|
“Kitobim – oftobim“ tadbbir senariysi.
1-Boshlovchi:
Assalom,elimning shaydolariga,
Assalom kitobning shaydolariga,
Assalom,onadek tilni qutlovchi,
Assalom,bilimning shaydolariga!
2 –boshlovchi: Assalomu alaykum hurmatli ustozlar, aziz tengdoshlar tadbirimizga tashrif buyurgan mehmonlar. Sizga hurmat, sizga ehtirom.
1-boshlovchi: Barchangiz bugungi ‘’Kitobim-oftobim’’ deb nomlangan tadbirimizga xush kelibsiz.
2-boshlovchi: Kitobdan yaxshiroq do`st yo`q dunyoda
G`amxo`ring bo`lgay g`amli zamonda
U bilan qol tanho, hech bermas zamonda
Joningga yuz rohat beradi takror.
1-boshlovchi: 21 asrda axborot tehnologiya taraqqiy etdi, endi birovning kitob mutoala qilishi amrimahol, degan qarashlar paydo boldi. Bu holat ko`pchilik adabiyotshunoslarni ham o`ylantirib qo`ydi. Uzoq baxs munozaralardan keyin ‘’Har qanday aqlni shoshiltiradigan kashfiyot kitob mutolaasiga to`sqinlik qila olmaydi. Aksincha, o`zgartirishlarning sir-sanotini anglashda kitob asqotadi’’ degan qat`iiy qarorga kelishdi.
2-boshlovchi:Kitob nafaqat ziyo mashalalarini yorituvchi nur, balki insonlarni kamolot sari yetaklovchi muhim ma`naviy xazina hamdir. U insonga ma`naviy ozuqa beribgina qolmay uning tafakkurini boyitadi, kelajakka aniq maqsad bilan odimlashda mustahkam pilla-poya vazifasini bajaradi. Shu boisdan kitob insonning eng yaqin do`sti hisoblanadi.
1-Boshlovchi:Darvoqe kitob qachondan paydobo`lgan
1-o`quvchi: Bundan ko`p yillar oldin kitob turli ko`rinishda paydo bo`lgan.Uavval loydan yasalgan.Keyinchalik hayvonlar terisiga mum surtilgan taxtachalarga yozib tayyorlangan.
2-o`quvchi :Xitoyda esa dastlab kitobni yupqa bambuk plastinkalarga yozishgan.Keyinchalik ular o`zkitoblarini mo`yqalam va tushbilan yozishgan.Milodiy 2 – asrdan boshlab qog`ozga yozishgan.
3- o`quvchi:Kitoblarning hajmi,shakli turlicha bo`lgan.Balandligi 1,5 metrdan oshadigan , shuningdek mittikitoblar ham yaratilgan.Ayrimlari gugurt qutisidek,hatto undan ham ixchamlari bo`lgan.
4- o`quvchi:Qadimgi Misr,Rim,Yuninistonda bo`lgani kabi Markaziy Osiyoda ham kishilar o`z fikrlarini tosh sopol,suyak va boshqa materiallarda ifoda etganlar. Teri - odam va hayvonlar tanasining tashqi qoplami. Organizmni tashqi taʼsirotlardan himoya qiladi, sezish, moddalar almashinuvi, organizmdan keraksiz moddalarni chiqarish, termoregulyatsiya va boshqalarda qatnashadi. Markaziy Osiyo - Osiyo materigining ichki qismidagi tabiiy oblast. Maydoni 6 mln. km². Shim. va gʻarbiy chekkasi Mongoliya, XXR bilan RF oʻrtasidagi davlat chegarasigacha boʻlib, sharqi Katta Xingan, jan.
5- o`quvchi:Yildan- yilga asta – sekin kitobbosish ishlari takomillashib borgan.Avvallari kitoblar bosmaxonalarda harf terish mashinalarida terilardi.Endilikda bu ishni kompyuterla rbajaradi.
6- o`quvchi:
Kitobimni qancha sevsam oz bo`lur,
Kitob desam ko`nglim bahor,yoz bo`lur.
