|
Aksiyadorlik jamiyatini qayta tashkil etish va tugatish tartibi
|
| bet | 4/9 | | Sana | 30.01.2024 | | Hajmi | 166,74 Kb. | | #148527 |
Bog'liq Aksiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy Monopoliyaning mohiyati va uning turlari Behruz Abdumutalibov KB, Paxta klasteri (Автосохраненный), Iqtisodiy o`sish, Ziyayeva Rislig‘oy1.2 Aksiyadorlik jamiyatini qayta tashkil etish va tugatish tartibi
Jamiyatni qayta tashkil etish (birlashish, qo'shilish, ajratish, ajratish, o'zgartirish) O’zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida belgilangan xususiyatlarni hisobga olgan holda O’zbekiston Respublikasining fuqarolik kodeksiga muvofiq amalga oshiriladi.
Yuridik shaxsni qayta tashkil etish uning mol-mulki egasi yoki vakolatli organ egasi, muassislar (ishtirokchilar) qarori bilan, shuningdek yuridik shaxsning ta'sis hujjatlari bilan vakolatli organning qarori bilan yoki qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda sud organlarining qarori bilan amalga oshiriladi (Fuqarolik kodeksining 45-moddasi). Qayta tashkil etilayotgan jamiyat kreditorlarini ajratish yoki ajratish yo'li bilan jamiyat qayta tashkil etilganda majburiyatni muddatidan oldin bekor qilishni, bu jamiyat qarzdor bo'lgan qarzdorni va zararni qoplashni talab qilishga haqlidir.
AJ ni qayta tashkil etishning asosiy turlari (AJ to'g'risidagi Qonunning 82-86-moddasi):
Aksiyadorlik jamiyatlarining birlashishi. Aksiyadorlik jamiyatlarining birlashishi birlashish shartnomasi asosida va ularning faoliyatini tugatish bilan ikki yoki undan ortiq jamiyatning transfer hujjatlariga muvofiq unga barcha mol-mulk, huquq va majburiyatlarni topshirish orqali yangi jamiyatning paydo bo'lishi hisoblanadi. Jamiyatlarni birlashtirish yo'li bilan tashkil etilgan jamiyatning ustav kapitali qayta tashkil etiladigan jamiyatlarning o'z kapitallari yig'indisiga teng.
Tashkil etilgan AJ aksiyalari qayta tashkil etilayotgan jamiyat aksiyadorlari orasida quyidagi tartibda joylashtiriladi:
1) har bir qayta tashkil etilayotgan jamiyatning aksiyadorlari o'rtasida joylashtiriladigan tashkil etilgan AJning e'lon qilingan aksiyalari soni mazkur jamiyatlarning o'z kapitallarining nisbati asosida aniqlanadi;
2) kichik bandga muvofiq belgilangan har bir qayta tashkil etilayotgan jamiyatning aksiyadorlari o'rtasida taqsimlanadigan aksiyalarning soni 1) har bir qayta tashkil etilayotgan jamiyatning aksiyadorlari orasida qayta tashkil etilgan jamiyatning aksiyalari sonining ushbu jamiyatning joylashtirilgan (sotib olingan) aktsiyalariga nisbati bilan mutanosib ravishda joylashtiriladi. Asosiy tashkilot va uning sho’ba korxonasi birlashganda, asosiy tashkilot egalik qilgan aktsiyalarining yuz foizi tashkil etilgan jamiyatning aktsiyalari asosiy tashkilot aktsiyadorlari o'rtasida joylashtiriladi.
Qayta tashkil etilgan har bir jamiyatning direktorlar kengashi aksiyadorlarning umumiy yig'ilishini ko'rib chiqish uchun birlashish shaklida qayta tashkil etish, birlashish natijasida yaratilgan jamiyat aktsiyalarini davlat ro'yxatidan o'tkazish va ularni joylashtirish tartibi masalasini ko'rib chiqadi.
