Kirish. Asosiy qism




Download 65,17 Kb.
bet4/15
Sana10.01.2024
Hajmi65,17 Kb.
#134124
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Bog'liq
Kirish. Asosiy qism-fayllar.org
fizika-3-labaratoriya, 2 Maruza. Mustaqillikka erishish arafasida O’zbekistondagi ijtim, 1 kurs, 221110 6min english controlling the weather, 1886, 1111111111111111111111111, Meyliyeva Lobar Nurmatovna, Taʼlim jarayoni qonuniyatlari va tamoyillari, Gaz xromatograflari, 7kl mamleketlk qqtl test, BuxDUPI to\'plam, kompyuter arxetikturasi 1, 1. Fotodestruktiv jarayonlar-fayllar.org, 2 5251217519364031246
So’roq gaplar.
So’zlovchiga noma’lum bo’lgan voqea-hodisa haqidahi so’roqni bildirgan gap so’roq gap deyiladi. Bunday gap o’ziga hos innovasiya bilan aytiladi.
Masalan: Kel, ko’zim, nima ishing bor?. (O).
So’roq gaplarda suhbatdoshni o’z fikrini anglatishga yoki ifodalanayotgan fikrga bo’lgan munosabatini bildirishga chaqiriladi.
So’roq gaplar quyidagi vositalar yordami bilan tuziladi:
1. So’roq yuklamalari: - mi, - chi, a (ya), ba’zan-da, ku.
Masalan: Nazira, shahar aylangani chiqamizmi? – Men imtihonga tayyorgarlik ko’rayapman. – Sen-chi? Demak, olg’a, g’arb tomonga ekan-da? – mi, - chi yuklamalari vositasida hosil bo’lgan so’roq gaplarda intonasiya kuchli bo’lmaydi. – da, - a,- ya,-ku yuklamalari yordamida tuzilgan so’roq gaplarda intonasiyaning roli katta bo’ladi.
2. So’roq olmoshlari-kim?, - nima?, - qanday?, - qanaqa?, -qaysi?, -necha?, nechanchi?, kabilar.
Shaxs va narsalar haqida kim, nima, predmetining belgi qancha, necha, harakat-holatning bajarilishi yoki pretning bajarilishi yoki pretningmavjudlik o’rni, payti, holati, sababi maqsadini aniqlash uchun qaerda, qachon, qanday qilib, nechuk, nima uchun, nima sababdan, nima maqsadda kabi olmoshlar xizmat qiladi.
Masalan: Uy vazifasini kim bajarmadi?
G’ulom aka, o’sha vaqtlarda qancha xosil olar edingiz? (A.K.). Xey yigitlar, bugun nima uchun bunchalik sust ko’rinayapsiz?
3. Nahot, nahotki kabi yuklamalar yordamida: Nahotki bugun yomg’ir yog’sa?
Bunday vositalar bilan hosil qilingan so’roq gaplarda taajjub, shubha ottenkalar ham ifodalanadi.
4. So’roq intonasiyasi katta rol o’ynaydi.
Masalan: - Bugun dam olaman.
- Bugun dam olaman?
Ba’zan so’roq gaplarning kesimi sostavida – (a) grafikasi va kerak,
shekilli, muncha, balki kabi so’zlar bo’ladi. Bu tip so’roq gaplarda intonasiya rol o’ynaydi.
Masalan: Sizni qiziqtiradigan savollar border?
Bu imorat otangizdan qolgan bo’lsa kerak? – deb so’radi. (Ask.M)
Ilgari durust edi shekilli? (A.K)
So’rash ma’nosi ta’kidlangan so’roq gaplarda grammatik vositalar birdan ortiq bo’lishi ham mumkin.

Download 65,17 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Download 65,17 Kb.