Kitobimni desam,ko`klam,bahor,yoz,
Ko`klam,yozning umri lekin undan oz.
Tezda chaman yaprog`i ,so`lir,qurir,
Kitob chaman bo`stonim so`nmas bo`lur.
7- o`quvchi:
Kitobimni oy,quyosh,yulduz desam,
Kitobimdek emas,ular o`ylasam.
Biri kunduz bo`lur- u tunda bo`lmas,
Biri tunda bo`lur-u kunduz bo`lmas.
Kitob esa tun- u kun o`zim bilan,
Aqlimni o`stiradi so`zi bilan.
Tanitadi mengahamma odamni,
Bildiradi,yer yuzi keng olamni.
8- o`quvchi:
Javoningga qarab qo`y,
Qilar,yalt-yult kitoblar.
Har xonada ko`rk-obro`y
Gavhar jild-jild kitoblar.
Bamisoli keng dunyo,
Javon ichra joylashgan.
9- o`quvchi:
Barcha o`lmas qahramon,
El-yurtlarga men oshno.
Armonlarim tarqalib,
Qonib o`qish bir odat,
Shu kitoblar orqali,
Ko`raman,baxt-saodat.
2-boshlovchi:
Bir do`stki hech kimga bermaydi azob,
Uzoq sinab ko`rdim,bilsang,u kitob.
Sirni yashirmaydi u o`quvchisidan,
Xabar berarsenga yozuvchisidan.
Boshlovchi:
Yaxshi kitob bilanmehribon ustoz,
Kishi uchun doim qiladi shodon,
Ulardan ichilgan oliy hayot suv,
Boqiy umr beradi kishiga har on.
Boshlovchi:
Ha,bolajonlarkitobni ulug`lovchi bunday hikoyat,afsona, rivoyatlar juda ko`p.
1-o`quvchi:Hech kim sizga kitobchalik maslahat tanbeh bera olmaydi.U eng ishonchli do`st,mehrli va o`ta qattiqqo`l ustoz.U aytadi,ammo so`zini hech qachon qaytarib olmaydi.
1-O`quvchi:
Kitobga oshno bo`lmagan odamdan har narsani kutish mumkin.Toshbag`ir, bemehr kimsalar kitobdan bebahra insonlardir.
2-o`quvchi:Kitob sovg`a qilgan odamdan yomonlik kutma.Bunday insonning qalbi osmondek buyukdir.
3-O`quvchi:Hayotni sevgan kishi kitobni sevadi.Zero, kitob hayot qomusi dardkash,hamsuhbat,kitob muallim,kitob ilhomchi,(Oqil bobo kirib keladi)
Oqil bobo:Assalomu alaykum,mustaqil yurtimizning erkin,ozod,quvnoq sho`x- shodon o`g`il-qizlari!
Bolalar:Xush kelibsiz,aziz bobojon.Kimdan kim yoshligidan kitobni sevsa, u bilan do`st bo`lsa, kitob o`qishni har kungi odatiga aylantirsa,, o`qish madaniyati ko`nikmasini hosil qilib, uni tobora o`stirib borsa, unday kishi albattao`qimishli ,zukko inson bo`lib yetishadi.
Oqilbobo:_Xo`sh,kitob madaniyati deganda nimalarni tushunish mumkin.Bularga bolajonlar,kitobni tanlay bilish, zarurini ,mustaqil o`qiy bilish, shoshilmasdan,diqqat,e`tibor bilan o`qish,o`qiganlarini,do`stlari bilan o`rtoqlashish,yaxshilarini do`stlariga tavsiya etish va boshqa qoidalar kiradi.Kitobni tartibli, maqsadli o`qish lozim.
Bolalar:Aytganlaringizga amal qilamiz,bobojon.
Xo`sh bolajonlar kitobni qayerlarda o`qib bo`lmaydi.
1-o`quvchi: Ko`chada ketaturib,o`rinda yotgan holda,mashinada,ot-ulovda mutlaqo kitobo`qib bo`lmaydi.