Birlashish to'g'risidagi qaror har bir jamiyatning aksiyadorlarining malakali ko'pchilik ovozi bilan qayta tashkil etilgan jamiyatlar aksiyadorlarining umumiy yig'ilishida qabul qilinadi. Aksiyadorlar umumiy yig'ilishining ushbu qarori nizomlarni o'z ichiga olishi kerak:
1) birlashish to'g'risidagi shartnomani tasdiqlash to'g'risida, unda qayta tashkil etilgan jamiyatlarning har birining nomi, joylashuvi, aktsiyalarni joylashtirish tartibi va birlashuvning boshqa shartlari haqida ma'lumot ko'rsatiladi;
2) birlashish natijasida yaratilgan jamiyat aksiyalarining chiqarilishini davlat ro'yxatidan o'tkazish to'g'risida. Birlashish shartnomasi qayta tashkil etilgan jamiyatlarning barcha aktsiyadorlari tomonidan imzolanishi kerak. Transfer akti ijro organlari rahbarlari va qayta tashkil etiladigan jamiyatlar bosh buxgalterlari tomonidan imzolanadi, jamiyat muhrlari bilan tasdiqlanadi.
Qayta tashkil etiladigan jamiyatlar barcha kreditorlarga qayta tashkil etish to'g'risidagi yozma xabarnomalarni yuborishlari va tegishli reklamalarni ommaviy axborot vositalariga joylashtirishlari shart. Bildirishnoma uchun transfer akti ilova qilinadi.
Jamiyatning boshqa jamiyatga qo'shilishi birlashtirilgan jamiyat faoliyatining tugatilishi, qo'shilish to'g'risidagi shartnoma asosida va barcha mol-mulkning transfer aktiga, birlashtirilgan jamiyatning huquq va majburiyatlariga muvofiq boshqa jamiyatga o'tkazilishi hisoblanadi. Ishtirok etish amalga oshiriladigan jamiyat, qo'shiluvchi jamiyat aktsiyalarining aksiyadorlariga qo'shilish (sotish) yo'li bilan qo'shiladigan jamiyat aksiyalarining sotish bahosiga mutanosib ravishda qo'shilish amalga oshiriladigan jamiyat aksiyalarini joylashtirish (sotish) bahosiga mutanosib ravishda sotib oladi. Birlashtirilgan jamiyatning barcha aktsiyalarini sotib olgandan so'ng, ushbu aktsiyalar bekor qilinadi, birlashtirilgan jamiyatning mol-mulki, huquqlari va majburiyatlari esa ijro organi rahbarlari va qayta tashkil etiladigan jamiyatlarning bosh buxgalterlari tomonidan imzolangan va jamiyat muhrlari bilan tasdiqlangan transfer aktiga muvofiq qo'shilgan jamiyatga o'tkaziladi.
Birlashtirilgan jamiyat aktsiyalarini sotish narxi birlashtirilgan jamiyatning ustav kapitalining jamiyat tomonidan joylashtirilgan (jamiyat tomonidan sotib olingan) aktsiyalar soniga nisbati bilan belgilanadi.
Ishtirok etish amalga oshiriladigan jamiyat aksiyalarini joylashtirish (sotish) narxi, unga qo'shilish amalga oshiriladigan jamiyatning ustav kapitalining nisbati asosida, uning joylashtirilgan (jamiyat tomonidan sotib olingan aktsiyalar bundan mustasno) soniga qarab belgilanadi.
Ishtirok etish amalga oshiriladigan jamiyat aksiyalarini joylashtirish (sotish) narxi, unga qo'shilish amalga oshiriladigan jamiyatning ustav kapitalining nisbati asosida, uning joylashtirilgan (jamiyat tomonidan sotib olingan aktsiyalar bundan mustasno) soniga qarab belgilanadi.
Ishtirok etuvchi jamiyatning direktorlar kengashi aktsiyadorlar umumiy yig'ilishini ko'rib chiqish uchun qo'shilish shaklida qayta tashkil etish masalasini, birlashtirilgan jamiyatning aktsiyalarini sotish tartibi, muddati va narxini ko'rib chiqadi.
Jamiyat direktorlar kengashi, qaysi qo'shilish amalga oshiriladi, aksiyadorlar umumiy yig'ilishi qarori boshqa kompaniya, tartibi, muddatlari va aktsiyalar joylashtirish (sotish) narxi qo'shilish shaklida jamiyatni qayta tashkil etish masalasini qiladi.
