• 1 – Amaliy ish Mavzu: Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini o’rnatish Ishdan maqsad
  • Nazorat savollari
  • Savollarga javoblar
    		•

    Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, masofadan kirishni ta’minlash usullari hamda xavfsizlik ko’rsatkichlarini sozlash qoidalarini tadqiq qilishdan iborat




    Download 1,43 Mb.
    bet1/2
    Sana16.05.2024
    Hajmi1,43 Mb.
    #236946
      1   2
    Bog'liq
    tarmoq xavf-1



    RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
    MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

    TARMOQ XAVFSIZLIGI FANIDAN





    1-2-AMALIY ISH



    Bajardi: Baxtiyorov Shahriyor


    Tekshirdi: Xabibullayev Jahongirbek

    TOSHKENT – 2024


    1 – Amaliy ish
    Mavzu: Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini o’rnatish
    Ishdan maqsad : Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, masofadan kirishni ta’minlash usullari hamda xavfsizlik ko’rsatkichlarini sozlash qoidalarini tadqiq qilishdan iborat.
    Ushbu laboratoriya ishida 1.1 – rasmda keltirilgan tarmoq tuzilishi bo`yicha konfiguratsiya ishlari amalga oshiriladi.


      1. – rasm. Tadqiq qilinayotgan tarmoq tuzilishi

    Amaliy qism

    Telnet protokoli hosil qildik va parolni yozgan holda tarmoqqa kirdik


    SSH da shifrlangan tarmoq hosil qildik va parolni yozgan holda o’sha tarmoqqa kirdik.
    Nazorat savollari

    1. Console porti qaysi holatda ishlatiladi?

    2. Kommutator uchun nima sababdan VTY kanalini sozlash kerak?

    3. Parolni shifrlanmagan ko‘rinishda uzatilmasligi uchun nima qilish kerak?

    4. Telnet va SSH protokollari nima maqsadda ishlatiladi?

    5. Kompyuterlar qurilmalarga kirishi uchun nima sababdan tarmoq manzili bir xil bo‘lishi kerak?

    6. Line vty 0 15 buyrug‘i nimani bildiradi?


    Savollarga javoblar

    1. Console porti qaysi holatda ishlatiladi?

    Console port, bir qurilmadagi yoki qurilma tomonidan boshqa qurilmaga ulanish uchun ishlatiladi. Masalan, kompyuterlarda, routerlarda, switchlarda va boshqa tarmoq qurilmalarda, console port qurilma konfiguratsiyasini o'zgartirish va monitoring qilish uchun ishlatiladi. Agar siz router yoki switchni sozlash uchun qurilma sozlamalari qilishni istasangiz, siz console port orqali konsol interfeysiga bog'langan kabel orqali sozlashlarni amalga oshirishingiz mumkin


    1. Kommutator uchun nima sababdan VTY kanalini sozlash kerak?

    Kommutator (switch) VTY (Virtual Terminal Yokeley) kanalini sozlashning sababi, bu kommutatorga qurilma bo'yicha uzoqdan kirishni boshqarish uchun kerakli bo'lishi. VTY kanalini sozlash, uzluksiz uzaktan kirish va boshqarishni ta'minlaydi. Bu, administratorlarga kommutatorni boshqarish, sozlash va monitoring qilish imkoniyatini beradi, qurilma ichidagi jarayonlarga doimiy kirish va boshqarishni ta'minlaydi. Bu shuningdek, uzaktan kommutatorni boshqarish va uni konfiguratsiyalashni osonlashtiradi

    1. Parolni shifrlanmagan ko‘rinishda uzatilmasligi uchun nima qilish kerak?

    Parolni shifrlanmagan ko‘rinishda uzatilmasligini ta'minlash uchun quyidagi maslahatlar berilishi mumkin:
    Parolni shifrlash: Parollarni shifrlash, ularni matn shaklidan to'g'ri sonlar yoki simvollar qatoriga aylantirib, ushbu matnlarni xorijida, shifrlangan ko‘rinishda saqlashni ta'minlaydi. Bu ko'rsatkichni o'chirish uchun, kompyuter sistemasida standartlar shifrlash protokollaridan foydalanish mumkin.
    Kerakli huquqlarni belgilash: Ma'lum bir kerakli huquqlarni (misol uchun, administrator huquqlari) faqatgina o'zini ishlashi uchun kerakli shaxslarga berish kerak. Bunday huquqlarni foydalanuvchilarning iste'mol qilishiga ta'sir etmaydigan shaklda aniqlashing yoki cheklash muhimdir.

    1. Telnet va SSH protokollari nima maqsadda ishlatiladi?

    Telnet: Telnet, uzaktan kirishni boshqarishning o'n yillik tajriba bor protokollari dan biri hisoblanadi. U odatda loyiha boshqaruvchilari va tarmoq administratorlari tomonidan ishlatiladi. Telnet, shaxsiy ma'lumotlar (masalan, parollar)ni shifrlamaydi, shuning uchun u xavfsizlikni yuqori darajada ta'minlayolmaydi. Xavfsizlik muammolarini yechish maqsadida, SSH protokoliga o'tish maslahat beriladi.
    SSH (Secure Shell): SSH protokoli, uzaktan kirish va boshqarishni shifrlash uchun ishlatiladi. Bu protokol, ma'lumotlarni o'zaro almashinuvini shifrlaydi, shuning uchun xavfsizlikni ta'minlaydi. SSH, parolni va boshqa ma'lumotlarni shifrlab borishni ta'minlaydi va shuningdek, autentifikatsiya usullari bilan ishlaydi. Bu sababli, SSH protokoli odatda maxfiy va xavfsiz kompyuter tarmoqlarida ishlatiladi.

    1. Kompyuterlar qurilmalarga kirishi uchun nima sababdan tarmoq manzili bir xil bo‘lishi kerak?

    Tarmoq protokollari: Tarmoq protokollari, masalan, IPv4 yoki IPv6, kompyuterlar va qurilmalar bilan aloqani ta'minlaydi. Bu protokollardagi manzillar o'zaro mos keladi, shuning uchun barcha qurilmalar bir xil tarmoq manzilini tanlashadi.
    Kompyuterlar orasidagi aloqa: Tarmoqda kompyuterlar orasidagi aloqa uchun ma'lum bir tarmoq manzili kerak bo'ladi. Bu manzil orqali kompyuterlar bir-biriga ma'lumot yuborishadi va qabul qiladi.
    Tarmoq protokollari to'g'risida konsensussizlikni engellash: Agar kompyuterlar tarmoqda bir xil manzilni qabul qilmagan bo'lsa, bu tarmoqda tarmoq protokollari bilan xatoliklar va to'g'risizliklarga olib kelishi mumkin. Bir xil manzilni qabul qilish orqali, bu tur xatoliklar engellangan bo'ladi.
    Masofavi tarmoqlar: Masofavi tarmoqda, masalan, Internetda, barcha qurilmalar o'zlariga xos manzillarga ega bo'lishadi, lekin ularga aloqa uchun tarmoq bo'ylab faqatgina bir xil manzil kerak bo'ladi.


    Download 1,43 Mb.
      1   2




    Download 1,43 Mb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, masofadan kirishni ta’minlash usullari hamda xavfsizlik ko’rsatkichlarini sozlash qoidalarini tadqiq qilishdan iborat

    Download 1,43 Mb.