2-o`quvchi:Dasturxon ustida ,yuvinish xonasida , hojatxonada mutolaa qilish qanchalik odobsizlik hisoblansa,uqmasdan o`qish ham unga shunchalik hurmatsizlikdir.
To`g`ri bolajonlar,kitob o`qish madaniyatini bilib olish va unga amal qilish har bir o`quvchining burchi hisoblanadi.
o`quvchi:
Ko`p o`qigan ko`p bilar,
Deyishadi donolar.
Kitob – bilim manbai,
Kitob boylik sanalar.
Bilim olsang,o`qisang,
Adashmaysan yo`lingdan,
Kitob ishonchli hamroh,
Tutar doim qo`lingdan
Ma`rifatga tashnalik,
Ota-bobomdan meros,
Yuragimning to`rida,
Kitoblarga zo`r ixlos.
1-o`quvchi:
O`tmishdan so`zlar mudom,
Qadri buyuk kutubxonam,
Sirlarimga sirdosh doim,
Jondan suyuk kutubxonam.
2-o`quvchi:
Kutubxona aziz dargoh,
Kitobxonga mudom panoh,
Hikmatlarni qalbga joylab,
Allomalar bizga hamroh.
3-o`quvchi:
Kutubxona egamiz,
Kitobxonlar onamiz.
Siz qalbimga yaqin sirdosh,
Har so`zingiz menga qo`ldosh.
Bergan asar, hikoyangiz,
Ertam uchun yo`lchi, yo`ldosh.
5-o`quvchi:
Niyatimiz bo`ling omon,
Ko`zlaringiz ko`rmasin nam.
Mana shunday qizg`in damda,
Qutlug` bo`lsin sizga bayram.
1-boshlovchi:
Odam uchun eng zarur narsalar nomus,izzat, hayo, kabi fazilatlar ilm-u – ma`rifat orqali kasb etiladi.Baxtning ham,rohatning ham ,boylikning ham asosiy negizi ilmdir.Ilmning asosini esa kitoblar tashkil qiladi.
2-boshlovchi:
Kitobning manzili esa kutubxona . Olim-u fozillarning martabasi shuning uchun ham balanddir.Zero ushbu yo`l bilan barchamizga nasib qilsin.Bu borada shoir Az-Ziyod shunday deydi:
1-boshlovchi:
Kitob bilimning boshi,
Aql-u idrok quyoshi,
Kitobda nurli iqbol,
O`qib topaman kamol.
Qadimda ota- bobolarimiz kitobni qo`llariga olganda,avval o`pib ko`zlariga surtganlar.Keyin ochib o`qiganlar.Bu ularning bizlarga bilim berding seni ko`z qorachig`idek asraymiz deganidir.Ajdodlarimiz kitobni muqaddas boylik deb bilganlar.Hissa:
Kitob bilim bulog`i,
O`quvchining o`rtog`i.
2-boshlovchi:Qani bu borada kitobning o`zi nima derkin(Sahnaga kitob ko`rinishida bir o`quvchi chiqadi.She`r o`qiydi)
Tanishaylik men kitob,
Asl bilimlarga kon.
Boylik beray behisob.
Bo`lsang agar qadrdon.
Lekin yirtib, burdalab,
Kamaytirma varag`im,
Sendan yana bir talab,
Iflos qilma hech yog`im.
Kitobda bilim lim - lim
O`qi qunt bilan do`stim,
Topmoq istasang kamol,
Oltin olma, kitob ol.
Tinmay o`qisang agar,
Ko`p narsani o`rgatar,
Bilsang yo`lingda oftob
Bilim koni bu kitob.
2-boshlovchi:
O`tgan zamonda bir podshoh vaziru ulamolarini yoniga chaqirib, ularga dunyoda eng zo`r va hamma narsadan xabar beruvchi narsa nima deb so`rabdi.Ulamolarning biri qilich desa ikkinchisi oynai jahon deya javob beribdi.
