|
Kompyuter injineringi ” fakulteti 4 – bosqich di-13-19 guruh talabasining
|
| bet | 1/7 | | Sana | 27.09.2023 | | Hajmi | 335.59 Kb. | | #84934 |
Bog'liq 1 -Mustaqil ish 10 синф 2 Назорат Иши 1 чорак учун, 1 laboratoriya Mavzu Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik , kurs ishi tayyor, 14-maruza, CHIZIQLI ALGEBRA MISOLLAR, 2-amaliy ish, 4-ma\'ruza, Lotin tili orginal, 1 amaliy mashg'ulot, my town Gulistan 2, 12-mavzu PPA, Boshqarish sistemalarining elementlari va qurilmalari, 10 TA KASHFIYOT, kasbiy faoliyat
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI
“ KOMPYUTER INJINERINGI ” FAKULTETI
4 – BOSQICH DI-13-19 GURUH TALABASINING
“Qaror qabul qilishda ko’maklashuvchi tizimlarning matematik va dasturiy ta’minoti ”
FANIDAN TAYYORLAGAN
Mustaqil ishi №1
Bajardi: RAJABOV A
Qabul qildi: ZOHIDOV J
QARSHI 2022
REJA :
Boshqaruv qarorlarini qo’llab – quvvatlash tizimlariga kirish tizim dinamikasi
Qarorlarni qo’llab – quvvatlash tizimlari tasnifi va qo’llash sohalari
Boshqaruvni qabul qilish nazariyasining dolzarbligi va asosiy tushunchalari yechimlari
Ma’lumotlar ombori asosida qaror qabul qilishni qo’llab – quvvatlash tizimini yaratish
Har bir menejer ishining so'nggi mahsuloti - bu qaror va harakatdir. U tomonidan qabul qilingan qaror korxonani ilgarilab ketishiga yoki muvaffaqiyatsizlikka olib keladi. Qaror qabul qilish har doim bir nechta mumkin bo'lgan faoliyatidan aniq bir yo'nalishni tanlashdan iborat. Ikki jarayonni farqlash zarur: qarorni shakllantirish va qaror qabul qilish. Qaror qabul qilish - bu boshlang'ich ma'lumotlarni tayyorlash va ularni shunday qayta ishlash kerakki, bunda uni qabul qilishni oqibati ma'lum bo'lsin. Qaror qabul qilish - ularni oqibatlarining turli harakatlarini o'rganish va ulardan bittasi tasdiqlanishidan iborat.
5.7.1-rasmda turli sathdagi korxona rahbariyati tomonidan qabul qilingan qarorlar turlarining o'zaro bog'lanishi va boshqarish maqsadlari ko'rsatilgan .
Qarorlarning maqsadlari quyidagicha ifodalanadi:
Funksional maqsadlar (bajarish vaqtini kamaytirish, to'xtab turish vaqtini kamaytirish, mijozlarning qoniqish darajasini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash va b.);
Moliyaviy maqsadlar (foydani oshirish, ishlab chiqarish harakatlarini kamaytirish, administrator xarajatlarini qisqartirish va b.);
Ijtimoiy maqsadlar (ish o'rinlarini saqlab qolish. kadrlar malakasini oshirish, ish joy larini ergonomik tarzda tashkil etish va b.).
Aniqlik sharoitlarida tezkor qaror qabul qilinadi. Shuning uchun ularni qabul qilish jarayoni nisbatan qiyin va deyarli muammosiz. Qaror qabul qilish jarayonida foydalaniladigan ishlab chiqarish parametrlari (tavsiflari) aniqlangan, ularni baholash talab qilingan darajada ma’lum. Masalan, yetkazib berish bo'limini ishlari qaror qabul qilish uchun zaxiralarni. shartnomarni korxona talablariga mos 412 kelishini tekshiradi va agar omborda tayyor mahsulot hajmi kamaygan bo'lsa. avvalgi buyurtmalarning miqdori o'zgartiriladi.
Uzoq muddatli maqsadlar, strategik qarorlar
O’rta muddatli maqsadlar, taktik qarorlar
Qisqa muddatli maqsadlar Operativ qarorlar
5.7.1 - rasm. Boshqarish sath lari, maqsadlari va qaror turlari
QQQSh ning yuqori bo'g'ini tomonidan qo'yilgan maqsadga erishish uchun vositalar bilan ta'minlovchi shaxslar. odatda o'rta sathdagi boshqaruvchilar, tomonidan taktik qaror qabul qilinadi. '‘Ma’lum bir sinfdagi buyurtmachilar uchun kredit limitlari qanday bo'lishi kerak0”- bu o'rta sathda qabul qilinadigan taktik qarorlarga misollardir.
