Kapital qo’yilma bo’yicha rentabellik darajasini dinamikasi.
Ko’rsatkichlar
|
2014yili
Xarajatlari
|
Foyda
|
Rentabellik
|
Farqi
(+,)
|
Reja
|
Xaqiqatda
|
Reja
|
Xaqiqatda
|
Reja
|
Xaqi-
qatda
|
Farqi
(+,)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Jami xarajatlar
shu jumladan:
Asosiy vositalarning
joriy xarajatlari
Oborot aktivlari
|
859
165
694
|
893
165
728
|
304
x
x
|
311
x
x
|
35.4
|
34.8
|
-0.6
|
Chunki, majburiyat asosida moliyalashtirish, o’z qiymati bilan birgalikda ma’lum bir foiz to’lovini ham keltirib chiqaradi.Bu esa, erishilganfoydani pirovard natijada kamayishiga ta’sir etadi.
Muayyan faoliyatni investitsiyalash jarayonida uzoq muddatli aktivlarni jalb etishda o’zmablag’lariga sotib olish, kredit, lizing yo’li yoki ijara munosabatlari bilan olish variantlari hamo’zaro taqqoslanib eng yaxshi deb topilgan tadbir tanlab olinadi.Bunda qiymat jihatdan eng arzon, qaytimi o’z o’simiga ega, moliyalashtirishning qulayligi kabi jihatlariga e’tibor beriladi.
Oborot mablag’laridan unumli foydalanishda ham yuqorida aytib o’tilgan tomonlar chuqurtahlil talab etadi.
Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, investitsiya yo’nalishini ishlab chiqarishga burish engavvalo alohida jamoa hamda davlat manfaatlariga mos tushadi.Chunki, moddiy ne’matlarko’payadi hamda iste’mol etiladi. Investorlarga esa ishlab chiqarishni rivojlantirganligi uchun soliq qonunchiligi bo’yichako’plab imtiyozlar beriladi
2.3 Mamlakatda investitsion faoliyatinirivojlantirishning yullari
2015yilvayaqinkelajakkamo`ljallangandasturlarniamalgaoshirishdaiqtisodiyotimizvauningetakchitarmoqlarinimodernizatsiyaqilish, texnikhamdatexnologikyangilashnijadallashtirishvauningko`laminikengaytirish, ishlabchiqarishnidiversifikatsiyaqilishmarkaziyo`rintutadi.
Buborada 2015yiluchunishlabchiqilganva 370 danortiqstrategikmuhimloyihaniamalgaoshirishniko`zdatutadiganInvestitsiyadasturig’oyatmuhimahamiyatkasb etadi.
Ushbumaqsadlaruchunajratilayotgan 13 milliarddollarning 75 foiziniichkimanbalarhisobidanmoliyalashtiriladiganmablag’lar, qolganqisminijalb etiladiganxorijiyinvestitsiyalatashkil etadi.
Ishlabchiqarishqurilishiuchunmo`ljallanayotganjamiinvestitsiyalarningqariybto`rtdanuchqisminiyangiishlabchiqarishkorxonalarinibarpo etish, rekonstruktsiyavamodernizatsiyaqilishuchunyo`naltirishgato`g’rikelmoqda.
InvestitsiyadasturiniamalgaoshirishdaO`zbekistonTiklanishvataraqqiyotjamg’armasitoboramuhimo`rintutmoqda. 2015yildafaqatJamg’armamablag’larihisobidanqiymati 780 milliondollarlik 34 tadanortiqmuhimloyiha, birinchinavbatda, xorijiysheriklarbilanhamkorlikdabarpo etilayotganob`ektlarnimoliyalashtirishrejalashtirilmoqda.
2015yildagiasosiymaqsad – qurilishiboshlanganvamamlakatimizningsanoatishlabchiqari shtarkibinitubdano`zgartirishgaxizmatqiladiganob`ektlarnibarpo etishrejalashtirilgan. 2015 yilda 115 tamuhimob`ektniishgatushirishko`zdatutilgan.