_ Uch kun muhlat beraman,_ dedi ularning javobidan darg`azab podsho.Qo`shni podsholikda ta`rifi yetti iqlimga ketgan donishmand yashardi.Iqlim tushunchasi oʻz ichiga muayyan hududda uzoq vaqt davomida yigʻilgan harorat, namlik, atmosfera bosimi, shamol, yogʻin va boshqa meteorologik parametrlar statistikalarini oladi. Ushbu parametrlarning uzoq vaqt emas, balki muayyan vaqtdagi holatlariga ob-havo deyiladi. Vazir donishmandga podshohning savolini aytdi.Donishmand ikkilanmasdan _Kitob.Chunki kitob bilm beradi Dunyodagi qudratli narsa esa bilim dedi.
Men kitobni ochaman,
Kitob aqlimni ochar .
Men kitobni ochaman ,
G`aflat tun kabi qochar.
Men kitobni ochaman,
Kitob ochar dunyoni,
Men kitobni ochaman
Kitob ochar ziyoni.
Kitob qalbda mudragan
Tuyg`ularni qo`zg`atar.
Tong chog`i u onamday
Orzularni uyg`otar.
Hozir oquvchilarimiz sizlarga o`zida durdona fikrlar majmuini mujassamlashtirgan hikmatlardan namunalar aytib berishadi:
Bilimdan ortiq boylik yo`q.
Kitob bilim manbai.
Bilgan o`qir, bilmagan to`qir.
Avval o`rgan, keyin o`rgat.
Aqlning qayrog`i - bilim.
Ilm olsang dunyoda, aqling bo`lar ziyoda.
Kitob xazina, bilim boylik.
Bilim - baxt keltirar.
Kitob aql chirog`i.
Kitobdan yaxshi do`st yo`q.
Yaxshi kitob – misli oftob.
Olloh ato etgan donolik ham,ro`shnolik ham kitob orqali yetib boradi.
Kitob saodatga boshlovchi ,ezgulikka chorlovchi ,eng ilg`or,eng tojdor va nihoyatda eng yaqin hamkor ifoda nusxasi.
Kitob mushtariy uchun qalbdan samo,samodan sabo,dengizdan tomchi,hayotdan zarradir.
Kitobning xusuiyati shunday,u ham mehr uyg`otadi,ham nafrat qo`zg`atadi.
Kitob o`qimaydigan odam, qoqiladigan odam.
Inson yashar - kitob yashar.
Kitobxon inson - bilimdon inson.
Oftobni olamga nur taratguvchi ne`mat deb bilsang,kitobni qalbga ziyo baxsh etguvchi ne`mat deb bil.
O`zingni qadrli deb bilsang, kitobni o`zingdan ham qadrliroq bil.
Kitobni sevish - o`zligini sevish.
2-boshlovchi: Barcha mavjudotlar ichida eng oliysi insondir.U o`z odobi va ilmi,go`zal qalbi hamda mehnat bilan sharaf sohibidir.
Orzularim bir jahon,
Poydevor unga kitob.
Hayotim yo`llarini,
Yoritar nurli oftob.
1-boshlovchi: Biz tarixan ulkan madaniyatga ega xalqning bilimi kuchli,ma`naviyati yuksak avlodimiz.Barkamollikka erishgan Najmiddin Kubro,Jaloliddin Manguberdi,Yusuf Xos Hojib,Alisher Navoiy,Abdulla Qodiriy,Cho`lpon kabi go`zal qalb sohiblari,aziz kitobxonlar vakilimiz.
2-boshlovchi:Kitob sehrli olam.Unga bir sho`ng`isang,qachon chiqib ketishingni bilmaysan.Inson kitob bilan do`st tutinar ekan,u hech qachon to`g`ri yo`ldan adashmaydi.Kitob tufayligina inson olamga boshqacha ko`z bilan qaraydi.Har bir insonning o`z sevimli kitobi va yozuvchisi bo`ladi.Kitob saodat topish uchun o`qilmaydi.Kitob o`zi bir saodatdir.
Kitob ochdi menga dunyo eshigin,
O`rgatdi ,u menga neligin ijod.
Tarixni o`qidim, ko`rdim kelajak,
“Alifbe”ni o`qidim chiqardim savod.
