkichi er ostiga joylashtirilgan metallarning
emirilishini tezlashtiradi
. Elektrkorroziya -
elektr toki ta‟sirida boradigan elektrokimyoviy korroziya
jarayonidir. Metall yuzasi bo„ylab emirilish joyini (topo) aniqlash katta ahamiyatga ega. Korroziya
topokimyoviy turiga qarab quyidagilarga bo„linadi
: 1. Bir tekisli korroziya –
bunda korroziya jarayoni

2
metallning butun yuza-sirtini egallaydi
. 2. Ba’zi qismdagi korroziya –
metallning ayrim qismlari
korroziyalanadi, ya‟ni korrozion “yara“ (korrozion yazva) hosil bo„ladi, bu qalaylangan temirga xosdir
. 3.
Kristallararo korroziya-
metallarning tashqi ko„rinishi saqlansa ham, korroziya metall kristallarida
boradi. Bu korroziya turi juda xavflidir. Bunda metallarning mexanik xossalari tezda kamayadi.
4.
Korrozion darzlar -
metallni korroziyalanishi bilan metallga mexanik kuch ta‟sir etganda birgalikda
boradigan metallning oksidlanib emirilishidir, bu esa metallning sinishiga olib keladi.

Download 216,87 Kb.

1 2 3 4 5

Download 216,87 Kb.

Pdf ko'rish