|
Kompyuter tarmoqlarining standart texnologiyalari to’g’risida tushuncha
|
| bet | 4/5 | | Sana | 22.09.2024 | | Hajmi | 1,03 Mb. | | #271993 |
Bog'liq 2-maruzaKompyuter tarmoqlarining standart texnologiyalari to’g’risida tushuncha
International Organization for Standardization, ISO
Institute of Electrical and Electronics Engineers
Elektronika va elektrotexnika muhandislik instituti
Xalqaro standartlashtirish tashkiloti
Birinchi mahalliy tarmoqlar paydo bo‘lgan vaqtdan beri yuzlab turli xil tarmoq texnologiyalari yaratildi, Iekin keng miqyosda tanilib, tarqalgan tarmoqlar bir nechagina xolos.
Taniqli firmalar bu tarmoqlani qo’llab-quvvatlashlariga va yuqori darajada ularni ish faoliyatini tashkiliy tomonlarini standartlashganiga nima sabab bo‘ldi. Bu tarmoq qurilma va uskunalarini ko‘p ishlab chiqarilishi va ulaming narxi pastligi, boshqa tarmoqlarga qaraganda ustunligini ta’minladi. Dasturiy ta’minot vositalarini ishlab chiqaruvchilar ham albatta keng tarqalgan qurilma va vositalarga mo’jallangan mahsulotlarini ishlab chiqaradilar. Shuning uchun standart tarmoqni tanlagan foydalanuvchi qurilma va dasturlarni bir-biri bilan mos tushishiga to’iq kafolal va ishonchga ega bo’adi.
Hozirgi vaqtda foydalaniladigan tarmoq turlarini kamaytirish tendensiyasi kuchaymoqda. Sabablaridan bittasi shundan iborat-ki, mahalliy tarmoqlarda axborot uzatish tezligini 100 va hatto 1000 Mbit/s ga yetkazish uchun eng yangi texnologiyalarni ishlatish va jiddiy, ko‘p mablag‘ talab qiladigan ilmiy-tadqiqot ishlarini amalga oshirish kerak.
Tabiyki bunday ishlarni faqat katta firmalar amalga oshira oladilar va ular o‘zi ishlab chiqaradigan standart tarmoqlarni qo’llab-quvvatlaydilar. Shuningdek, ko‘pchilik foydalanuvchilarda qaysidir tarmoqlar o‘rnatilgan va bu qurilmalarni birdaniga, batamom boshqa tarmoq qurilmalariga almashtirishni xohlamaydilar. Shuning uchun yaqin kelajakda butkul yangi standartlar qabul qilinishi kutilmaydi, albatta.
IEEE-texnologiya sohasidagi mutaxassislarning xalqaro notijorat birlashmasi, radioelektronika, elektrotexnika va hisoblash tizimlari va tarmoqlari uchun standartlarni ishlab chiqishda dunyoda etakchi tashkilot. Korporativ ofis Nyu-Yorkda joylashgan bo'lib, operatsiyalar markazi Nyu-Jersi shtatining Piskatey shahrida joylashgan.
1963 yilda Amerika elektr muhandislari instituti va Radio muhandislari institutining birlashishi bilan tashkil topgan. 2018 yilga kelib, bu dunyodagi eng yirik texnik mutaxassislar assotsiatsiyasi, 160 dan ortiq mamlakatlardagi 423 mingdan ortiq a'zolari bor. Institutning maqsadi elektronika va elektrotexnika, telekommunikatsiya, hisoblash va boshqa sohalardagi ta'lim va texnik taraqqiyotdir.
Standart tarmoqlar o‘rtasida eng ko‘p tarqalgan tarmoq bu Ethernet tarmog‘idir. U birinchi bo‘lib 1972-yilda Xerox firmasi tomonidan yaratilib, ishlab chiqarila boshlandi. Tarmoq loyihasi ancha muvaffaqiyatli bo‘lganligi uchun 1980-yili uni katta firmalardan DEC va Intel qo‘lladilar (Ethernet tarmog‘ini birgalikda qo‘llagan firmalarni bosh harflari bilan DIX deb yuritila boshlandi). Bu uchta firmaning harakati va qo‘llashi natijasida 1985-yili Ethernet xalqaro standarti bo‘lib qoldi, uni katta xalqaro standartlar tashkilotlari standart sifatida qabul qiladilar: 802 IEEE qo‘mitasi (Institute of Electrical and Electronic Engineers) va ECMA (European Computer Manufactures Association). Bu standart IEEE 802.03 nomini oldi (inglizcha «eight oh two dot three»).
- IEEE 802-da ko'rsatilgan xizmatlar va protokollar etti qavatli OSI tarmoq modelining pastki ikki qatlamida (bog'lanish va fizik) joylashgan. Aslida, IEEE 802 OSI-ning aloqa qatlamini ikkita pastki qatlamga ajratadi - Media Access Control (MAC) va Logical Link Control (LLC). Shunday qilib, darajalar quyidagi shaklda bo'ladi:
- Kanal darajasi
- Sublevel MChJ
- MAC sublayeri
- Jismoniy darajasi
IEEE 802 standartlar oilasi IEEE 802 LAN / MAN standartlari qo'mitasi (LMSC) tomonidan qo'llab-quvvatlanadi. Ko'pincha Ethernet, Token Ring, simsiz LAN, ko'priklar va Virtual ko'prikli LAN tarmoqlari uchun ishlatiladi. Har bir individual ishchi guruh standartning o'z sohalarida ishlaydi.
|
| |
