5
va har bir portning maxsus raqami mavjuddir. Har qanday ichiki qurilmaning o'zining
porti mavjud. Bu portlardan protsessorning buyrug'iga qarab, shu portdan axborot
qabul qilishi yoki uzatishi mumkin. Agar microprotsessor ma'lum
raqamli portga
OUT buyrug'ini bersa, shu portdan ma'lumot uzatish mumkin. Bu ma'lumotning
o'lchami 1 yoki 2 bayt bo'lishi mumkin. Agar microprotsesseor IN buyrug'ini bersa,
deman shu portdan axborot o'qilishi lozimligini bildiradi. Masalan,
klaviaturada
ixtiyori tugmaning bosilgani holati. Bu holatda darhol natijasi namoyon bo'ladi. Lekin
bu jarayon bir necha bosqichlardan o'tadi. Klaviaturanig tugmasi bosilganda markaziy
protsessor klaviaturaning portiga IN buyrug'ini beradi.
Qaysi tugma bosilgani
aniqlanib chiqish portlariga uzatil
adi.
Agar kopmyuterda tashqi portlar mavjud bo'lmasa u kopmyuterda faqat o'zining
ichida bor ma'lumotlar bilan ishlash mumkin, ya'ni tashqi qurilmalar ulab bo'lmaydi.
Bu esa ancha qiyinchiliklar tug'diradi. Ichiki portlarning mavjud bo'lmasligi mumkin
emas. Chunki ularsiz kopmuuter ishlashi emas yonishi qiyin. Insonning qon tomirlari
inson tanasini kislorodni eltib bersa, portlar esa kopmyuterning qurilmalarini axborot
(berilgan buyruq) ni eltib beradi. Ayonki, insonning qon tomirlari bo'lmasa
yashamasligi aniq, kopmyuter ham shundoq portlari bo'lmasa u kopmyuter emas.
6
Xulosa
Biz bugungi amaliy ishimizda kompyuter tashkil etish fanining kompyuterda
shinalar,
shinalar turlari ,portlar xususiyati bilan tanishish
haqidagi mavzularda
koplab bilimlarga ega boldik. Hozirgi yangi shinalar va avvalgi ilk shinalar orasidagi
farqlarini organib chiqdik.