Qo`ng’irotsodazavodiningikkinchinavbatini, “Rezinotexnika” ochiqaktsiyadorlikjamiyatinegizidaavtomobil’shinalariishlabchiqarishniyo`lgaqo`yish, birqanhaqo`shmakorxonalarningquvvatinioshirishishlarijadalrivojlantirilmoqda.
Faolinvestitsiyasiyosatimamlakatimiznimodernizatsiyaqilishvayangilashbo`yichaamalgaoshirilayotganchora-tadbirlarning engmuhimshartivamanbaibo`lmoqda. O`zbekistondaso`nggibeshyilmobaynidainvestitsiyalarningyilliko`sishsur`ati 9 foizdanziyodnitashkil etdivabudunyodagiyuqori, barqarorko`rsatkichlardanbirihisoblanadi.
Keyingi 10 yildamamlakatimiziqtisodiyotigakiritilganinvestitsiyalarhajmi 3,2barobaroshganbo`lsa,shudavrdato`g’ridan-to`g’rixorijyinvestitsiyalarhajmi 20 barobardanziyodo`sdi.
Strategikxorijiyinvestorlarnijalb etishmaqsadidamamlakatimizdainvestorlarningo`ziuchunham, xorijiyinvestitsiyalarishtirokidagikorxonalaruchunhamnoyobkafolatlartizimiyaratildi.Avvalo, davlattomonidanxorijiyinvestorlarningbarchahuquqlarita`minlanmoqda, ularningsarmoyalari, mamlakatimizhududidaulartomonidanyaratilganmulkningdaxlsizligikafolatlanmoqda, yaratilayotganimtiyozvapreferentsiyalarnikengaytirishvaliberallashtirishbo`yichaolibborilayotgan ishlari davom ettirilmoqda.
Buvazifalarniamalgaoshirish 2011-2015 yillardavomida 13 milliarddollardanziyodyokio`tganbeshyildagiganisbatan 1,7 barobarko`pto`g’ridan-to`g’rixorijiyinvestitsiyalarjalb etilishinita`minlaydi.Ushbumablag’lar engilg’ortexnologiyalarbilanjihozlanganvaxomashyoresurslarinichuqurqaytaishlashhamdaraqobatdoshtayyormahsulotlarishlabchiqarishnita`minlaydigan, mamlakatimiz eksportsalohiyatinioshirishhamdayangiisho`rinlariniyaratishgaxizmatqiladiganyangisanoatkorxonalarinitashkil etishbo`yichachet elinvestorlariishtirokidagi 320 tadanortiqyirikinvestitsiyaloyihasiniamalgaoshirishgayo`naltiriladi.
Bundayloyihalarhaqidaso`zborganda, avvaloSurgil’konibazasidaUstyurtgaz-kimyomajmuasinibarpo etish, SHo`rtangaz-kimyomajmuasidatozalanganmetanbazasidasuyultirilgansintetikyoqilg’iishlabchiqarish, Muborakgaz-kimyomajmuasiniqurish, Qandimguruhikonlarinio`zlashtirib, gazniqaytaishlaydiganzavodbarpo etish, Navoiyviloyatida
Ammiakvakarbamidishlabchiqaradiganzamonaviykompleksqurish, avtomobil’dvigatellari, kattahajmdayuktashiydigan “MAN” avtomobillari, “MersedesBents” shassisibazasidako`po`rinliavtobuslar, “Klaas” kompaniyasibilanhamkorlikdaqishloqxo`jaligitexnikasiniishlabchiqarishnitashkil etish, texnikvapolikristallkremniyishlabchiqarish, tayyormahsulotishlabchiqarishningto`liqtsikliga egabo`lganvertikalintegratsiyalashgantekstil’majmualarini, tayyordoripreparatlariniishlabchiqaradigankorxonalarnibarpo etishvaboshqaloyihalarniqayd etishmumkin.
| 