Ishtirok etish to'g'risidagi qaror jamiyat aksiyadorlarining qo'shma umumiy yig'ilishida qabul qilinadi, unga qo'shilish amalga oshiriladi va har bir jamiyatning aksiyadorlarining malakali ko'pchilik ovozi bilan jamiyatga qo'shiladi.
Aksiyadorlarning qo'shma umumiy yig'ilishiga qo'shilish to'g'risidagi qarorda ishtirok etuvchi jamiyatlarning har birining nomi, joylashgan joyi, qo'shilayotgan jamiyat aksiyalarining sotish bahosi, jamiyat aksiyalarining joylashtirish (sotish) bahosi, unga qo'shilish amalga oshiriladigan kompaniya aksiyalarining narxi, boshqa shartlar va qo'shilish tartibi to'g'risidagi ma'lumotlar bo'lishi kerak.
Birlashtirilgan jamiyat, shuningdek, unga qo'shilish amalga oshiriladigan jamiyat barcha kreditorlarga qo'shilish shaklida qayta tashkil etish to'g'risida yozma bildirishnomalar yuborishlari va tegishli reklamalarni ommaviy axborot vositalariga joylashtirishlari shart.
Bildirishnomaga transfer akti, shuningdek, qo'shilish amalga oshiriladigan jamiyatning nomi va joylashgan joyi to'g'risidagi ma'lumotlar ilova qilinadi.
Jamiyatning bo'linishi jamiyatning barcha mol-mulkini, huquqlarini va majburiyatlarini yangi paydo bo'lgan jamiyatlarga topshirish bilan tugatilishi hisoblanadi. Shu bilan birga, bo'lingan jamiyatning huquqlari va majburiyatlari ajratuvchi balansga muvofiq yangi paydo bo'lgan jamiyatlarga o'tadi.
Jamiyatning bo'linishi natijasida yuzaga kelgan aksiyadorlik jamiyatlarining ustav kapitalining summasi qayta tashkil etilayotgan jamiyatning ustav kapitalining miqdoriga teng. Jamiyatlarning bo'linishi natijasida paydo bo'lgan har bir aktsiyadorning aktsiyadorlari qayta tashkil etilgan aktsiyadorlik jamiyatining barcha aktsiyadorlari hisoblanadi. Jamiyatlarning bo'linishi natijasida paydo bo'lgan aksiyalari aksiyadorlarga tegishli qayta tashkil etilayotgan jamiyatning aksiyalari sonining qayta tashkil etilayotgan jamiyatning joylashtirilgan (sotib olingan) aksiyalari soniga mutanosib ravishda ushbu jamiyat aksiyadorlari orasida joylashtiriladi.
Qayta tashkil etilgan jamiyat direktorlar kengashi aktsiyadorlar umumiy yig'ilishini ko'rib chiqish uchun jamiyatni ajratish, ajratish tartibi va shartlari va ajratish balansini tasdiqlash shaklida qayta tashkil etish masalalarini ko'rib chiqadi. Qayta tashkil etilayotgan jamiyat aksiyadorlarining umumiy yig'ilishi bo'linish, ajratish tartibi va shartlari shaklida qayta tashkil etish va ajratuvchi balansni tasdiqlash to'g'risida qaror qabul qiladi. Jamiyat aksiyadorlar umumiy yig'ilishi tomonidan barcha kreditorlarga ajratish to'g'risida yozma xabarnoma yuborish va tegishli E'lonni ommaviy axborot vositalarida joylashtirish to'g'risida qaror qabul qilingan kundan e'tiboran ikki oy muddatda majburdir. Bildirishnoma ajratuvchi balansni o'z ichiga oladi.
