Komyuter tarmoqlari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL – XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG‘ONA 
FILIALI 
 
 
“Kompyuter injiniring” 
fakulteti 
Kompyuter injinering 
yo‘nalishi 
712-21 – guruh talabasi 
NURMATOVA YORQINOYNING 
“KOMYUTER TARMOQLARI” 
 
 
fanidan tayyorlagan 
 
Mustaqil ish 
 
 
 
Topshirdi: 
Y. NURMATOVA. 
 
Qabul qildi: 
YO‘LDOSHEVA D. SH. 
 
 
 
 
 
Farg‘ona 2024 

 
 
1.TOPSHIRIQ
1.
Cisco Packet Tracer dasturini sozlash va ishlash jarayonini tekshirish. Dasturda eng soda tarmoq hosil 
qilish
2 TOPSHIRIQ
2.Cisco Packet Tracer dasturida LAN va VLAN tarmoqlarini qurish. 

3 TOPSHIRIQ
3.Cisco Packet Tracer dasturida WAN tarmoqlarini loyihalash hamda statik va dinamik 
marshrutlash. 
1-misol. 
1. Ishchi sohaga ikkita PC0 va PC1 shaxsiy kompyuterlarni Router-PT tipidagi ikkita Router0 va 
Router1 
marshrutizatorlarni joylashtirdim. 
2.PC0 ni Router0 marshrutizatorining FastEthernet0/0 portiga kross kabel bilan uladim
PC1 
ni Router1 marshrutizatorining FastEthernet0/0 portiga kross kabel bilan uladim. 
3. Router0 marshrutizatorning FastEthernet1/0 porti va Router1 marshrutizatorning FastEthernet1/0 
portini kross kabel bilan bog’ladim. 
4.PC0 kampyuterga IP manzil beramz. 
5.PC1 kampyutermizga IP manzil beramiz. 
6. Router0 marshrutizatorini sozlaymiz. 

FastEthernet0/0 interfeysi uchun port holatini On, IP-manzili 192.168.1.254, niqob 255.255.255.0 deb 
belgiladim. 
FastEthernet1/0 interfeysi uchun port holatini On, IP-manzili 192.168.3.1, niqob 255.255.255.0 deb 
belgilang 
Config bolimida RIP tugmasini bosing, shundan so’ng marshrutlash protokoli parametrlarini sozlash 
uchun RIP Routing oynasi ochiladi.Network maydoniga tarmoq raqami 192.168.1.0 ni kiriting va Add 
tugmasini bosdim. 6.8. Network maydoniga tarmoq raqami 192.168.3.0 ni kiriting va Add tugmasini 
bosing. Shundan so’ng Router0 ning ushbu oynasi 6.3-rasmda tasvirlangandek ko’rinishga kelishi kerak. 
Router1 ham huddu shu ishlar takrorlanadi. 
1.FastEthernet0/0 interfeysi uchun port holatini On, IP-manzili 192.168.2.254, niqob 255.255.255.0 
deb 
belgilang. 
2. Config bolimida FastEthernet1/0 tugmasini bosamiz 
3.FastEthernet1/0 interfeysi uchun port holatini On, IP-manzili 192.168.3.2, niqob 255.255.255.0 deb 
belgilaymiz 
4.
Network maydoniga tarmoq raqami 192.168.2.0 ni kiriting va Add tugmasini bosamiz 
5.
Network maydoniga tarmoq raqami 192.168.3.0 ni kiriting va Add tugmasini bosamiz. 
Bog’lanishni tekshirish uchun, PC0 kompyuterdan PC1 kompyuterga oddiy paket yuboramiz
Tarmogimiz ishlamoqda .
2-misol. 
Endi marshrutizatorlarni global tarmoqda qo’llashni o’rganamiz 

Kompyuterlar va kommutatorlar, shuningdek, kommutatorlar va marshrutizatorlar ekranlashmagan 
o’rama juft (UTP) kabeli bilan o’zaro bog’langan. Server ekranlashmagan o’rama juftli kross kabel orqali 
marshrutizatorga bog’langan. Marshrutizatorlar o’zaro Serial DTE kabeli orqali bog’langan. Router 
2621XM marshrutizatorlarini bunday turdagi kabel bilan bog’lash uchun unga mos tarmoq interfeysini 
unga o’rnatishimiz lozim. Buning uchun routerni maxsus tugma orqali o’chiramiz va unga MM-8A/S 
interfeysini o’rnatamiz 
IP-manzillarni interfeysga qo’lda kiritish yordamida routerlarni sozlaymiz. 

Kompyuterlarni sozlashda ularga IP-manzillar beramz, Default Gateway ga esa mos Router 
interfeysining IP-manzili yoziladi. Berilgan tarmoqda server bitta bo’lganligi sababli DNS barcha 
kompyuterlar uchun bir xil bo’ladi: 215.35.169.50 

Serverning sozlamalariga o’tamiz. Serverning config bo’limidagi Settings qismi sozlamalari: 
Fast Ethernet interfeysining sozlamalari quyidagicha bo’ladi 
DNSni sozlash qoldi. DNS web-serverga murojaat uchun kerak bo’ladi. Name bo’limiga sayt nomi, 
Address ga esa serverning IP-manzili yoziladi va Add tugmasi bosiladi. Shuning bilan server sozlamalari 
yakunlandi. 

Statik marshrutlash sozlandi faqat ping buyrug’i orqali ulanishni tekshirish qoldi. PC4 dan PC0 ga 
ping yuboramiz: 
Natija shuni ko’rsatyaptiki barchasi to’g’ri ishlayapti.