3.1 C++ dasturlash tili haqida qisqacha ma’lumot va tushunchalar.
C++ terminallar, disklar va lenta drayvlar kabi turli xil qurilmalar bilan ishlash uchun mo'ljallangan. Har bir qurilma boshqacha bo'lsa-da, tizim dasturchiga haqiqiy kirish qurilmasidan mustaqil interfeysni taqdim etadi, bu interfeys oqim deb nomlanadi. Oqim – bu baytlar ketma-ketligi. U kirish ma'lumotlarini olish mumkin bo'lgan manba yoki chiqish ma'lumotlarini yuborish mumkin bo'lgan manba sifatida ishlatiladi. Boshqacha qilib aytganda, dastur kirish oqimidan baytlarni chiqaradi va chiqish oqimiga baytlarni kiritadi. Kirish oqimidagi ma'lumotlar klaviatura yoki boshqa har qanday saqlash qurilmasidan olinishi mumkin. Xuddi shunday, chiqish oqimidagi ma'lumotlar ekranga yoki boshqa har qanday qurilmasiga chiqishi mumkin. Yuqorida aytib o'tilganidek, oqim dastur va kiritish/chiqarish qurilmasi o'rtasidagi interfeys vazifasini bajaradi. Shuning uchun, C++ dasturi foydalaniladigan qurilmalardan mustaqil ravishda ma'lumotlar (kirish yoki chiqish) bilan ishlaydi. C++ bir nechta oldindan belgilangan oqimlarni o'z ichiga oladi, ular dastur o'z bajarilishini boshlaganda avtomatik ravishda ochiladi. Ularga avvalgi dasturlarimizda tez-tez ishlatib kelinadigan cin va cout kiradi. Biz bilamizki, cin standart kiritish qurilmasiga (odatda klaviatura) ulangan kirish oqimini, cout esa standart chiqish moslamasiga (odatda ekran) ulangan chiqish oqimini ifodalaydi.
C++ dasturlash haqida:
Ko'p paradigma tili - C++ kamida yetti xil dasturlash uslubini qo'llab-quvvatlaydi.
Developerlar har qanday uslubni tanlashlari mumkin. General Purpose Language - You can use C++ to develop games, desktop apps, operating systems, and so on.
Bu tilni umumiy maqsadlari - o'yinlar, ish stoli ilovalari, operatsion tizimlar va hokazolarni ishlab chiqish uchun C++ dan foydalanish imkonini beradi.
Tezlik - C dasturlash kabi, optimallashtirilgan C++ kodining ishlashi ajoyibdir.
Obyektga yo'naltirilgan - C++ murakkab masalalarni obyektlar yordamida kichikroq to'plamlarga bo'lish imkonini beradi.
C++ dasturini ko'rib chiqsak, uni bir-birini usullarini chaqirish orqali muloqot qiladigan obyektlar to'plami sifatida aniqlash mumkin. Keling, class, obyekt, Metod va tezkor o'zgaruvchilar nimani anglatishini qisqacha ko'rib chiqaylik.
Obyekt - obyektlar holatlar va xatti-harakatlarga ega. Obyekt sinfning namunasidir.
Class – class o'z turini qo'llab-quvvatlaydigan obyektning xatti-harakatlarini / holatini tavsiflovchi shablon/loyha sifatida belgilanishi mumkin.
Metod - metod asosan xatti-harakatdir. Bir class ko'plab usullarni o'z ichiga olishi mumkin. Bu mantiqlar yoziladigan, ma'lumotlar manipulyatsiya qilinadigan va barcha harakatlar bajariladigan usullarda.
Har bir obyekt o'ziga xos tezkor o'zgaruvchilar to'plamiga ega. Obyektning holati ushbu tezkor o'zgaruvchilarga tayinlangan qiymatlar orqali yaratiladi.
Keling, o’sha xammaga tanish C++ ga birinchi qo’ygan qadamdagi Hello World so'zlarini chop etadigan oddiy kodni ko'rib chiqaylik.Natijasi 3.1-rasmda
#include
using namespace std;
// main() is where program execution begins.
int main()
{
cout << "Hello World"; // prints Hello World
return 0;
}
3.1-rasm. C++ da Hello World kompillyatsiyasi
Keling endi , yuqoridagi dasturning turli qismlarini ko'rib chiqaylik:
1. C++ tili bir nechta sarlavhalarni belgilaydi, ularda dasturingiz uchun zarur yoki foydali bo'lgan ma'lumotlar mavjud. Ushbu dastur uchun sarlavha zarur.
2.Namespace std dan foydalanilgan qator; kompilyatorga std nom maydonidan foydalanishni aytadi. Namespaces C++ tiliga nisbatan yaqinda kiritilgan.
3.Keyingi qator '// main() bu erda dasturning bajarilishi boshlanadi. C++ da mavjud boʻlgan bir qatorli izohdir. Bir qatorli izohlar // bilan boshlanadi va satr oxirida tugaydi
4. Int main() qatori dasturning bajarilishi boshlanadigan asosiy funksiyadir.
5. Keyingi qator cout << "This is my first C++ program. Bu mening birinchi C++ dasturim. Ekranda Bu mening birinchi C++ dasturim xabarining paydo bo'lishiga olib keladi.
6. Keyingi qator 0 ni qaytaradi; main() funktsiyasini tugatadi va uni chaqiruv jarayoniga 0 qiymatini qaytarishiga olib keladi.
|