Strategik qarorlar korxonaning yuqori rahbarlari tomonidan aniqlangan bo'lib, kompaniyaning maqsadlari asosida qabul qilinadi va u korxona ustavida ko'rsatilgan bo'ladi.
Bu maqsadlar uzoq muddatli rejalashtirish hamda korxonaning kiritik faoliyati asosida aniqlanadi. Bunday qarorlar taktik va tezkor qarorlar qabul qilish asosini ta'minlaydi: “Boshqa firmalarga nisbatan raqobatbardoshli bo'lishi uchun qanday strategiyaga amal qilishimiz kerak: arzon yetkazib beruvchi yoki boshqa”, “biz bozorni hammasini egallaymizmi yoki uni bir qismini?”.
Qabul qilinayotgan qarorlarni quyidagi belgilar bilan tasniflash mumkin:
aniqlik darajasi;
kriterialligi bo'yicha;
kollektivlik bo'yicha;
Aniqiik darajasi qaror qabul qilinayotgan sharoitlariga bog’ liq. Aniqlikning uchta darajasi ma’ lum: to’ liq aniqiik. tavakkal qilish holati va noaniqlik.
A) Aniqiik sharoitlarida qaror qabul qilish. Aniqiik tushunchasi ancha nisbiy. chunki u abstraktlashga asoslangan bo'lib, qabul qilinadigan qarorlar natijasida ta’sir qiladigan faktorlarni bilmaslik yoki uni hisobga olmaslikdan iborat. Aniqiik deb har bir qaror variantiga aniq bir natijalar to'plami mos kelishiga aytiladi. Hisoblar uchun ko’pincha determinatlangan bog'liqliklar qoilaniladi va dastlabki ma'lumotlar yetarli darajada ishonchli bo'ladi. Bunda:
- masala yaxshi formallashtirilgan (qarorni modeli bor);
- qaror sifatini baholash mezoni mavjud;
- qabul qilinadigan qaror natijalarini oldindan ko'rish mumkin.
B) Tavakkal qilish sharoitida qarorlar qabul qilish. Bu holda qarorning har bir varianti bir nechta holatlar bilan xarakterlanadi. ular turli ehtimolliklar bilan kelishi mumkin va bunda har bir variant uchun natijalar to'plami olinadi. Ehtimollikni hisoblash mumkin, buning uchun statistik ma’lumotlar bo'lishi zarur.
C) Noaniqlik sharoitida qaror qahul qilish. Bu masala qaror qabul qilishda noaniq, to'liq bo'lmagan yoki kuchsiz strukturalanadigan axborot sharoitlarida paydo bo'ladi. Formal modellar bo'lmaydi yoki juda murakkab bo'lishi mumkin. Hodisani bo'lish ehtimolligi aniqlanmaydi.
Quyidagi belgi yordamida qarorlar qabul qilishni barcha masalalarini ikkita sinfga bo'lish mumkin:
- bir mezonli;
- ko'p mezonli.
Agar qaror qabul qilish jarayoni bir nechta mezonlar bilan xarakterlansa, u holda ularni muvofiqlashtirish usuli bo'lishi kerak. Bu. baholar orasidagi qaysi nisbat eng yaxshi bo'lishi mumkin degan savolga javob bo'ladi. Barcha qabul qilinayotgan qarorlar masalasini ikkiga bo'lish mumkin: odam tomonidan qabul qilinadigan qaror va jamoa tomonidan qabul qilinadigan qaror. Amaliyotda qaror qabul qilish masalasi bir nechta sanab o'tilgan belgilar tasnifining bir nechta qiymatlari bilan xarakterlanishi mumkin.
Qarorlarni shakllantirish usullari ularning tipiga mos ravishda yaratiladi. “Qarorlarni shakllantirish usuli” tushunchasi ko‘p sathli bo‘ lib, u o'z ichiga turli xil yechimlaming asosiy va maxsus usullami oladi. Asosiy usul keng qo'llanilgan masalalarni yechish uchun mo‘ Ijallangan. Maxsus usul esa maxsus masalalarning muhim jihatlarini aks ettiradi.
Qarorlarni shakllantirish usuli. ko'pincha. bir nechta masalalarni yechishning muhim usullarini o'z ichiga oladi. Turg'un usul, yuoridagi usullarni birgalikda keng qo'llanishga asoslanib, o'zining nomiga ega bo'lishi mumkin. Masalan, turli rejalashtirish va boshqarishni optimallashtirish hamda yuk tashishni boshqarish usullari birgalikda “yuk tashishni tezkor tahlil qilsh va boshqarish” usuli nomini oldi.
5.7.2 -rasm. To'g'ridan-to'g'ri olingan optimallashtirish, statik usul va muammolar usuli asosida qaror qabul qilishni shakllantirish usuli.
|
| |