Jamiyat tomonidan bir yoki bir nechta jamiyatni tashkil etish jamiyat tomonidan uning faoliyati to'xtatilmasdan qayta tashkil etilayotgan jamiyatning mol-mulki, huquqlari va majburiyatlarining bir qismini ajratuvchi balansga muvofiq berilishi jamiyat tomonidan ajratilishi deb e'tirof etiladi. Qayta tashkil etilayotgan jamiyatning ustav kapitali ajratilganda kamaytirilmaydi. Qayta tashkil etilayotgan jamiyat Adliya organlarida ajratilgan jamiyatlarni ro'yxatga olish tadbirlarini amalga oshiradi. Ajratilgan jamiyatning yagona asoschisi qayta tashkil etiladigan jamiyatdir. Ajratilgan jamiyatning ustav kapitalining miqdori ajratuvchi balansga muvofiq qayta tashkil etiladigan jamiyat tomonidan unga berilgan aktivlar va majburiyatlar o'rtasidagi farqga teng bo'lib, AJ to'g'risidagi Qonunning 11 - moddasida belgilangan talablarga javob berishi kerak. Qayta tashkil etilayotgan jamiyat direktorlar kengashi aksiyadorlarning umumiy yig'ilishini ko'rib chiqish uchun ajratilgan jamiyat aksiyasini ajratish, joylashtirish (sotish) bahosi, ajratish tartibi va shartlari, shuningdek ajratuvchi balans loyihasi shaklida jamiyatni qayta tashkil etish masalalarini ko'rib chiqadi. Qayta tashkil etilayotgan jamiyat aksiyadorlarining umumiy yig'ilishi ajratilgan jamiyat aksiyasini ajratish, joylashtirish (sotish) bahosi, ajratish tartibi va shartlari hamda ajratuvchi balansni tasdiqlash shaklida qayta tashkil etish to'g'risida qaror qabul qiladi.
Aksiyadorlik jamiyati aksiyadorlar umumiy yig'ilishi tomonidan barcha kreditorlarga ajratish shaklida qayta tashkil etish to'g'risidagi yozma xabarnomalarni yuborish va tegishli E'lonni ommaviy axborot vositalarida joylashtirish to'g'risida qaror qabul qilingan kundan boshlab ikki oy muddatda qarzdor. Bildirishnomaga ajratuvchi balans, shuningdek, ajratilgan har bir jamiyatning nomi, joylashgan joyi to'g'risidagi ma'lumotlar ilova qilinadi.
Ishlab chiqarish. AJ (aktsiyadorlik jamiyatining tashkiliy-huquqiy shaklida tashkil etilgan notijorat tashkilot bundan mustasno) xo'jalik shirkatiga yoki ishlab chiqarish kooperativiga aylantirilishi mumkin, unga o'tkazilayotgan jamiyatning barcha huquq va majburiyatlari transfer aktiga muvofiq o'tkaziladi.
Transfer akti quyidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi: o'tkazilgan aktivlar to'g'risidagi ma'lumotlar, masalan: asosiy vositalar( ularning tavsifi va asosiy xususiyatlari), pul mablag'lari, debitorlik qarzlari va boshqalar.;
- majburiyatlar haqida ma'lumot;
- hujjatlar: buxgalteriya hujjatlari, soliq hisobotlari, mulk uchun nom hujjatlari, tashkiliy hujjatlar va boshqalar.
Transfer aktida tomonlarning huquqlari va majburiyatlari tavsiflanishi kerak.
Qayta tashkil etilgan jamiyat direktorlar kengashi aksiyadorlarning umumiy yig'ilishini ko'rib chiqish uchun AKni o'zgartirish, konvertatsiya qilish tartibi va shartlari, xo'jalik shirkat ishtirokchilarining ulushini aniqlash tartibi yoki ishlab chiqarish kooperativining a'zolari juftligini ko'rib chiqish masalasini ko'taradi. Iqtisodiy hamkorlik ishtirokchisi yoki ishlab chiqarish kooperativining a'zosi pai ishtirokining ulushi ushbu ishtirokchining o'zgaruvchan aktsiyadorlik jamiyatida egalik qilgan jamiyat aktsiyalarining umumiy soniga (sotib olingan aktsiyalar bundan mustasno) nisbati bilan mutanosib ravishda belgilanadi.
AJ barcha kreditorlariga qayta tashkil etish to'g'risida yozma bildirishnomalar yuborishi va tegishli e'lonlarni ommaviy axborot vositalarida joylashtirishi shart. Bildirishnoma uchun transfer akti ilova qilinadi.
|
| |
