Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

 
 
 
Mavzu
: 
Kompyuterlarning buyruqlar to’plami arxitektura satxi 
 
Reja 
1.Kompyuter qurilmalarini boshqaruvi 
2.Qurilmalar Arxetkturasi 
3.xulosa 
Boshqaruv qurilmasi deb ataluvchi maxsus qurilma hozir qanday operator
bajarilishi va undan keyin qaysi operator bajarilishi ustidan nazorat o`rnatadi va
uning bajarilishini ta'minlaydi. Amal (arifmetik-mantiqiy) esa protsessor deb
ataluvchi qurilmada bajariladi. Programma ishlash natijasi to`g`ridan-to`g`ri
ekranda 
yoki tashqi 
qurilma (chop 
qiluvchi 
mexanizm, grafik 
chizuvchi
qurilma, video qurilma va boshqalar) deb ataluvchi qurilmada ko`rilishi
mumkin. Odatda kompyuter ikki qismdan: Hardware (kompyuterni tashkil
etuvchilari 
- kompyuterning qattiq 
qismlari) 
va Software (kompyuterning
programma ta'minoti - kompyuterning yumshoq qismlaridan) tashkil topgan
deyiladi. 
Shaxsiy kompyuterlar (inglizcha Personal Computers, qisqacha- PC) quyidagi
qurilmalardan tashkil topgan 
(2.1-rasm): 
-sistema 
bloki;
-monitor;
-klaviatura;
-sichqoncha;
-tashqi qurilmalar. 
Kompyuterning Qurilmalari
Sistema bloki
Sistema bloki odatda desktop (yassi) yoki town (minora) ko`rinishida ishlab
chiqariladi.
Kompyuterning asosiy qismlari sistema blokida joylashgan bo`lib, ular
quyidagilardir:
Tezkor xotira (RAM-Random Access Memory-ixtiyoriy kirish mumkin bo`lgan)
mikroprotsessor, qurilmalar nazoratchilari, (ya'ni kontrolerlar, adapterlar, elektr
manbai bilan ta'minlash bloki), yumshoq disk qurilmasi (FDD-Floppy Disk
Driver), qattiq disk qurilmasi (HDD-Hard Disk Driver), faqat o`qish uchun  
mo`ljallangan lazer disk qurilmasi (CD ROM-Compact Disk Read Only
Memory), shinalar, modem va 
boshqa 
qurilmalar. Sistema blokiga uning parallel

(LPT) va ketma-ket (COM) portlari orqali ko`plab tashqi qurilmalarni ulash
mumkin. 
Boshqaruv qurilmasi deb ataluvchi maxsus 
qurilma hozir qanday operator bajarilishi va 
undan keyin qaysi operator bajarilishi ustidan 
nazorat o`rnatadi va uning bajarilishini 
ta’minlaydi. Amal 
esa protsessor deb 
ataluvchi qurilmada bajariladi. Dastur ishlash 
natijasi 
to`g`ridan 
– 
to`g`ri ekranda 
yoki tashqi qurilma (chop qiluvchi 
mexanizm, grafik chizuvchi qurilma, video qurilma va boshqalar) deb ataluvchi 
qurilmada 
ko`rilishi 
mumkin. 
Odatda 
kompyuterlar 
ikki 
qismdan: Hardware (kompyuterni tashkil etuvchilari – kompyuterning qattiq qismlari) 
va Software (kompyuterning dastur ta’minoti – kompyuterning yumshoq qismlaridan) 
tashkil topgan deyiladi. va boshlig`i bo`lgan Bill Geyts “Altair” shaxsiy kompyuter 
(ShK) uchun birinchi bo`lib BASIC tilining interpretatorini yaratdi. Natijada bu 
kompyuterlar, avval faqat o`yinlar uchun mo`ljallangan edi. Shu bilan birga 
foydalanuvchilar tomonidan biznesda va murakkab bo`lmagan muhandislik hisob – 
kitoblarida ham ishlatib kelingan. 1981 yilda IBM firmasi o`ziga xos ShK variantini 
yaratdi va u IBM PC deb nom oldi. Bu kompyuter juda ko`p ishlab chiqarila boshladi 
va jahonda ShK larning standartiga aylandi. 
Boshqaruv qurilmasi deb ataluvchi maxsus qurilma hozir qanday operator bajarilishi 
va undan keyin qaysi operator bajarilishi ustidan nazorat o`rnatadi va uning 
bajarilishini ta’minlaydi. Amal esa protsessor deb ataluvchi qurilmada bajariladi. 
Dastur ishlash natijasi to`g`ridan – to`g`ri ekranda yoki tashqi qurilma (chop qiluvchi 
mexanizm, grafik chizuvchi qurilma, video qurilma va boshqalar) deb ataluvchi 
qurilmada 
ko`rilishi 
mumkin. 
Odatda 
kompyuterlar 
ikki 
qismdan: Hardware (kompyuterni tashkil etuvchilari – kompyuterning qattiq qismlari) 
va Software (kompyuterning dastur ta’minoti – kompyuterning yumshoq qismlaridan) 
tashkil topgan deyiladi. va boshlig`i bo`lgan Bill Geyts “Altair” shaxsiy kompyuter 

Download 344,16 Kb.