1-boshlovchi:”Kitob – barcha bunyodkorlik, yaratuvchanlik va aql-idrokning, ilm-u - donishning asosidir,hayotni o`rgatuvchi murabbiydir”, degan edi buyuk sarkarda bobomiz Amir Temur.
Kitob haqida donolarimiz deydilar:
1.Kitob – sehrgar.Udunyoniqaytaquradi.Undaodamzodningaqlimujassam.Ukishiliktafakkuriningustuni.Kitobsizolam – yovvoyilar olami.
2.Kitoblarjonsiz,ammo sodiq do`stlardir.
3.Hayotda sening aqlli bo`lishingga beminnat xizmat qiladigan ulug` ustoz - kitobdir.
1 – boshlovchi:Endi navbat qiziqarli ma`lumotlarga asoslangan “Bilasizmi” sahifasiga.
1.Tib ilmining buyuk namoyondasi Ibn Sino bobomiz butun umri davomida ijod, ilm-u tadqiqot bilan shug`ullanib,276 ta kitob yozib qoldirgan.Uning kitoblari asosan ilmiy-tahliliy asarlardir.
2.Parijdagi Milliy kutubxonada saqlanayotgan qo`lyozma dunyodagi engqadimiy kitob hisoblanadi.Hikmatlar yig`indisidan iborat bu kitob, qadimda Xiva shahrida eramizdan 2600 yil avval topilgan.
3.Nyu – Yorkdagi muzeylardan birida bo`yi 3 metr, qalinligi 1 metr, og`irligi esa 25 kg keladigan dunyodagi eng katta kitob saqlanmoqda.
4.”Tib qonunlari” kitobi 12,14 –asrlaroralig`ida 40 marta nashr qilingan.Bu kitobga hozir ham ehtiyoj katta.
5.Eng ko`p jildli kitob fransuz ensiklopediyasi bo`lib, u 1200 jilddan iborat.
6.Ensiklopediya (yunon. ἐγκύκλιος παιδεία - barcha bilimlar doirasida taʼlim olish) yoki qomus ilmiy yoki ilmiy-ommabop nashrdir. Oʻzida barcha (universal ensiklopediya) yoki baʼzi (soha ensiklopediyasi) sohalar boʻyicha nazariy hamda amaliy bilimlarni saqlaydi. Londondagi birinchi xalq kutubxonasining asoschisi Fenkorning talabi bilan kitob varaqlarini buklagan kishilarga nisbatan jazo chorasi qo`llangan.Qonunga ko`ra 7 yil qamoqqa hukm qilingan.
7.Markaziy Osiyo xalqlari kitobni qadim – qadimdan e`zozlab kelganlar.Ushbu hududdagi dastlabki kutubxona eramizning II- asrida Xorazmda faoliyat ko`rsatgan.Xalq - bu odamlar jamoasi boʻlib, ularning tili, madaniyati, sanʼati, dini boshqa jihatlarini birgalikda aks ettiradi. Xalq tushunchasi keng boʻlib jihatlari bilan birlashtiriladigan odamlar yigʻindisiga aytiladi. Xorazm, Qadimgi Xorazm - Turon va Eron mintaqalari oraligʻida joylashgan tarixiy oʻlka va qadimgi davlat. Xorazm hududi qadimda Amudaryo adoqlaridan janubga tomon Murgʻob va Tajan daryolarining yuqori oqimlarigacha choʻzilgan.
2 – boshlovchi: Aziz o`quvchilar!Ko`rdingizmi, yer yuzidagi ko`plab insonlar kitobnisevib, o`zlariga yaqindo`st bilib , e`zozlar ekanlar.Shunday ekan,siz ham bilimlar xazinasi bo`lgan kitobga mehrqo`ying,uni asrab – avaylang.
Boshlovchilar:Hurmatli o`quvchilar,yuqoridagi fikrlarni tinglab, sizning kitobga bo`lgan mehringiz yanada oshadi.,degan fikrdamiz.Shu narsaga doim amal qiling.O`qib -o`rganayotgan kitoblarimizni ko`z qorachig`idek asrab - avaylab saqlaylik.Bu kitoblardan kelajak avlod ham foydalansinlar.
|
